Samenvatting
Samenvatting Geschiedenis 4 havo - hoofdstuk 3 t/m 6
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
Tentamen maar ook examenstof voor geschiedenis op havo niveau.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Geschiedenis3.1. De renaissance.
- In de middeleeuwen was de relatie met god het belangrijkst.
- Maar door de renaissance (circa. 1300-1600) voltrok er een mentaliteitsverandering -
> de mens begon steeds meer op zichzelf te vertrouwen en zichzelf centraal stellen.
- Er kwam een verandering in het mens- en wereldbeeld.
- De mens had allerlei talenten, die hij kon ontplooien en waarmee hij zichzelf kon
verbeteren.
- Daarom raakte men ook steeds meer geïnteresseerd in het leven op aarde zelf en de
precieze werking van de natuur en samenleving.
- Het ideaalbeeld werd de algemeen ontwikkelde mens (uomo universale), iemand die
zich volledig ontplooide. (Bijv. Leonardo da Vinci)
- Een belangrijk aspect van de renaissance was dat mensen nieuwe inspiratie zochten
in de cultuur van de Grieken en Romeinen uit de oudheid.
- Men zocht de wijsheid en kennis waarmee men het leven op aarde zou kunnen
verbeteren.
- De geleerde belangstelling voor de antieke literatuur, poëzie en geschiedenis
= humanisme.
- Vanwege de enorme belangstelling voor de Grieks-Romeinse cultuur is deze periode
later renaissance (‘wedergeboorte’ van de klassieke cultuur) gaan heten.
- In Italië, waar de renaissance begon, waren zelfstandige stadstaten ontstaan.
Sommige bewoners waren rijk geworden door nijverheid en handel.
- In Florence (belangrijkste stadstaat), was een culturele elite ontstaan die zijn rijkdom
wilde tonen. -> rijke families gaven kunstenaars opdrachten om schilderijen en
gebouwen te maken. -> klimaat van culturele bloei en vernieuwing.
- Dat de kunstenaars zich nadrukkelijke op de antieke oudheid richtten, had een
culturele oorzaak -> de rijke burgers in Italië voelden zich verwant met de oude
Romeinse stadscultuur, door de restanten die ze dagelijks om zich heen zagen.
- Zij gaven daarom de voorkeur aan kunstenaars die deze band met oudheid gestalte
gaven.
, - Veel verloren gewaande teksten van klassieke auteurs werden weer beschikbaar.
Deze teksten werden in Italië zelf teruggevonden, maar tijdens o.a. de kruistochten
kwam men ook in contact met Arabische vertalingen van oude Griekse geschriften.
- De nieuwe denkbeelden konden zich snel verspreiden door de uitvinding van de
boekdrukkunst (= kunst om met losse letters boeken te drukken) rond 1450.
- Door dit alles ging men in delen van Europa anders naar het geloof te kijken.
Sommige begonnen te streven naar een meer persoonlijk geloof dan via de kerk
mogelijk was.
- Geleerden zoals de Nederlandse Erasmus gingen de Bijbel rechtstreeks vanuit het
Grieks vertalen -> in hoeverre week de geloofspraktijk af van de oorspronkelijke
geloofsleer.
- Dit deed hij omdat hij vond dat monniken en priesters ongepast gedrag vertoonden,
niet volgens Christus zijn idealen.
Kenmerkend aspect 18:
. Het veranderende mens- en wereldbeeld van renaissance en het
begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
Kenmerkend aspect 19:
. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke
oudheid.
3.2. Europeanen ontdekken de wereld.
Oorzaken:
1.
o De handelsroutes via het Aziatische vasteland werden minder toegankelijk. Dit
kwam doordat het Mongoolse Rijk bestuurlijk uit elkaar was gevallen en dus geen
rust en veiligheid meer bracht. (Geen ‘pax mongolica’ meer)
o Pestepidemie.
o Het Ottomaanse Rijk vroeg steeds hogere handelsbelastingen.
2.
o Ook werd het technisch mogelijk om over zee verder te varen en veilig terug te
keren, zo werden de schepen anders gebouwd, zodat ze sneller, wendbaarder en
zeewaardiger werden
o En waren er betere instrumenten ter beschikking om de positie op zee en de koers
te bepalen. (Bijv. kompas)
, 3.
o De wil van christelijke vorsten om andere volken te bekeren. -> op de schepen
gingen altijd geestelijken mee.
- De ontdekkingsreizen leverden Europa veel rijkdom en kennis op. Het waren wel
riskante en spannende ondernemingen, waar moed voor nodig was. Het doel was
steeds om India te bereiken.
- De kustlijnen van de onbekende gebieden werden beter in kaart gebracht. De
binnenlanden werden nog nauwelijks verkend.
- De Europeanen beschreven de nieuw ontdekte wereld vanuit hun eigen perspectief,
dus de christelijke en klassieke cultuur.
Daarom leken andere volkeren meestal minder ver ontwikkeld -> drang om vreemde
volken te bekeren tot het christendom. (Goed bedoeld, maar er werd veel geweld
gebruikt)
Gevolgen van de ontdekkingsreizen:
1. Het christendom verspreidde zich over de hele wereld. -> daardoor nu een van de
grootste wereldreligies.
2. Er ontstond een wereldeconomie.
3. In Amerika verdwenen hele koninkrijken -> geweld en misbruik en ziektes.
4. Ontstaan slavenhandel in Afrika -> Amerika
3.3. De Reformatie.
- Reformatie= hervorming
- 1517 ⟶ spijkerde Maarten Luther in Wittenberg 95 stellingen met kritiek op de
kerk op de deur van de slotkapel.
Luthers kritiek had betrekking op 4 aspecten:
1. De aflaathandel
2. De heiligenverering
3. Een aantal sacramenten
4. De organisatie van de kerk
Aflaatbrieven:
Papierenbewijs van een ‘aflaat’: de kwijtschelding van zonden omdat je bepaalde goede
werken had verricht. Op een gegeven moment kon je het gewoon kopen in plaats van goede
werken te verrichten en berouw te tonen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sanne37. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77254 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen