Ethiek – Module 12 Het existentialisme
(gemaakt a.d.h.v. leerdoelen)
Waarom benadert het existentialisme de studie over de mens? Leg hierbij het
begrip existentie uit.
Meeste filosofen hebben essentialistische mensopvatting geformuleerd opvatting over
essentie van DE mens
Volgens Sartre bestaat DE mens niet geen vaste wezenskern van mens, alleen
veelheid aan volstrekt unieke individuen
Mensbeeld van Sartre is existentialistisch mensbeeld gaat om concrete dagelijkse
bestaan ofwel existentie van individuele mens leren over hoe mensen in het algemeen
zijn/handelen/denken
Wat zijn de 2 bestaanswijzen die Sartre onderscheidt? Leg hierbij de begrippen
object, subject en essentie uit. Verduidelijk het onderscheid met voorbeelden.
2 manieren van bestaan:
Bestaan van dingen of objecten:
o Onbewustheid voelen en denken niet essentie (= natuur/aard/wezen)
ligt vast bv. boek, tafel, steen, boom
o Zijn door maker ontworpen met bepaalde bedoeling/functie of door natuur
gevormd waarbij ze natuurwetten gehoorzamen
o Objecten zijn wat ze zijn etre en soi = op-zich-zijn
o Essentie vooraf aan existentie wezen (essentie) van object gaat vooraf
aan het echte bestaan (existentie) essenties staan van tevoren vast
Bestaan van mensen
o Subject Mens denkt/voelt/handelt en is zich hiervan (zelf)bewust
o Mens denkt over zichzelf na en kan zichzelf daardoor veranderen mens
komt met open geest ter wereld en heeft geen essentie (= van tevoren
bedachte bedoeling/functie)
o Mens is nog niet wat die is etre pour soi = zijn-voor-zich
o Existentie vooraf aan essentie mens bestaat eerst (existentie) en door
leven heen ontwerpt die zelf het leven (essentie) in het leven is mens
wat die van zichzelf heeft gemaakt
Waarom vooronderstelt de bestaanswijze van de mens dat deze vrij is?
Mens kan alleen zichzelf ontwerpen als die ook echt vrij is mens kan altijd kiezen wat
die kan en moet doen
Wat bedoelt Sartre met de uitspraak dat de mens tot vrijheid is veroordeeld?
Mens kan zich niet onttrekken aan vrijheid kan zich niet onttrekken aan het feit dat die
zichzelf moet ontwerpen mens is tot vrijheid veroordeeld
Waarom betekent vrijheid volgens Sartre ook verantwoordelijkheid? Pas dit toe
in een casus.
Vrijheid je neemt zelf morele beslissingen om als goed mens te handelen, dit kan
niemand voor jou doen je kunt niet op een autoriteit terugvallen ter vervanging van
jouw eigen beslissing vrijheid dus ook verantwoordelijkheid voor eigen
keuzes/daden/levensontwerp
Je neemt radicale keuze = keuze uit volledige autonomie en absolute vrijheid
Mens handelt in vrijheid, maar is wel verantwoordelijk voor eigen keuzes/daden
Wanneer handelt iemand volgens Sartre ‘te kwader trouw’? Pas dit toe in een
casus.
Iemand die geen radicale keuze neemt en terugvalt op beslissing van ander/iets
anders/God, pleegt verraad aan zichzelf te kwader trouw
Bv. soldaat die bevel krijg krijgsgevangene dood te schieten met excuus dat hij dit moest
doen, is te kwader trouw
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SmitJoël. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.