Hoorcolleges, Werkgroep, Samenvatting Boek (Science Fictions) en een Overzicht van de verschillende stromingen zijn allemaal te vinden in dit document. Psychologie, Jaar 1, Universiteit Utrecht, 2o21-2022
Welke Mertoniaanse norm is dit:
Alle wetenschappers moeten gezamenlijk eigenaar zijn van wetenschappelijke goederen (intellectueel eigendom) om collectieve samenwerking te bevorderen; geheimhouding is het tegenovergestelde van deze norm.
Antwoord: Communisme
2.
Welke Mertoniaanse norm is dit:
Wetenschappelijke validiteit is onafhankelijk van de sociaal-politieke status/ persoonlijke attributen van de deelnemers.
Antwoord: Universalisme
3.
Welke Mertoniaanse norm is dit:
wetenschappelijke instellingen handelen in het voordeel van een gemeenschappelijke wetenschappelijke onderneming, in plaats van voor het persoonlijk gewin van individuen binnen hen.
Antwoord: Belangeloosheid
4.
Welke Mertoniaanse norm is dit:
Wetenschappelijke claims moeten kritisch worden bekeken voordat ze worden geaccepteerd: zowel in methodologie als in institutionele gedragscodes.
Antwoord: Georganiseerde scepsis
5.
Begrip: Beïnvloed worden van tevoren
Antwoord: Priming
6.
Begrip: Meer zeep kopen/ handen wassen als je door iets onethisch geprimed ben
Antwoord: Macbeth effect
7.
Begrip: Wanneer je met geld geprimed wordt en hierdoor meer om jezelf gaat denken in bijvoorbeeld het spel hierna waar je de keuze heb om voor jezelf te kiezen om samen te delen
Begrip: Dezelfde data of manier van onderzoeken geeft niet dezelfde resultaten
Antwoord: Reproducibility
10.
Begrip: Alleen onderzoeken met resultaten worden gepubliceerd, waardoor onderzoekers met 0 resultaten het niet gaan insturen aangezien ze toch niet gepubliceerd gaan worden
Antwoord: Publicatiebias / Publication bias
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcolleges Psychologie als
wetenschap
Hoorcollege 1
3 contexten: de wetenschap, de praktijk en de samenleving
Tools
PAW-colleges
- Theoretische en empirische basis (ook wat je vanuit je zelf meeneemt)
- Bewust van BIAS in jezelf en anderen
- beoordelen en toepassen van bewijs Testtheorie
- Recht doen aan onzekerheden
- Helder en accuraat communiceren
Opdrachten
- Maatschappelijke toepassing
Pseudowetenschap: voldoet niet aan het wetenschappelijk handelen
Verbetering in transparant, reproduceerbaar, replicatie, diversiteit -> OPEN SCIENCE
Transparant: het onderzoeksproces is stap voor stap helder en volledig beschreven
Reproduceerbaar: Het onderzoek (of een deel ervan) kan nog een keer uitgevoerd worden zoals dit
eerder ook gebeurd is
Replicatie: een studie vindt hetzelfde resultaat als een eerdere studie
Transparant is niet altijd reproduceerbaar
Publicatie bias: reviewer bias en file-drawing
Vertekende onderzoekerspraktijken: p-hacking en HARKing
Het verschil tussen de termen reproduceren en repliceren
Onderzoek soorten
Descriptief: Observaties documenteren zonder relaties tussen variabelen te analyseren
Exploratief: Relaties tussen variabelen analyseren, maar niet toetsen
Confirmatief: Hypotheses toetsen
Theorie-data cyclus
Nieuwe hypothese -> deductief -> nieuwe voorspelling -> Design new experiment -> test op nieuwe
data -> statistical analysis -> evalueren -> Kennis -> Oude kennis en oude data -> Speculate en
explore
De statische context (de helft van de cyclus) vs. De creatieve context van ontdekking (eerste helft)
Theorie: voorspellend doe en organiserend doel
Psychologie is de wetenschappelijke studie van het brein, cognitie en gedrag
Brein: structuur en functioneren van hersenen
Cognitie: informatieverwerking
,Gedrag: alle acties van het lichaam
Theorie: een set van onderling verbonden claims die toetsbaar is (deels of geheel)
Hypothese: een claim over de relatie tussen constructen die volgt uit een theorie
Variabelen: observaties die verschillende waarden kunnen aannemen
Voorspelling: een verwacht patroon van data in studie opzet (op basis van hypothese)
Data: Geobserveerde waarden
Signaal detectie theorie
Maatschappelijk belang: leiders moeten overtuigingen publiekelijk kunnen aanpassen op nieuw
bewijs. Mensen moeten begrijpen dat schattingen niet perfect zijn, maar (vaak) waardevol
Hoorcollege 2
Wetenschapsfilosofie
Wat is kwaliteit? Wat is waar?
Non-wetenschappelijk: niet op onderzoek gebaseerd (evt. fictie)
Wetenschappelijk: er is evidentie voor de uitspraak
Pseudowetenschappelijk: kijkt alleen naar bewijs van eigen mening
Mertoniaanse normen (Robert Merton):
Communisme (Communism) de kennis is van iedereen
Universalisme (Universalism) Het zou niet moeten uitmaken wie de uitspraak doet
Belangeloosheid (Disinterestedness)
Georganiseerde skepsis systeem ontwerpen, zodat je altijd kritisch blijft
Deductie
Gebruik van de logica (2 premissen en daar trek je een conclusie over)
Logisch -> valide, maar is het ook waar (alleen als beide premissen kloppend zijn)
Of premissen kloppen kan je niet oplossen met deductie, dit wordt opgelost met observatie/meting
Inductie
Je kan nooit alle observaties doen -> dus niet altijd waarheid
F = m*g
Er is een waarheid en die kunnen achterhalen via observatie
Metafysisch realisme: er bestaat een externe, van onze geest en waarneming van de onafhankelijke
wereld
Epistemologische realisme: wij kunnen objectieve kennis verkrijgen via deze externe werkelijkheid
Immanuel Kant: onze geest creëert de realiteit
Popper: Kant heeft gelijk over inductie (falisificatie)
Falsificatie: Het zoeken naar tegenbewijs van een uitspraak
Demarcatie: Een waarneming die in tegenspraak is met de theorie, falsifieert de theorie
Alleen een theorie falsifieerbaar is dan is het wetenschap
Adler: menselijke actie worden gedreven door hun minderwaardigheidscomplex
,Hoe algemener de uitspraak hoe beter want dan heb je meer aanknopingspunten om te falsificeren
Een waarneembaar verschil is niet absoluut maar relatief
Theorie-afhankelijkheid
Mentale representaties zijn ‘beeld-achtig’
Mentale representaties zijn symbolisch
Falsificaties worden niet geaccepteerd omdat ze in een bepaalde theorie vallen
Lakatos programma’s
Harde kern en berschermgordel eromheen “daar hoor je niet aan te zitten”
Positieve heuristiek: onderzoek dat theorie versterkt (wat wel te doen)
Negatieve heuristiek: onderzoek dat harde kern aantast (wat niet te doen)
Deductie -> inductie -> falsificatie -> programma -> paradigma
Anarchie
Hoorcollege 3
Replicatiecrisis: Er komt elke keer iets anders uit het onderzoek. Replicatie studies die veel gevonden
effecten of relaties niet konden repliceren. Veel onware informatie in de wereld.
Cultuur en complexiteit van de psychologie als oorzaken van de replicatiecrisis
- Replicatiecrisis niet beperkt tot de psychologie
- Meer dan 50% falende replicatie psycho
- Cognitieve experimenten beter dan sociale experimenten
- Weggegooid geld/tijd en verkeerde besluiten, nutteloze behandelingen,
Oorzaken:
1. Wetenschapscultuur (alleen gepubliceerd worden bij significantie)
2. Complexiteit van de psyche en gedrag
Niet te repliceren
- Priming (stapel)
- Unconscious effects
- Paranormal effects
- Automatisch gedrag
Ijsberg: bewust vs. onbewust
(Persoonlijke schatting: 60% ong. bewust, 30% onbewust, geautomatiseerd, 10% altijd al onbewust
geweest)
Belang voor de maatschappij:
- Basis van kennis gebaseerde besluitvorming in politiek en bedrijfsleven
- Alle apparaten in ons huis
Complexiteit
- Indirecte (derivaten) maten
- Sterk beïnvloeding va omgeving
Wat kan er misgaan:
, Observatie: ruis in sensorische en cognitieve systemen. Interpretaties. Heuristics, bias. Niet overal
tegelijk aandacht voor kunnen hebben (bias en limiet). Effect van omgeving
Introspectie: beperkt werkgeheugen en aandacht. Op basis van derivatie (introspectief voelen en
veel ruis en ervaring)
Geschiedenis
Fysicalisme en Mendelisme
- (De wetenschap) volgt trends
Filosofie <-> psychologie beïnvloeden elkaar
Dualisme: gedrag komt voor uit een immateriële geest
Idealisme: de omgeving is een interpretatie van zintuigen
Fysicalisme: gedachten/gedrag komen voort uit (fysiek) brein, meet wat je ziet want wat je denkt is
een onbetrouwbare interpretatie
Empirisme -> ervaring is kennis (bewijs)
Materialisme -> fysieke verklaringen voor cognitie
Evolutieleer -> observaties van anatomische kenmerken
Functionalisme -> gedragsobservaties
Positisvisme/ behaviorisme -> gedragsobservaties
Mentalisme: meet wat je denkt want wat je ziet is een onbetrouwbare meting
- Onderzoek naar onzichtbare, onmeetbare mentale processen
Rationalisme -> cognitief beredeneren/filosoferen
Associationisme -> theorie over mentale processen (geheugen)
Structuralisme -> mentale processen categoriseren
Gestaltisme -> mentale processen als geheel beschouwen
Hedendaagse spanningen
Klinische en sociaal: ja graag introspectie
Experimenteel: alleen indien nodig (liever geen vragenlijst en introspectie)
Cognitieve revolutie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stuuudje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
