Pathologie Ortho
Door Imke Geertman
1
,Inhoud
Fracturen algemeen ................................................................................................................................ 3
Fracturen bekken en wervelkolom.......................................................................................................... 8
Letsel van heup en femur ........................................................................................................................ 9
Letsels van schouder regio .................................................................................................................... 13
Letsels van de knie ................................................................................................................................ 18
Letsels van elleboog, onderarm, pols en hand...................................................................................... 25
Perifere zenuwaandoeningen ............................................................................................................... 30
Weke delen letsels ................................................................................................................................ 40
Artrose ................................................................................................................................................... 50
Voetafwijkingen..................................................................................................................................... 56
Rotator cuff aandoeningen ................................................................................................................... 61
Reumatische aandoeningen .................................................................................................................. 69
Rugaandoeningen en rode vlaggen ....................................................................................................... 79
Orthopedie bij kinderen – Ontwikkelingsstoornissen van het bewegingsapparaat ............................. 83
2
,Fracturen algemeen
Definitie van fractuur = onderbreking van de structuur en continuïteit van een bot. Het bot heeft de
nijging om weer te herstellen, dus is het belangrijk dat het bot goed gepositioneerd wordt. De weke
delen hebben ook schade opgelopen, waaronder zenuwen, bloedvaten, spieren en lymfevaten.
Classificatie op basis van:
- Locatie in het bot/lichaam
o Intra articulair = in het gewricht
o Epifyse = uiteinde van het bot, vaak
sponsig bot
o Fyse = (vroegere) groeischijf
o Metafyse = middendeel van het bot
o Diafyse = middendeel van het bot
- Gesloten/open
- Compleet/incompleet
- Hoeveelheid fractuurlijnen
o Simpel = één botbreuklijn
o Segmentaal = een stuk bot is los
o Commutatief = bestaat uit >3
delen (verbrijzeld)
- Type fractuurlijn
o Impactiefractuur/
compressiefractuur = vaak bij
ruggenwervels
o Fissuur = soort splijting in het bot
o Greenstick = vooral bij kinderen,
door het buigen van ‘soepele’
botten
o Avulsie = klein hoekje
Zie PowerPoint voor voorbeelden van X-foto’s.
Oorzaken zijn:
- Trauma = plotselinge overmatige kracht op gezond bot, waardoor het breekt (zowel direct als
indirect).
- Stress/vermoeidheidsfractuur (overbelasting) = normale kracht op het bot, maar wordt vaak
herhaald, waardoor die breekt.
o Normaal bot, gezonde patiënt, geen trauma, repeterende ongewone belasting
- Pathologische fractuur (maligniteit, osteoporose) = normale kracht op een ziek bot, waardoor
het breekt.
3
, o
Geen of minimaal trauma, abnormaal bot (botaandoeningen (o.a. OI), primaire maligniteit,
metastase (borst, prostaat), cysten), lab, biopt
o Insufficiëntie fracturen = combinatie van minimale trauma en zwak bot, zoals bij
osteoporose. Ziekte van Rickets.
- Fracturen bij kinderen = vaak incompleet
(Greenstick), minder dislocatie (dikker
periost), snellere genezing, zelden “non-
union”, betere remodellering, let op fractuur
groeischijf (5 types, zie Apley), “spontaan” let
op “battered child syndrome”. Wel kans op
groeiproblemen.
Anamnese o.a. trauma, acute heftige pijn,
functieverlies.
Lichamelijk onderzoek o.a. zwelling, hematoom,
deformiteit, functiestoornis.
Diagnostiek o.a. röntgenfoto: 2 richtingen, 2 gewrichten (aanpalend aan het letsel), 2 extremiteiten
(li + re), 2 verwondingen (bijv. bij femurfractuur ook WK en bekken), 2 tijdstippen (na 1-2 weken).
Aanvullende diagnostiek: (3D) CT- en MRI-scan. Bij de diagnostiek is het belangrijk om te weten
welk type fractuur het is, of er een standsverandering is (stabiele of instabiele fractuur), vroege
complicaties en specifieke factoren.
Open fracturen – Gustilo Anderson classificatie
- Type I: open fractuur door een wond kleiner dan één
centimeter, zonder ernstige contaminatie
- Type II: open fractuur door een wond groter dan één
centimeter en kleiner dan 10 centimeter, zonder
ernstige contaminatie
- Type III: IIIA = uitgebreid weke delen letsel met hoge
adequate bedekking van de ossale fracturen. IIIB =
uitgebreid weke delen letsel zonder adequate bedekking
van de ossale structuren/periostale stripping of ernstige
contaminatie van de wond. IIIC = open fractuur met arterieel letsel of bijna volledige
traumatische amputatie welke behandeling behoeft.
Genezing fracturen
- 5 stadia
o Destructie + haematoom
o Ontsteking + celproliferatie
o Callus formatie met eilandjes onrijp
bot (“woven bone”)
o Consolidatie (onrijpe bot wordt lamellair bot)
o Remodellatie (onder invloed van inwerkende klachten)
Fase 1,2: wanneer een fractuur ontstaat, ontstaat er een bloeding door een beschadiging aan de
bloedvaten in het bot en in het periost. Het hematoom ontstaat tussen/in het beenmerg, onder het
periost en tussen de uiteinden van die botfragmenten. Necrose = doordat de bloedvaten beschadigd
4
