Vorming verwijst naar het proces van overdracht en verwerving van een bepaalde
identiteit.
hoe verwerven mensen het idee wie ze zijn en dat ze bij een bepaalde groep
behoren en daarin leren functioneren en zich onderscheiden van anderen? Dat kan
zijn op microniveau (individueel): vorming van een persoon door zijn/haar
opvoeding, mesoniveau (groep): vorming door de groep waar je deel van uit maakt
en waardoor je gevormd wordt of macroniveau (samenleving): de cultuur van de
maatschappij die mensen ook vormt. Deze niveaus beïnvloeden elkaar wederzijds,
zonder dat je dat overigens vaak door hebt.
2 Vorming en de kernconcepten
Vorming leidt tot een bepaalde identiteit, tot een eigen set van kenmerken,
gedragingen en eigenschappen die we onszelf of anderen ons toedichten. Wanneer
een groep mensen dezelfde aangeleerde kenmerken hanteert, noemen we dit de
cultuur van de groep. Omdat niet iedereen hetzelfde denkt, geeft dat soms
onenigheid; ‘cultuurconflicten’. Ook deze verschillende ideeën hebben mensen in
een proces van vorming gekregen. We spreken van ideologieën als de ideeën
betrekking hebben op de vraag hoe de samenleving in elkaar zit en zou moeten
zitten. Het leren van deze ideologieën en het leren meedoen met de besluitvorming
verloopt via politieke socialisatie.
3 Vorming en de verandering in een laat - moderne samenleving
In de laat -moderne tijd is de vrijheidsgedachte veranderd. Staatsvorming,
individualisering, rationalisering, democratisering, globalisering en institutionalisering
hebben de vorming van mensen enorm veranderd. Mensen willen en kunnen uit een
veelheid aan overtuigingen, levensvormen en gedragspatronen zoveel mogelijk hun
eigen persoonlijke identiteit en individuele levensstijl zelf vormgeven en eventueel
aanpassen door nieuwe keuzes te maken als zij dat willen.
,Toch kunnen er vraagtekens gezet worden bij de vraag of mensen in de laat-
moderne samenleving werkelijk vrijer zijn geworden om hun keuzes en identiteit te
bepalen. Mensen zijn door de verzelfstandiging de mensen ook afhankelijker en
kwetsbaar geworden. Niet alleen van anonieme anderen, maar ook van zichzelf,
de natuur en van de techniek, zoals de digitale sociale media ( zie: de paradoxen
van modernisering in leerboek Verandering Inleiding E).
4 Aangeleerd of aangeboren?
Figuur 1 De Big Five theorie is de meest onderzochte en wetenschappelijk best gevalideerde manier
om iemands persoonlijkheid te beschrijven. Volgens deze theorie kan er een beeld van je
persoonlijkheid of karakter gegeven worden aan de hand van vijf dimensies en 30 indicatoren. Per
dimensie kun je laag, midden of hoog scoren. Je persoonlijkheid zit voor 50% in je genen en is 50%
aangeleerd. Via persoonlijkheidscursussen kunnen mensen bijvoorbeeld hun zelfvertrouwen
opkrikken, maar je kan niet je hele neuroticisme wegwerken. De persoonlijkheidskenmerken extravert,
vriendelijk, emotioneel stabiel, gewetensvol zijn in westerse landen gerelateerd aan een groter welzijn
bij betrokkenen.
Tegenwoordig wordt het onderscheid tussen rassen niet meer gemaakt in de sociale
– en natuurwetenschappen.
, Maar wat verklaart nou, dat mensen een bepaald gedrag gaan vertonen, dus gaan
lopen en praten? Zit dit gedrag in het aangeboren DNA repertoire of is het gedrag
aangeleerd en zit het in het culturele repertoire? In de wetenschap is dit debat
bekend geworden als ‘nature- nurture debat’.
Er bestaan drie opvattingen over nature - nurture relatie, te weten:
1 Nature: biologische visie
Volgens de nature aanhangers wordt het gedrag van mensen volledig gestuurd door
de ‘neurologische (lees: hersenstructuur), biochemische- (lees: hormonen en
neurotransmitters, die signalen aan de hersenen doorgeven, zoals serotonine,
oxytocine, testosteron) of genetische/ erfelijke ( lees: chromosomen) factoren. Een
vrije wil bestaat niet in deze ‘genetisch- deterministische’ visie;
2 Nurture: sociale visie
De nurture aanhangers gaan ervan uit, dat ons denken en doen volledig
maatschappelijk bepaald wordt. Je zou deze visie ook ‘cultureel determinisme’
kunnen noemen. Vanuit de gedachte van de maakbare samenleving vonden nurture
aanhangers, dat een verandering van (ongelijke) maatschappelijke omstandigheden
minder problematisch gedrag zou veroorzaken. In het communisme gaat men ervan
uit dat een nieuwe mens gemaakt kon worden.
3 Nature en nurture: bio- sociale visie
De natuurlijke aanleg schept de randvoorwaarden en kan bepaald gedrag uitlokken,
maar de wijze waarop je bent opgevoed bepaalt hoe je je uiteindelijk gedraagt en of
je natuurlijke aanleg getriggerd wordt. Bij een combinatie van beide negatieve
varianten neemt de kans enorm toe dat het kind problemen krijgt en bij een
combinatie van beide positieve varianten is de kans heel groot dat het goed gaat. De
bio- sociale visie gaat ervan uit dat gedrag van mensen voor 50% nature en 50%
nurture is. Toch zit het nog wat ingewikkelder in elkaar, want ook de interactie tussen
nature en nurture beïnvloedt het gedrag van mensen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jettygerritse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,80. Je zit daarna nergens aan vast.