Hoorcollege
Algemene forensische taalkunde
Forensische taalkunde is de toepassing van taalkundige kennis en methodes
op juridische teksten en vraagstukken. Bij forensische taalkunde zijn er drie
doelen van kracht:
Begrijpen en beschrijven van processen en taalgebruik in het
rechtssysteem
Adviseren van onder andere rechters en advocaten
Leveren van een bijdrage aan de bewijsvoering
Geschiedenis van de linguïstiek
Timothy Evans werd opgehangen voor de moord op zijn vrouw en kind na
een valse bekentenis. 18 jaar na zijn dood heeft Jan Svartik de getuigenissen
van Evans geanalyseerd. Conclusie: taalgebruik in de verschillende
getuigenissen van Evans waren niet consistent. Zo klopten bijvoorbeeld de
tijd- en plaatsbepalingen niet.
Taalkunde
Taalkunde is de verzamelnaam voor de verschillende onderdelen van de
studie van taal.
Binnen de forensische taalkunde bestaan drie deelgebieden:
Juridisch taalgebruik contracten, cautie, dagvaarding
Taal in de rechtsgang politieverhoor, rechtszaak
Taal als bewijs gesproken (bommelding) of geschreven (dreigbrief,
zelfmoordbrief)
Juridisch taalgebruik
Bij juridisch taalgebruik zijn er twee partijen: de producent (de
zender/spreker) en recipiënt (de ontvanger/luisteraar). De kenmerken van
beiden zijn:
,Producent Recipiënt
Fonetiek (klank, accent) Begrijpelijkheid
Lexicaal (woordkeuze) Complexiteit
Syntax (zinsstructuur) Leesbaarheid
Semantiek (betekenis)
Pragmatiek (betekenis in context)
Kenmerken van juridisch taalgebruik
Juridisch taalgebruik verschilt dusdanig van regulier taalgebruik dat er enkele
kenmerken zijn opgesteld. Zo is de woordkeuze van juridisch taalgebruik op
een andere niveau: het is doorgaans onpersoonlijk (‘de verdacht’) en er
wordt jargon gebruikt. Daarnaast wordt er vaak gebruik gemaakt van
opsommingen op zaken te verhelderen: ‘in A’dam, A’dam-zuidoost,
Nederland’. De zinsstructuur is vaak zeer complex en bestaat uit passieve
constructies (‘wordt verweten’). Als laatst wordt er het gebied van
pragmatiek gebruik gemaakt van beleefdheidsvormen en de maxims van
Grice.
Literatuur: Approaching a forensic text
Redenvoering en de fijne kneepjes van tekstanalyse in de
forensische setting
Wanneer een tekst in een forensische context wordt benaderd, moet de
analist nagaan (1) wat de overeenkomsten en verschillen zijn met andere
teksten in een andere context en (2) welke theorieën en methoden het
meest geschikt zijn om het te analyseren. Gesproken tekst wordt binnen de
rechtsgang ook wel Institutional discourse genoemd: de interactie die
plaatsvindt binnen een professionele setting en die wordt gemotiveerd door
de behoeften of doelen van de institutie. Een aantal kenmerken van een
gesproken tekst zijn: samenwerking tussen participanten, beleefdheid en de
regels van beurtwisselingen.
Interactionele ongelijkheid
Wat betreft het beurtelings spreken in de interactie heeft de advocaat
meestal het hoogste woord. Wanneer de advocaat aan de beurt is om de
getuige te verhoren gaat het voornamelijk om het uitlokken van informatie of
bevestiging. Daarna beantwoord de getuige meestal slechts met ja of nee.
Dit zorgt voor een asymmetrische relatie tussen de advocaat en de getuige.
De advocaat heeft het recht om ongehinderd vragen te stellen, waarbij het
doel zeker niet is om aardig gevonden te worden. Het is belangrijker dat
, institutionele sprekers niet worden belemmerd (negative face) dan dat ze
worden erkend (positive face).
Het is een misvatting dat geschreven teksten zeer gestructureerd zijn en
spreektaal ongestructureerd is. Spreektaal is ook onderworpen aan regels,
maar deze regels zijn anders: in een gesprek wordt er gesproken over een
opening en een sluiting, in een geschreven tekst wordt er gesproken over
een inleiding en een conclusie. Institutionele interactie is vaak
asymmetrisch, dit zorgt ervoor dat de institutionele spreker (rechter,
advocaat) de leiding heeft en de richting bepaalt van het gesprek.
Speechacts zijn vaak indirect; de letterlijke betekenis verschilt van de
bedoelde betekenis. Voorbeeld: “Zou u alstublieft de machine even uit
willen zetten?” direct
“Doe de machine een uit” vrij direct
“Wat een herrie hier…” indirect
‘The character of institutional interaction varies widely across different
institutional tasks and settings’ wanneer de taak veranderd, zal ook de
status en de identiteit van de institutionele spreker (de advocaat)
veranderen en daarmee de relatie met de andere participant.
Ongelijkheid in kennis
Een essentieel onderdeel van institutionele interactie is de zogenaamde
‘shared knowledge’. De meeste vragen die gesteld worden in de rechtbank
zijn geen ‘echte’ informatie-zoekende vragen, omdat de rechter/advocaat
vaak het antwoord al weet. Daarnaast is er een andere vorm van shared
knowledge, namelijk informatie welke is ‘known to everyone present’.
Bijvoorbeeld, er mag aangenomen worden dat personen zouden instemmen
met het feit dat iemand die iets onder zijn jas verbergt in een winkel in plaats
van het in een mandje doen kan worden gezien als een dief.
Analyse van teksten
Het boek vergelijkt een fictionele rechtszaak uit Little Brittain met twee
getuigenverhoren uit The Hutten Inquiry: één verhoor van een leek getuige
(ambulancebroeder) en één van een ervaren getuige (Blair).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Loucky94. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.