Case uitwerking
Pedagogisch onderzoek: het pygmalion effect
- Instelling
- Fontys Hogeschool (Fontys)
Een pedagogisch onderzoek met de vraag in hoeverre er sprake is van het Pygmalion-effect op een school.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 35 pagina's
Voorbeeld 4 van de 35 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
2021Het
Pygmali
on-
effect
op het
Beatrix
College
PEDAGOGISCHE VRAAGSTUKKEN| AEMAS1
0
,Inhoud
1
, Inleiding
Sinds de coronapandemie ligt er veel druk op diverse sectoren, zo ook het onderwijs. Een van de
factoren die de pandemie negatief heeft versterkt is de kansenongelijkheid van leerlingen (Lafeber,
2020). Een eenzijdig antwoord hoe hier het best mee omgegaan kan worden, ontbreekt. Enerzijds
richt de kansenongelijkheid zich op het sociaal-emotionele aspect van de leerlingen, anderzijds is er
sprake van kennisachterstanden die de leerlingen niet zelf weggewerkt kunnen krijgen. Als docent
worstel ik met deze situatie aangezien ik leerlingen graag wil helpen maar in de praktijk merk ik dat
de leerling weinig oog heeft voor een eventuele achterstand. Dit kan verklaard worden doordat het
puberbrein moeite heeft met verbanden leggen tussen korte termijn inspanning en de waarde ervan
op de lange termijn (Kessels, 2009). Voor ons als docenten ligt hier een belangrijke rol.
Velen hebben zich over bovenstaande kwestie geuit. Merkbaar is dat het overgrote merendeel
hetzelfde doel voor ogen heeft echter de wijze waarop dit bereikt moet worden verschild. Eén van
die wijzen wordt beschreven in een opinieartikel van het parool. In dit artikel beschrijft een
wiskundedocent dat achterstanden weggewerkt kunnen worden door een gedisciplineerde
organisatie, hoogwaardige kennis overbrengen en het stellen van hoge verwachtingen (de Haan,
2021).
Uit mijn eigen ervaring op de school waar ik lesgeef merk ik dat leerlingen vatbaar zijn voor de
verwachtingen die worden uitgesproken jegens hen. Zo werd eenzelfde opdracht gegeven aan een 3
HAVO klas en een 3 VWO klas waarbij hogere verwachtingen werden uitgesproken richting de 3
HAVO klas. Concluderend werd de opdracht binnen de HAVO-groep beter gemaakt dan in de VWO-
groep.
In dit praktijkgericht onderzoek zal nagegaan worden in welke mate er een effect optreedt door het
stellen van hoge verwachtingen voor leerlingen. Verder zullen er aanbevelingen gegeven worden om
dit verschijnsel zodanig in te zetten dat leerlingen gestimuleerd worden.
2
, Theoretisch kader
Aan het einde van de jaren 60 van de vorige eeuw is er een studie gepubliceerd waar gesproken
wordt over het zogenoemde ‘Pygmalion effect’. Rosenthal en Jacobson beschrijven in deze studie
een verschijnsel dat vaker in de economie terugkeert, specifiek deze vorm van het verschijnsel
hebben zij vernoemd naar een oude Griekse mythe.
In de mythe wordt Pygmalion omschreven als een prins die vanwege vele zondige vrouwen besloot
nooit te trouwen. In plaats van zichzelf over te geven aan de liefde stortte hij zich vol overgave op zijn
werk, beeldhouwen. Op een dag maakte hij zo’n prachtig ivoren beeld dat Pygmalion verliefd werd
op zijn eigen creatie. Uit volledige obsessie sprak hij het beeld toe, bracht haar cadeaus en kuste met
het beeld. Tijdens een feestdag ter ere van de Godin van de liefde, Aphrodite, richt Pygmalion zich
rechtstreeks tot de goden en vraagt hen of zij hem een vrouw willen schenken. Hij durft niet aan te
geven dat hij zijn creatie graag tot leven ziet komen en zegt daarom: ‘die lijkt op mijn ivoren vrouw’.
Aphrodite hoort Pygmalion aan en begrijpt wat hij écht wil zeggen. Ze besluit hem tegemoet te
komen en ontwaakte de prachtige vrouw die vastzat in het ivoren beeld (Historiek, 2021).
Deze mythe, eveneens als het Pygmalion-effect zoals beschreven door Rosenthal en Jacobson, gaan
over een ‘self-fulfilling prophecy’. Deze vorm van self-fulfilling prophecy gaat over de verwachting
van de docent over een leerling of klas wat erin resulteert dat de leerling of klas zich gaat gedragen
naar de gestelde verwachtingen (Rosenthal & Jacobson, 1968). In dit onderzoek komt naar voren dat
leerlingen van wie de docent verwachtten dat zij intellectueel nieuwsgieriger, gelukkiger en minder
sociale goedkeuring nodig hadden inderdaad beter beoordeeld werden door docenten. In dit
onderzoek ging Rosenthal en Jacobson uit van positieve verwachtingen en de invloed op de
prestaties, het is aannemelijk om aan te nemen dat er ook sprake is van een tegenovergesteld effect
waarbij negatieve verwachtingen leiden tot mindere prestaties. Dit laatste is onderzocht door Badad,
waarbij een positief effect het ‘Galatea effect’ benoemd wordt en een negatief effect het ‘Golem
effect’ (Badad, Inbar, & Rosenthal, 1982).
Op dit punt is een kritische noot op zijn plaats. Diverse onderzoekers hebben getracht de studies van
Rosenthal en Jacobson te reproduceren maar konden geen bewijs van een ‘self-fulfilling prophecy’
vinden. Invloed van de docent zou maar één van de duizenden factoren zijn voor het individu, echter
leek er wel een correlatie te zijn met betrekking tot de invloed op een gehele klas (Rubie-Davies,
Hattie, & Hamilton, 2006). Of zoals beschreven door Friedrich, et al.:
“By contrast, if a teacher had high average expectancies for a class, this teacher might select
challenging tasks, focus more on the strengths of the students, and give more enforcement, and
these actions may all have a positive effect on students’ self-concept or achievement.”
(Friedrich, Flunger, Nagengast, Jonkmann, & Trautwein, 2015)
Een eerste stap richting het nut van hoge verwachtingen stellen is het inspelen op het zelfbeeld van
de individuele leerling. Friedrich, et al. beschrijven dat het zelfbeeld van de leerling alles bepalend is.
Wanneer de leerling een beter zelfbeeld ervaart zal de leerling zich academischer competent voelen
en daardoor meer kunnen bereiken dan leerlingen met een negatief zelfbeeld (Friedrich, et al. 2015).
Rubie-Davies benoemt in het boek ‘becoming a high expectation teacher’ een aantal concrete
handelingen van docenten welk gedrag met hoge verwachtingen vertonen ten opzichte van
docenten die lagere verwachtingen hebben. Een schematische samenvatting hiervan:
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Yohiero. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 71498 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen