Uitgebreide samenvatting van thema 2 hoorcolleges Parodontologie uit Bachelor/ Propedeuse Collegejaar aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen. Samenvatting is overzichtelijk opgebouwd met behulp van opsommingen en voorbeelden zijn schuingedrukt! Verder gebruik gemaakt van afbeeldingen uit de hoorcoll...
Pathogenese betekent in de geneeskunde het meestal stapsgewijs ontstaan, ontwikkelen en verloop van een
aandoening of ziekte.
Pathogenese is de wijze waarop een ziekte ontstaat.
Pathogenese is de ziekteoorzaak.
Parodontale aandoeningen zijn:
- gingivitis
- parodontitis
Hoofdzakelijk oorzaak van deze parodontale aandoeningen zijn de aanwezigheid van bacteriën.
Het lichaam reageert op de bacteriële infecties.
Oraal bevinden er ~ 20 bacteriefamilies.
Bacteriefamilies bestaan uit > 700-1400 bacteriesoorten.
Bacteriën bestaan uit commensalen, schimmels, virussen en menginfecties.
Commensalen zijn bacteriën die normaal gesproken in de mond bevinden (‘goede’ bacteriën).
Menginfecties zijn een mix van verschillende soorten bacteriën, schimmels en virussen.
Aanwezigheid van micro-organismen geeft in een aantal gevallen infectie.
Een infectie wekt in het lichaam een afweerreactie op.
Een immunologische reactie wilt de agens uitschakelen om de verspreiding van de agens te voorkomen.
Vervolgens worden omstandigheden geschapen voor herstel van het weefsel.
Afhankelijk van duur en heftigheid is er sprake van acute of chronische ontsteking.
Pathogenese van acute parodontale laesies zijn:
- duur van dagen tot weken
- heftige ontstekingsreactie
- algemene ontstekingtekens (muv koorts)
- klinische kenmerken
Ontstekingsreactie bestaat uit 3 gebeurtenissen:
1. vasodilatatie
2. exsudatie plasma
3. migratie van PMN-cellen
Vasodilatatie wordt veroorzaakt door vasoactieve amines en prostaglandines.
PMN cellen zijn PolyMorphoNucleaire Leukocyten.
PMN cellen zijn macrofagen en neutrofiele leukocyten.
Algemene ontstekingstekens zijn:
- roodheid
- zwelling
- bloeding
- koorts
- functieverlies
Bij parodontale probleem zal er in de meeste gevallen geen sprake zijn van koorts.
Klinische kenmerken bij parodontale problemen zijn:
, - rood
- gezwollen
- pijnlijk (soms)
Acute ontsteking kan overgaan in een chronische ontsteking.
Pathogenese van chronische parodontale laesies zijn:
- langdurige ontsteking
- cellulair niveau infiltratie van macrofagen, plasmacellen en lymfocyten
- verhoogde doorbloeding (gingivale plexus)
- vaak klachtenvrij
Gingivitis is bij de patiënt vaak klachtenvrij.
Bij chronische parodontale laesies wordt bloeding door de patiënt als normaal ervaren.
Bij chronische parodontale laesies is de tandmobiliteit en terugtrekking van de gingiva alarmerend voor de
patiënt.
Gingivale plexus is een verbinding tussen verschillende bloedvaten van de gingiva.
Ginigivale plexus zorgt voor een verdikking van het tandvlees bij een chronische ontsteking.
Gingiva wordt zeer goed doorbloed.
Vaten gaan wijder en groter worden.
Parodontitis is multifactorieel.
Niet iedereen is even vatbaar/gevoelig voor parodontitis.
Bacteriën zijn altijd noodzakelijk voor parodontitis.
Effect van de aanwezigheid van de bacteriën kan verschillend zijn per patiënt.
Bepaalde modificerende factoren bepalen de vorm en mate waarin de ziekte voorkomt.
Risicofactoren spelen een rol bij parodontale problemen.
Risicofactoren zijn omgevings-, gedrag- of biologische factoren die aanwezig zijn voordat de ziekte zich
voordoet.
De relatie van risicofactoren tot de ziekte moeten in longitudinale onderzoek (opvolgonderzoek) zijn bevestigd.
Risicofactor is per definitie te beïnvloeden/ te veranderen.
Potentiële risicofactor is een risicofactor die nog niet in longitudinaal onderzoek is aangetoond.
Potentiële risicofactor is mogelijk een echte risicofactor.
Risicodeterminant is niet-modificeerbaar/ niet veranderbaar (itt risicofactor).
, Vb van risicodeterminanten zijn: leeftijd, geslacht, genetische kenmerken, systemische ziektes.
Een risico-voorspeller is een factor die ernst en progressie van ziekte kunnen beïnvloeden.
Vb van risico-voorspellers zijn: stress, rookgedrag.
Parodontitis heeft genetisch kenmerken (genetische determinant), want:
- Relatief veel tanden verloren gaan in een relatief kleine groep patiënten. Bij parodontitis heeft niet
elke patiënt dezelfde vatbaarheid voor verlies van veel tanden.
- Bij behandelde patiënten zal een relatief klein aandeel toch met recidief te kampen hebben. Enkele
patiënten reageren niet gunstig op de huidige therapie.
- De prevalentie van paropathogene bacteriën is ook hoog bij niet-parodontitis patiënten. Dus plaque
alleen verklaart niet alles. De aanwezigheid van paropathogene bacteriën alleen verklaard niet alles
van parodontitis, omdat niet-parodontitis patiënten deze bacteriën ook hebben.
- De effectiviteit van de individuele immunologische afweer is genetisch bepaald. De effectiviteit
bepaalt het risico en in welke mate men parodontitis krijgt. Sommige patiënten zullen een andere
afweerreactie vertonen, want immunologische afweer is genetisch bepaald.
Deze individualiteit gaat uiteindelijk de risico bepalen in welke mate de patiënt parodontitis gaat ontwikkelen.
Parodontale laesies heeft een oorzakelijke factor.
Oorzakelijke factor van gingivitis is plaque.
Risicofactor is roken.
Roken verhoogt de kans op parodontitis.
Roken bespoedigt de voortgang van parodontitis.
Roken leidt tot verhoogde kan op herval/ recidief.
Risicofactor roken kan worden beïnvloed door persoonlijk gedrag, levensstijl, omgevingsfactoren, erfelijkheid,
immunologie.
Risicofactor kan ook ontstaan door therapie zoals slechte tandheelkunde.
Bv vulling die overstaat, onderstaat, irriterend is en slecht biologische producten.
Bij risico analyse is er sprake van een ratio.
Ratio houdt in wat de kans is dat een zieke patiënt in contact was met de risicofactor in vergelijking met de
gezonde patiënt.
Risicoratio = risico bij aanwezigheid van risicofactor : risico bij afwezigheid van risicofactor
De risicoratio is een relatieve effectmaat en geeft aan hoeveel keer het risico groter of kleiner wordt
afhankelijk van de risico.
Risico bij roken:
180 pt zijn ziek.
120 pt zijn ziek en roken.
60 pt zijn ziek en roken niet.
120/60 = 2
Risico bij niet roken (controlegroep):
120 pt zijn niet ziek.
40 pt zijn niet ziek en roken.
80 pt zijn niet ziek en roken niet.
40/80 = 0,5
Risicoratio = 2/0,5 = 4. De kans dat een roker ziek wordt is 4 maal hoger dan de niet roker.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RUGtandheelkundestudent20222023. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
