Samenvatting
samenvatting maatschappijleer vwo parlementaire democratie
- Vak
- Maatschappijleer
samenvatting maatschappijleer vwo 5 hs parlementaire democratie
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE1. wat is democratie
Soeverein: staat die op bepaald gebied met duidelijke grenzen het hoogste
gezag uitoefent en het monopolie van geweldsuitoefening heeft.
politiek: maken van keuzes waaraan allen in een staat gebonden zijn (wetten)
- dienaren macht: ministers, ambtenaren, politie, leger
- efficiënt besturen -> doelmatig resultaat
maximale participatie -> proces democratische besluitvorming + zorgvuldige
afweging belangen
democratie
- direct: direct zeggenschap (bv volksstemmingen Athene)
- indirect/representatief: volk kiest vertegenwoordigers die de beslissingen
nemen en met zekere
regelmaat bij verkiezingen verantwoording bij volk af moeten leggen over hun
beleid
kenmerken democratie + rechtstaat (-> regels burgers + overheid)
- individuele vrijheid: vrijheid mening + indeling eigen leven
- politieke grondrechten: burgers kunnen bij verkiezingen zelf
vertegenwoordigers kiezen + zichzelf
verkiesbaar stellen
- politie + leger wettelijk beperkte bevoegdheden
- onafhankelijke rechtspraak: rechters los van parlement+regering
- persvrijheid: massamedia controleert machthebbers + informeert volk
parlementaire stelsel: bevolking kiest parlement -> vormt kabinet ministers +
staatsecretarissen
- niet-gekozen staatshoofd met beperkte macht door grondwet
- constitutionele monarchie: taken + bevoegdheden staatshoofd (koning) in
grondwet
presidentieel stelsel: bevolking kiest parlement + president
- president hoofd regering met uitvoerende macht
- geen ontbindingsrecht: recht om parlement te ontbinden
dictatuur: 3 machten (wetgevende, uitvoerende, rechterlijke) niet gescheiden -
> kleine groep mensen
kenmerken:
- beperkte individuele vrijheid
- nauwelijks politieke vrijheid:
intimidatie/arrestatie/marteling/moord/schijnverkiezingen/fraude
- overheidsgeweld: dmv politie + leger
- geen onafhankelijke rechtspraak
- censuur massamedia + kunst
ideologie: een partij heeft alle macht, burgers weinig/geen vrijheid
- indoctrinatie: bevolking krijgt partij-ideologie aangeleerd
theocratie (religieuze dictatuur); godsdienst = staatsideologie
- niet-gekozen geestelijke leiders moeten alle politieke besluiten goedkeuren
militaire dictaturen: leger heeft alle macht
, 2. politieke stromingen
ideologie: samenhangend geheel ideeën over mens en gewenste inrichting
samenleving
- normen + waarden
- sociaaleconomische verhoudingen
-> links: ongelijkheid verminderen, overheid moet zwakkeren
beschermen/helpen
-> rechts: min mogelijk bemoeienis overheid, zelf verantwoordelijk,
ongelijkheid onvermijdelijk
-> politieke midden
Liberalisme: vrijheid, individuele verantwoordelijkheid, tolerantie,
gelijkwaardigheid
- vroeger: persoonlijke+economische vrijheid, conservatief en progressief
(kinderarbeid/vrouwen)
- nu: vrijemarktseconomie, overheid beperkt tot kerntaken
socialisme: gelijkheid; gelijke kansen voor alle mensen
- solidariteit: sterksten moeten zwaarste lasten dragen
- vroeger: communisten (revolutie) en sociaaldemocraten (verbetering via
parlementaire weg)
- nu: eerlijkere verdeling kennis/inkomen/macht, verzorgingsstaat
confessionalisme: politieke opvattingen gebaseerd op geloofsovertuiging
- organische staatsopvatting: samenleving uit van elkaar afhankelijke onderdelen
- nu: christendemocraten; rentmeesterschap, solidariteit, harmonie, gespreide
verantwoordelijkheid
pragmatisme; geen vaste uitgangspunten/principes
ecologisme: afhankelijkheid mensen+omgeving, ecologische waarden boven
economische
populisme (meer een stijl dan ideologie); wil de stem van ‘het volk’ laten horen
- vaak nationalistische punten
Progressief: vooruitstrevend, verandering, gericht op de toekomst
conservatief: behoudend, heden + verleden
Kosmopolitisme: eigen land openhouden -> globalisering
nationalisme: globalisering = bedreiging voor eigen banen, cultuur, identiteit -
> afsluiten gebieden
3. politieke partijen
one-issuepartijen: vertegenwoordigen 1 specifieke doelgroep/kijken naar 1
aspect vd samenleving
antidemocratische partijen: standpunten in strijd met de rechtstaat
Functies:
- integratie ideeën: bundeling wensen/eisen
- articulatie: verwoorden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esmeetermaat. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen