Corporate Entrepreneurship
Hoorcollege 1: Inleiding op het vak
Corporate Entrepreneurship: Ondernemen(schap) binnen de context van een bestaande organisatie!
- Bepaalde principes gelden alleen zowel binnen een corporate als in het "algemeen"!
- Een gedeelte gaat over initiatief nemen, maar het gaat vooral over het ondersteunen en het
klaarmaken van mensen voor het ondernemerschap binnen een organisatie!
Wat is entrepreneurship (ondernemerschap)? → Bedenk een cliché dat je gedachten weergeeft
over ondernemerschap en wat het betekent voor een persoon of organisatie om "ondernemend" te
zijn.
• Een ondernemer is iemand die weloverwogen risico’s neemt. Als we het hebben over
ondernemen is risico een logisch begrip.
• Je doet iets waar je hoopt iets mee te behalen, maar er gaat onzekerheid mee gepaard (iets
innovatiefs / iets nieuws).
• Ondernemers (mensen die een bedrijf starten) verschillen niet met andere mensen in de
mate waarin je rijk bent risico te aanvaarden. Ondernemers zijn zelfverzekerder, ze denken
eerder dat ze gaan slagen. Ze denken dat de upside groter is dan de downside, omdat ze
zelfverzekerd zijn van hun kunnen. Ondernemers beschikken dus niet systematisch meer
over de ‘trait’ risico. Ze zien wel vaak minder risico: ze hebben een vertekend beeld van de
upsides/downsides, ze zijn zelfverzekerder – optimistisch over het behalen van succes.
• Er is wel een verschil tussen perceived risk en de mate waarin je bereid bent om risico’s te
nemen
• Het willen bereiken van bepaalde doel(stellingen): bijvoorbeeld: autonomie is een reden om
te gaan ondernemen, rijkdom is ook een drijfveer. Door groter te worden, kun je meer
impact generen. Om te kunnen overleven moet je een bepaalde schaal bereiken, maar dit is
niet per se een drijfveer om te beginnen, maar meer motivatie om je doelstelling te halen.
Voorbeelden van doelen: Autonomie / vrijheid, geld verdienen (rijk worden), het willen
behalen van fame / groot of impact op hoe de wereld werkt – sociale ondernemers of
creativiteit de vrije loop laten.
• Creativiteit is belangrijk bij ondernemerschap; mensen vinden het vaak leuker om zelf met
iets te komen en dat niet iemand anders je vertelt hoe het moet
KERNBEGRIPPEN IN HEDENDAAGSE DEFINITIES
Ø Starten / Oprichten / Creëren
Ø Nieuw bedrijf / nieuwe onderneming
Ø Innovatie / nieuwe producten / nieuwe markt
Ø Opportuniteit nastreven
Ø Risico's nemen / Risicobeheer / Onzekerheid
Ø Winst nastreven / Persoonlijk voordeel
Entrepreneurship is everywhere: “We are all
entrepreneurs”.
Alleen brengt iedereen het op een andere manier naar
buiten! Ondernemen kan op heel veel manier!
Using different vehicles (methodes):
- New start-up firms
1
, - Established firms (bijvoorbeeld een verandering teweegbrengen)
- Non-profit organizations
- Books
- Art
TRENDS TER BEVORDERING VAN HET ONDERNEMERSCHAP
• Technologische veranderingen
o Nieuwe technologieën hebben de kosten verlaagd die verbonden zijn aan het
oprichten en het beheer van startende ondernemingen
• Economische veranderingen
o Een meer dynamische arbeidsmarkt vergroot het belang van en vermindert de
opportuniteitskosten om zelfstandige te worden
• Institutionele veranderingen
o Het ecosysteem dat nodig is om ondernemers te ondersteunen, is verbeterd (bv.
incubators & accelerators, risicokapitaal)
• Sociale veranderingen
o Ondernemerschap wordt nu vaak beschouwd als een wenselijke carrièrekeuze
DE ONDERNEMERSMENTALITEIT (entrepreneurial mindset)
➔ (Zie quote hieronder) Ondernemerschap is dus niet gefocust op het starten van een nieuwe
onderneming, maar is gericht op het pakken en zien van nieuwe kansen en je laat je niet
beperkten door hetgene wat je nu nog niet hebt (status quo), maar wat je op dit moment
wel nodig hebt om te bereiken wat je wilt. Met de mindset kun je dus ook zeggen, we zijn
ondernemer in een bestaande organisatie, er gaan vaardigheden mee gepaard. Je kan ook
een ondernemer zijn binnen een gevestigd bedrijf! Het focust zich meer op vaardigheden!
"Ondernemerschap is het proces van het creëren van waarde door het samenbrengen van een
unieke combinatie van middelen om een kans te benutten."
• Van toepassing op veel verschillende contexten (startups, bedrijven, non-profitorganisaties,
enz.)
• Nadruk op een reeks gedragingen eerder dan op wie de ondernemende actor is
Exercise:
➔ Ondernemerschap zit in iedereen en in veel meer activiteiten dan je denkt!
ONDERNEMERSCHAP ALS ACADEMISCH GEBIED
• Veel vroege definities richtten zich op wie de ondernemer is en wat hij of zij doet
• Shane en Venkatraman (2000: 218) stelden de meest invloedrijke definitie van het
academische veld van ondernemerschap, door het te definiëren als:
”the scholarly examination of how, by whom, and with what effects opportunities to create
future goods and services are discovered, evaluated, and exploited”
2
, ➔ Deze quote gaat dus over waar komen de kansen vandaan en hoe kan het dat de een wel
kansen ziet en de ander niet; hoe kunnen we stimuleren dat mensen weer kansen gaan zien?
Maar wat zijn nou de kansen? Het gaat dus ook over assessment.
KERNVRAGEN OP HET GEBIED VAN ONDERNEMERSCHAP
• Wat zijn de bronnen van nieuwe kansen en hoe kan men het potentieel van nieuwe
bedrijfsideeën evalueren?
• Hoe verwerven ondernemers de middelen en legitimiteit die zij nodig hebben om te slagen?
• Hoe kunnen ondernemers nieuwe businessmodellen ontwikkelen en optimaliseren?
bedrijfsmodellen ontwikkelen en optimaliseren?
• Waarom zijn sommige ondernemers succesvoller dan anderen in het creëren en managen
van snelgroeiende ondernemingen?
• Hoe bepaal je wanneer je terugtreedt als oprichter-CEO en wat zijn de belangrijkste
succesfactoren bij dergelijke opvolging?
WHY “STUDY” ENTREPRENEURSHIP?
• Entrepreneurs face many unique challenges compared to corporate managers – how can I
become a better entrepreneur?
➢ Hoe manage je ondernemerschap binnen een gevestigd bedrijf bijvoorbeeld?
• Entrepreneurship is widely recognized as critically important for society and a hot topic area
in the business world – how can we stimulate more entrepreneurship?
➢ Wat bepaalt de succesfactoren en hoe kunnen we dit creëren?
• No matter what you do after your studies – students with entrepreneurial skills enjoy better
performance in their careers
VB. David vs Goliath
Zowel gevestigd bedrijf als de relatie met de ondernemer en mogelijke obstakels!
Het willen ondernemend zijn tegenover het conformeren aan de “bureaucratische processen”.
UNIEKE UITDAGINGEN VOOR ONDERNEMERS
Het gaat vooral om de vraag: hoe moeten we te werk gaan?
Intrapreneur = een corporate entrepreneur binnen een gevestigde organisatie!
• De betrouwbaarheid van nieuwheid
o Gebrek aan een gevestigde reputatie maakt het verwerven van middelen een
uitdaging
• Schaarste van middelen
o Ondernemers beschikken vaak niet over de middelen die nodig zijn om een
waargenomen kans te benutten
• Extreme onzekerheid
o Iets nieuws creëren vereist ondernemers zich bezig te houden met trial-and-error
leren
Bestaande organisaties hebben vaak een hekel aan risico en fouten. Ze willen zo efficiënt mogelijk
zijn. Als je net begint is dit natuurlijk niet mogelijk, dit zijn ook uitdagingen voor ondernemingen.
Grote bedrijven zijn ook aan het struggelen, door: digitalisering, globalisering, nieuwe wetgeving,
nieuwe technologie. Ondernemerschap is dus een manier om mee te gaan met ontwikkelen.
Ondernemerschap is dus niet zo makkelijk te managen, hoe doe je dit?
Vooral beursgenoteerde ondernemingen zijn vaak gefocust op de korte termijn.
3
,WHY CORPORATES STRUGGLE TO ADAPT
• Focus op efficiëntie
o Grote bedrijven worden vaak gedwongen zich te concentreren op efficiëntie en
financiële prestaties om hun aandeelhouders
• Bang om bestaande markten te kannibaliseren
o Grote bedrijven denken vaak dat het opstarten van nieuwe activiteiten de
winstgevendheid van hun bestaande activiteiten zal verminderen
• Gebrek aan organisatorische paraatheid
o Grote bedrijven hebben vaak de verkeerde systemen, structuren, en stimulansen om
werknemers te motiveren zich te gedragen als ondernemers
THE NEED FOR CORPORATE ENTREPRENEURSHIP:
Wat is corporate entrepreneurship?
"Ondernemerschap is een term die wordt gebruikt om
ondernemend gedrag te beschrijven binnen gevestigde
middelgrote en grote organisaties."
Andere verwante concepten (later meer hierover)
Ø Intrapreneurship
Ø Organisatorische transformatie/ strategische vernieuwing
Ø Interne/externe corporate venturing
WHICH ORGANIZATIONS SHOULD PURSUE CORPORATE
ENTREPRENEURSHIP? HOW? --------------------------------->
Four key themes:
In this course you will learn about four ways in which organizations can pursue (nastreven) CE:
4
, 1. Intrapreneurship
2. Entrepreneurial transformation
3. Internal corporate venturing
4. External corporate venturing
Theme 1: INTRAPRENEURSHIP
Ø Richt zich op het ondernemende gedrag van werknemers
Ø Gaat ervan uit dat grote organisaties vaak systemen en structuren die persoonlijk initiatief
beperken
Ø Onderzoekt hoe intrapreneurs deze beperkingen overwinnen om innovatie en
verandering te bewerkstelligen
Theme 2: Entrepreneurial transformation (Het creëren
van een fijne / openstaande omgeving)
• Veronderstelt dat ondernemerschap een
zorgvuldig beheer van de structuur van de
organisatie, cultuur, HRM praktijken, cultuur, en
controlesystemen
• Onderzoekt hoe een werkomgeving kan worden
gecreëerd die intrapreneurs kan ondersteunen
Theme 3: INTERNAL CORPORATE VENTURING
• Gaat ervan uit dat nieuwe zakelijke ondernemingen
moeten worden beheerd los van de hoofdactiviteit
• Onderzoekt de organisatorische ontwerpen die
nieuwe ondernemingen nodig hebben en hoe deze af
te stemmen op de bestaande activiteiten van de
onderneming
Theme 4: EXTERNAL CORPORATE VENTURING
• Richt zich op hoe grote organisaties
externe middelen kunnen inzetten voor
het innoveren van hun bedrijfsactiviteiten
• Onderzoekt de rol van allianties, fusies en
overnames, en corporate venture kapitaal
bij het bevorderen van ondernemerschap
5
,Boek hoofdstuk 1:
Verandering zelf is een continu proces geworden van vaak discontinue stappen, abrupt maar
alomtegenwoordig. Resulterend in discontinue of revolutionaire verschuivingen die chaos kunnen
creëren. Veel onzekerheid door voortdurende veranderingen. De planning wordt problematisch.
Traditionele klassieke mechanistische visie op verandering: abnormaal, potentieel rampzalig, een
incrementele lineaire gebeurtenis die ontwrichtend is maar kan worden gecontroleerd.
Modernistische visie: Verandering is normaal, ononderbroken, turbulent, zowel revolutionair als
incrementeel, oncontroleerbaar en niet-lineair maar vol van kansen.
Het is een steeds complexere wereld die onderling verbonden is door een wereldmarkt die
verbonden is door technologie die onmiddellijke communicatie mogelijk maakt en die veel van de
volatiliteit versterkt. De commerciële macht verschuift van het Westen naar het Oosten.
Veel grotere ondernemingen zijn niet in staat om met deze volatiliteit en toegenomen concurrentie
om te gaan. Tegelijkertijd, worden zij die dat wel kunnen, ervan beschuldigd hun dominante
marktpositie uit te buiten om de concurrentie te verstikken; sommige zijn beschuldigd van
belastingontduiking; anderen van het zonder scrupules gebruiken van klantengegevens. Velen
worden ervan beschuldigd niet genoeg te doen om een duurzaam milieu te waarborgen. Dit zijn
kwesties die vragen oproepen over hun inzet voor MVO.
Terwijl de grote bedrijven flopten, bloeiden de kleine, ondernemende bedrijven en, terwijl hun
bijdrage aan economische welvaart is erkend, zijn veel ondernemers miljonair geworden. De sleutel
van dit succes is het vermogen van ondernemers om te werken met verandering om onvervulde
marktbehoeften te herkennen en commerciële kansen te creëren.
Ondernemend management wordt gekarakteriseerd als een sociale activiteit die een andere
benadering heeft om met risico en onzekerheid om te gaan. Succesvolle ondernemers onderhouden
sterke relaties met al hun stakeholders. Zij creëren een sterke groepsidentiteit en een gevoel van
doelgerichtheid. Zij oefenen een "zachte invloed uit met losse controlestructuren. Zij beperken
risico's door de kennis en informatie die zij verkrijgen via hun netwerk van relaties. Dit zijn
belangrijke kwaliteiten die helpen om te gaan met onvoorspelbare omgevingen, waarvan het belang
wordt onderstreept door de complexiteitstheorie. Ondernemers ontwikkelen hun strategie op een
andere manier, waarbij zij een strategische intentie creëren maar een losse, flexibele strategie en
voortdurend strategiserend, zoveel mogelijk strategische opties creërend.
Naarmate bedrijven groeien, wordt het beheer ervan complexer en bureaucratischer. Ze hebben de
neiging om meer risicomijdend en minder innovatief te worden, waarbij ze hun belangrijkste
inkomstenstromen verdedigen in plaats van te proberen nieuwe te vinden - een kenmerk dat tot
hun neergang en sluiting kan leiden. Grote bedrijven moeten hun benadering van leiderschap en
management veranderen en manieren vinden om meer ondernemend te worden, door innovatie op
alle niveaus aan te moedigen.
Het ondernemende karakter heeft zes kenmerken: een grote behoefte aan autonomie en
onafhankelijkheid; een hoge behoefte aan prestatie; een hoge interne locus of control; een hoge
mate van gedrevenheid en vastberadenheid; een hoge mate van creativiteit en innovatie; en de
bereidheid om in een onzekere omgeving te werken en afgemeten risico's te nemen.
6
, Model van Greinder:
Big Five model, meet: openness, extraversion, conscientiousness, agreeableness and neuroticism
Emergent strategy: Strategische ontwikkeling die gekenmerkt wordt door
reactieve oplossingen voor bestaande problemen
Emergend strategy is een ongeplande strategie die zich ontwikkelt in reactie op
onverwachte kansen en bedreigingen. Realized strategy is de strategie die de
organisatie in praktijk brengt. Deliberate strategy bestaat uit die gedeeltes van
de intended strategy die de organisatie steeds maar weer naar voren brengt.
De complexiteitstheorie laat zien dat er drie vereisten zijn om effectieve
zelforganisatie te creëren:
➥ Een gemeenschappelijke identiteit en doel: Er moet een duidelijk
begrip zijn van en geloof in het "gemeenschappelijk goed" (hoofd en hart) dat een
gemeenschappelijk proces van betekenisgeving mogelijk maakt binnen de organisatie;
➥ Een vrije stroom van kennis en informatie: De organisatie als geheel moet werken aan
De organisatie als geheel moet werken aan dezelfde informatie om de mogelijkheid van
gesynchroniseerd gedrag te bieden;
➥ Sterke persoonlijke relaties: Deze relaties zijn de paden waarlangs informatie wordt
doorgegeven en vervolgens wordt omgezet in intelligente, gecoördineerde actie.
Gig economy: Werknemers op zoek naar tijdelijke, kortlopende werk "gigs" of projecten
Fazelles: Young, high-growth firms
Unicorn: A high-growth private company valued at over $1 billion
Entrepreneur: A person who creates and/or exploits change for profit, by innovating, accepting risk
and moving resources to areas of higher return
Boek hoofdstuk 2:
Ondernemerschap is de term die wordt gebruikt om ondernemend gedrag te beschrijven in een
gevestigde, grotere organisatie, een organisatie die ondernemend gedrag aanmoedigt. Het omvat
termen als ondernemende transformatie, strategische vernieuwing en strategisch ondernemerschap.
Van organisaties die bij deze processen zijn betrokken, vertonen naar verluidt een aanhoudend
patroon van ondernemend gedrag in de loop van de tijd, dat op zijn beurt een ondernemende
oriëntatie wordt genoemd. Deze gedragspatronen zijn het resultaat van een organisatorische
architectuur die als ondernemend kan worden omschreven.
7
