Samenvatting
samenvatting biologie voortplanting vwo 4 10voorbiologie
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
samenvatting 10voorbiologie voortplanting vwo 4
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Geslachtscellen: Gameten, haploïde voorplantingscellenPrimaire geslachtskenmerken: aanwezig bij geboorte
secundaire … ontwikkelen tijdens groei oiv geslachtshormonen
mannelijke geslachtsorgaan
Penis: bestaat uit 3 zwellichamen, eikel + voorhuid
- zwellichamen: bestaan uit sponsachtig bindweefsel, bij seksuele opwinding neemt bloedtoevoer
toe -> erectie: opzwellen penis + eikel
- voorhuid: dubbellaag huid over eikel
- smegma: witte vettige stof: afgestorven huidcellen, prostaat en kliervocht
- ejaculatie: zaadlozing (bij orgasme)
testes: rijping + ontwikkeling spermacellen ->
- spermatogenese zaadcelontwikkeling
- spermatogonia (diploïde) delen mitotisch oiv testosteron vanaf puberteit -> ontstaan spermatocyten
- sertollicellen voedende+ondersteunende functie, begeleiden rijping zaadcellen testosteron/FSH
- spermatiden (haploïde)
- leydigcellen spermatocyten die meiose zijn ondergaan, differentiëren tot rijpe spermacellen
bijbal produceren testosteron (FSH + LH)
zaadleiders bestaat uit 5 m lange gekronkelde buis, functie opslagplaats zaadcellen
zaadblaasjes vanaf bijbal, komen samen in prostaat, monden uit in urinebuis
prostaat produceren licht alkalisch zaadvocht
- fructose produceert prostaatvocht (:zwak zure vloeistof)
sperma energiebron spermacellen
vocht uit prostaat en zaadblaasjes + zaadcellen
Vrouwelijke geslachtsorgaan
Eierstokken (ovaria)
eicelrijping Productie vrouwelijke hormonen + ontwikkeling en afgifte eicellen
- primaire follikel oögenese
- graafse follikel klein blaasje waar eicelmoedercellen in liggen
- ovulatie (eisprong) rijp follikel, maakt oestrogeen aan
- na ovulatie* -> knapt open + eicel komt vrij
- gele lichaam (corpus luteum) -> cellen wand follikel delen, zwellen op -> luteïne (gele korrelige substantie)
eileider hormoonklier, maakt progesteron aan
dunne buis waardoorheen eicel naar baarmoeder wordt vervoerd dmv trilhaartjes
eitrechter in wand, plaats van bevruchting
baarmoeder vangt eicel op + vervoert naar eileider
peervormige, holle spier in het midden van het bekken
- baarmoederwand -> ontwikkelende embryo vasthouden, voorzien van voeding, beschermen
- baarmoederholte omsluit baarmoederholte, stevig gespierd
- baarmoederhals (cervix) bekleed met baarmoederslijmvlies (endometrium)
vagina onderste nauwere deel, verbind baarmoeder + vagina
paringsorgaan vrouw, geboortekanaal bij bevalling (bekleed bindweefsel + glad
vulva spierweefsel, uitgebreid bloedvatennet, kliertjes)
- schaamlippen uitwendige geslachtsorganen
- clitoris (kittelaar) binnenste + buitenste
- eikel clitoris (glans clitoridis) klein kegelvormig orgaan, bestaat uit 2 zwellichamen -> seksuele opwinding,
- smegma opzwelling, orgasme
- maagdenvlies (hymen) afgestorven huidcellen + talg uit talgklieren
klieren van bartholin/Cowper huidplooi begin vagina
-> vocht beter geslachtsgemeenschap mogelijk (vrouw/man)
, Haploïd 1 van elk soort chromosoom (1n)
diploïd 2 van elk chromosoom (2n)
Meiose kerndeling geslachtscellen
Meiose I - interfase: DNA replicatie, kern verdwijnt
- profase: spiralisatie
- metafase: homologe chromosomen boven/onder elkaar in metavlak + ontstaan
poolkapjes/trekdraden
- anafase: homologe chromosomenparen uit elkaar en naar polen
- telofase: ontstaan 2 nieuwe cellen
Meiose ll (= in 2 cellen) - profase ll: extra polen
- metafase ll: chromosomen paren op metavlak
- anafase ll: chromatiden uit elkaar
- telofase ll: 2 nieuwe cellen (-> 4 cellen)
*eicel -> als zaadcellen eileider binnendringen
Primaire oöcyten potentiële eicellen, rustfase in meiose 1
FSH follikelstimulerend hormoon -> meiose -> oöcyt
poollichaampjes
kleine cellen die na meiose 1+2 dood gaan
crossing-over
uitwisselen van stukken chromatiden -> combinatie genen
bevruchting versmelten mannelijke + vrouwelijke kern
zygote bevruchte eicel
klievingsdelingen delingen zygote, geen cytoplasmagroei (2,4,8-cellige stadia)
morula bolletje cellen, verplaatst richting baarmoeder -> trilhaarbewegingen +
samentrekkingen wand eileider
blastulastadium morula ontwikkelt tot blastula: blaasje
innesteling vastzetten embryo in baarmoederslijmvlies
- progesteron -> baarmoederslijmvlies dikker, goed doorbloed, vochtig door slijmafgifte
- trofoblastcellen cellen buitenkant blastula, ontwikkeling kinderlijk deel placenta
- vormen uitstulpingen -> dringen door in moederlijke weefsel
- vlokken eenkernige trofoblastcellen (na 13 dagen), ontwikkeling 1 e embryonale bloedvaten
navelstreng 2 slagaders -> naar moeder, 1 ader ->foetus
placenta (moederkoek) sterk doorbloed verbindingsorgaan, ontstaan uit moederlijk+embryonaal weefsel
-> ademhalingsorgaan
-> voedingsorgaan (opname voedingstoffen bv eiwitten/vetten)
-> beschermingsorgaan voor foetus (scheiding bloed moeder/foetus)
-> regulerend orgaan (hoeveelheid/samenstelling vruchtwater
-> endocrien orgaan (aanmaak hormonen
- humaan choriongonadotrofine, oestrogenen, progesteron
-> uitscheidingsorgaan
vliezen om blaas + foetus/vruchtwater -> houden inwendige milieu in stand
(buitenste) chorion + (binnenste) amnion -> vormt vruchtwater
vruchtwater vangt schokken op, houd lichaamstemperatuur constant, verhindert infecties
embryo 1e periode: aanleggen alle organen
foetus 2/3 maanden -> einde zwangerschap
bevalling ontsluiting, uitdrijving, nageboorte (:geboorte placenta)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esmeetermaat. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen