Een samenvatting van het boek: recht in de creatieve industrie, hoorcolleges, reader en kennisclips + link naar al mijn aantekeningen van de lessen Recht en Ethiek.
Recht & Ethiek: samenvatting boek, hoorcolleges en kennisclips
Hoofdstuk 1
Recht zorgt voor vrede, veiligheid en gelijkheid in onze samenleving. Het weerspiegelt onze normen,
waarden en idealen en doet zo conflicten voorkomen of oplossen.
De vier functies van recht:
• Normatieve functie: normen over gedrag wat wenselijk en onwenselijk is, ethische
fatsoensnormen
• Instrumentele functie: door de wetgever bepaalde regels
• Aanvullende functie: als mensen vergeten goede afspraken te maken onderling, kunnen ze
op dit soort regels terugvallen
• Geschil oplossende functie: twee partijen kunnen een conflict niet zelf oplossen, derde
onafhankelijke partij is nodig (de rechter)
De wet
• Geschreven gedragsregel
• Formele wetgever: de regering (maken onze nationale wetten)
• De wetten in formele zin zijn opgesteld door de formele wetgever en kunnen zich op
algemene of specifieke gevallen richten
• De wetten in materiële zin moeten inhoudelijk algemeen verbindende voorschriften (avv’s)
bevatten. Regels die voor iedereen gelden.
De jurisprudentie
• Rechtspraak
• De rechter vult een leeg veld in de wet op
Het verdrag
• Afspraak gesloten tussen staten
• Het vastleggen van rechten en plichten
• Rechten over burgers
• In het leven roepen van internationale organisaties en tribunalen
Het gewoonterecht
• Zijn niet in de wet vastgelegd, maar kunnen wel door rechters meegenomen worden in hun
beslissing
• Ook wel: ongeschreven recht
Recht moet rechtszekerheid bieden. De creatieve industrie kenmerkt zich echter door innovatie,
soms is dat niet in lijn met het recht. Toch moet ook deze sector daarop kunnen bouwen.
Open normen: wetten zijn zo ruim opgeschreven dat zij in de tijdsgeest geïnterpreteerd kunnen
worden
Privaatrecht
• Geeft regels en wetten die gelden voor en tussen burgers (natuurlijke personen) onderling,
tussen burgers en bedrijven (rechtspersonen) en tussen bedrijven onderling
• Verbintenissenrecht: het aangaan van overeenkomsten (speelt een belangrijke rol binnen de
creatieve industrie)
, • Intellectueel-eigendomsrecht: bescherming van voortbrengselen van de menselijke geest
(denk aan auteursrecht en merkenrecht), zoals creatieve werken.
• Goederenrecht (wie is eigenaar?), ondernemingsrecht (juridische zaken onderneming),
personen- en familierecht (trouwen, scheiden, adoptie etc.) en arbeidsrecht (werkgever en
werknemer)
Publieksrecht
• Geeft regels voor de verhouding tussen de burger en overheid
• Belangen van burgers worden op deze manier gewaarborgd
• Staatsrecht (organisatie Nederlandse staat), strafrecht (welke feiten zijn strafbaar en wat is
de straf?), bestuursrecht (regels voor overheid)
De rechter vormt samen met de officier van justitie de rechterlijke macht.
In de creatieve industrie worden de meeste rechtszaken gevoerd door de privaatrechter.
Vonnis: uitspraak van de rechtbank
Wanneer een partij het niet eens is met het vonnis kan het in hoger beroep gaan bij het gerechtshof.
Daaropvolgend kan de partij nogmaals in cassatie gaan bij de Hoge Raad. Zij nemen geen nieuwe
beslissing, maar kijken of de wet en overige regels door het hof goed zijn toegepast en de uitspraak
voldoende gemotiveerd is. De Hoge Raad kan de uitspraak vernietigen of in stand houden, deze
beslissing heet: arrest.
De voorzieningenrechter behandelt spoedeisende zaken in kort geding. Personen die direct actie
willen ondernemen kunnen hierbij terecht. Normaliter duurt een procedure rond de 2 jaar.
Grondrechten vormen de grondbeginselen van de menselijke waardigheid en gelden voor iedereen.
Ze beperken de staatsmacht en waarborgen de autonomie van de burger tegenover de overheid.
Grondrechten kunnen een verticale (burger-overheid) of horizontale (burger-burger) werking
hebben. De grondrechten zijn vastgelegd op nationaal en internationaal niveau.
Klassieke grondrechten: beschermen de burger tegen bemoeienis van de overheid, zorgt voor
bescherming van de burger (artikel 1-18)
Sociale grondrechten: geven de overheid opdracht voorzieningen te treffen voor het
maatschappelijk functioneren van de burger (artikel 19-23), overheid heeft inspanningsplicht
Binnen de creatieve industrie zijn vooral de grondrechten met betrekking op privacy en vrijheid van
meningsuiting van groot belang.
Volkenrecht
• Gaat over het recht dat geldt tussen staten onderling en tussen staten en volkenrechtelijke
organisaties
Europees recht
• Wordt gevormd door al het recht afkomstig van de Europese Unie
• Interne verdragen (organisatie)
• Regels die worden gemaakt door organen en instellingen: verordeningen (bindend besluit),
richtlijnen (doel) en besluiten (binden voor degene tot wie het gericht is)
• EU heeft zijn eigen hof: het Europese Hof van Justitie (EHvJ)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amberolyslager. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,90. Je zit daarna nergens aan vast.
