In dit document staan zeer uitgebreide aantekeningen van alle hoorcolleges en werkcolleges voor het tentamen endocrinologie (WG 3.2 is geen tentamenstof). Alle colleges zijn live gevolgd en veel plaatjes zijn toegevoegd. De stof is aangevuld met casussen om de stof te verduidelijken. Ook zijn er ve...
Endocrinologie
- Communicatie tussen cellen van een organisme.
- Endocrinologie → De studie van hormonen.
Globale hormoonfuncties
- Er zijn verschillende hormonen die verschillende functies hebben.
- 1 hormoon kan meerdere functies hebben.
- Voortplanting → Testosteron, oestrogeen, oxytocine, prolactine, …
- Groei en ontwikkeling → Groeihormoon, IGF-1, schildklierhormoon, cortisol, …
- Homeostase (reactie op interne en externe stimuli) → Insuline, glucagon, vasopressine,
aldosteron, parathormoon, cortisol, schildklierhormoon, …
- Energie productie en metabolisme.
Signaaloverdracht
- Endocrien:
o Cel in het lichaam scheidt hormonen af aan het bloed.
o De hormonen worden via het bloed vervoerd naar andere cellen.
o Op of in doelcellen zitten receptoren waar de hormonen aan kunnen binden wat
zorgt voor een verandering binnen in de cel.
- Autocrien → Een cel scheidt hormonen af en deze kunnen binden op de eigen receptoren
van de cel zelf.
- Paracrien → Een cel scheidt hormonen af en deze kunnen binden aan receptoren op
naastgelegen cellen.
o Voorbeeld → Insuline wordt gemaakt in eilandjes van Langerhans in de lever en hier
liggen ook andere cellen naast waar insuline invloed op heeft.
- Neuroendocrien → Neuronen kunnen ook hormonen afgeven aan de bloedbaan die
vervolgens op doelcellen aan receptoren gaan
binden.
o Voorbeeld → Hypofyse en
hypothalamus.
- Neurotransmitters → Neurotransmissie van
ene neuron naar andere neuron.
,Casus
- Mevrouw E. 27 jaar.
- Klachten in de loop van 2 jaar.
o Moeheid terwijl ze normaal een heel actief leven had.
o Somber en vaak verdrietig en emotioneel.
o Veel uiterlijke veranderingen:
▪ Opgezwollen gezicht.
▪ Stretchmarks (striae) op de borst wat niet echt normale plek is.
▪ Haargroei op gezicht.
- Mogelijke oorzaak → Overproductie van hormoon cortisol.
Syndroom van Cushing.
- Overproductie cortisol.
- Symptomen:
o Vol gezicht → Volle maan gezicht.
o Haargroei op gezicht en meer haargroei op rest van lichaam.
o Rode wangen.
o Stretch marks.
o Dunner haar.
o Spieratrofie → Dunnere armen en dunnere benen.
o Dunne huid → Makkelijk blauwe plekken.
o Dikke nek.
Hormonen – Verschillende typen gebaseerd op chemische groepen.
- Amine hormonen → Aminozuren met gemodificeerde groepen eraan geplakt.
o (Nor)adrenaline.
- Peptide hormonen → Een keten van aminozuren.
o Oxytocine.
o Insuline.
o Glucagon.
- Steroid hormonen → Gevormd uit de lipide cholesterol.
o Testosteron.
o Progesteron.
o Cortisol.
Synthese steroid hormonen → Bijnier.
- Cortisol wordt gevormd in de bijnier.
- Cortisol wordt geproduceerd in de cortex van de bijnier.
- Cortex van de bijnier:
o Zona glomerulosa → Aanmaak van minerale corticoïden.
▪ Aldosteron.
o Zona fasciculata → Aanmaak van glucocorticoïden.
▪ Cortisol.
▪ Corticosteron.
▪ Cortison.
o Zona reticularis → Aanmaak van
androgenen.
▪ Dehydroepiandrosteron → DHEA.
, - Medulla van bijnieren → Aanmaak van stresshormonen.
o (Nor)adrenaline.
- Om van cholesterol naar cortisol te komen, spelen verschillende
enzymen een rol die cholesterol uiteindelijk omzetten tot
cortisol.
o Als er een disfunctie is in 1 van de enzymen dan kan je
een overproductie van het ene hormoon krijgen en een
deficiëntie van een ander hormoon.
Steroid hormonen → Receptoren.
- Vetoplosbaar (lipofiel) → Niet vrij in bloedbaan maar gebonden aan plasma eiwitten.
o Voor cortisol is dit CBG → Cortisol Binding Globulin.
- Als hormoon aankomt in extracellulaire ruimte bij een
celmembraan dan kan het wel makkelijk het
celmembraan passeren door middel van passieve
diffusie door de lipiden.
- In cytoplasma kan het gaan binden aan receptor in
cytoplasma → Nucleaire receptor.
- Receptor-hormoon complex zal naar de nucleus
getransporteerd worden om hier invloed uit te oefenen
op de transcriptie van DNA.
- Het complex zal transcriptie activeren van de
doelgenen.
- Om daadwerkelijk de eiwitten te maken van de genen
die geactiveerd worden, heeft tijd nodig en daarom is dit niet een super snel proces maar is
het meer een proces dat langzaam optreedt en ook langdurig kan aanhouden.
Synthese peptide hormonen
- Peptide hormonen zijn een keten van aminozuren aan elkaar
geplakt die geproduceerd worden in het endoplasmatisch
reticulum (ER) en vervolgens worden ze als een prohormoon
opgeslagen in het Golgi apparaat.
- Vesikels worden afgesnoerd van het Golgi apparaat waarin het
prohormoon zit → Secretory vesikel.
- Dit prohormoon wordt in het blaasje dan door enzymen geknipt in
actieve vorm van het hormoon.
- Als er behoefte is aan release van het hormoon dan fuseert het
vesikel met celmembraan van de cel en wordt het hormoon
afgegeven aan de extracellulaire ruimte → Exocytose.
o Snelle afgifte.
- Het hormoon zal opgenomen worden door het bloed en door het
lichaam getransporteerd worden.
- Voorbeeld → Insuline → Wanneer bloedsuikerspiegel te hoog is,
moet er snel insuline afgegeven worden aan het bloed om de
spiegel weer naar beneden te krijgen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kworring. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,98. Je zit daarna nergens aan vast.
