Samenvatting
Samenvatting Sociale psychologie - hoofdstuk 3
Samenvatting sociale psychologie hoofdstuk 3
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 3.1Sociale cognitie: hoe mensen denken over zichzelf en de sociale wereld, specifieker: hoe mensen sociale
informatie selecteren, interpreteren, herinneren en gebruiken om oordelen te vormen en beslissingen te
nemen
Sociaal psychologen hebben ontdekt dat we de neiging hebben om een paar fascinerende fouten te maken,
ondanks onze opmerkelijke cognitieve vermogens.
Om te begrijpen hoe mensen over hun sociale wereld denken en hoe correct hun indrukken zijn, moeten we
onderscheid maken tussen twee typen sociale cognitie: automatische sociale cognitie enerzijds en
gecontroleerde sociale cognitie anderzijds. Het eerstgenoemde type duidt op een manier van denken die snel
en automatisch is. Als we iemand voor het eerst ontmoeten, vormen we altijd razendsnel een indruk van hem
of haar, zonder daar bewust over na te denken. Zo nemen we ook vaak ‘zonder nadenken’ beslissingen,
bijvoorbeeld bovenop de rem gaan staan als we een kind de weg op zien stappen. Dit heet automatisch
denken. Kenmerken zijn: onbewust, onopzettelijk onwillekeurig, zonder inspanning.
Op andere momenten pauzeren mensen natuurlijk wel om goed na denken over wat de beste aanpak ergens
voor zou zijn. Waarschijnlijk heb jij lang nagedacht over belangrijke beslissingen in je leven, bijvoorbeeld wat je
zou gaan studeren. Dat is het tweede type sociale cognitie: gecontroleerd denken. Dat kost meer inspanning en
is meer weloverwegen. Kenmerken zijn: bewust, opzettelijk, uit vrije wil en vereist inspanning.
In veel gevallen werken de automatische en de gecontroleerde modus van sociale cognitie uitstekend samen.
Hoofdstuk 3.2
Automatisch denken: denken dat onbewust, onopzettelijk, onwillekeurig en zonder inspanning geschiedt
We vormen snel en moeiteloos een indruk van mensen en situaties en we rijden met gemak over onbekende
wegen. We kunnen dat doen omdat we op basis van onze ervaring en kennis de omgeving automatisch
analyseren. Automatismen zoals reflexen, impulsen en gewoontegedrag voldoen in verschillende mate aan de
criteria van automatisch denken.
Hoofdstuk 3.2.1
Schema’s: mentale structuren die mensen gebruiken om hun kennis over de sociale wereld te organiseren rond
thema’s of objecten. Deze structuren hebben invloed op de informatie die mensen opmerken, waarover ze
nadenken en die ze zich herinneren.
Scripts: schema’s over specifieke gebeurtenissen, oftewel de beschrijving van hoe zo’n gebeurtenis gewoonlijk
verloopt.
Onze schema’s bevatten in elk geval onze basiskennis en de indrukken die we gebruiken om onze kennis over
de sociale wereld te organiseren en om nieuwe situaties te interpreteren. Schema’s zijn over het algemeen erg
nuttig omdat ze ons helpen om de wereld te organiseren en te begrijpen, en de gaten in onze kennis op te
vullen. Mensen met een neurologische stoornis hebben het syndroom van Korsakov. Mensen met deze
stoornis verliezen het vermogen om nieuwe herinneringen te vormen, waardoor ze elke situatie moeten
benaderen alsof ze die voor het eerst meemaken.
Schema’s zijn bijzonder belangrijk als we geconfronteerd worden met informatie die op verschillende manieren
kan worden geïnterpreteerd; ze helpen ons om de ambiguïteit te reduceren.
Toegankelijkheid: mate waarin schema’s en concepten zich op de voorgrond en ons bewustzijn bevinden
waardoor het waarschijnlijker is dat we ze gebruiken bij onze oordelen over de sociale wereld.
1
, Er zijn twee soorten toegankelijkheid. (Denk aan de
man die naast je komt zitten in de bus; over zijn
gezicht wrijft, in zichzelf mompelt en mensen
langdurig aanstaart) Ten eerste kunnen sommige
schema’s blijvend toegankelijk zijn door eerdere
ervaringen. Dit betekent dat deze schema’s constant
actief zijn en gereed voor gebruik bij het
interpreteren van ambigue situaties. (Als in mijn
omgeving alcoholgebruik vaak voorkomt, kunnen
bepaalde kenmerken die op alcoholisme wijzen
constant toegankelijk voor je zijn, waardoor de kans
groter is dat deze kenmerken je te binnen schieten als
je de man in de bus zo bezig ziet. Hetzelfde geldt voor
een geestesziekte in jouw omgeving.) Ten tweede kan
een schema tijdelijk toegankelijk zijn, omdat het
bijvoorbeeld gerelateerd is aan een doel dat we op
dat moment hebben. Het wordt tijdelijk toegankelijk
als je je gaat voorbereiden op een toets klinische
psychologie en moet leren welke psychiatrische stoornissen er bestaan. Dit heeft als gevolg dat je het vreemde
gedrag van een voorbijganger eerder opmerkt en als een symptoom van een psychiatrische stoornis zult
interpreteren, in elk geval tot de toets achter de rug is en je doel is vervallen.
Een schema kan ook tijdelijk toegankelijk worden door recente ervaringen. Dit betekent dat een specifiek
schema of kenmerk op een bepaald moment op de voorgrond staat door iets waarover je hebt nagedacht of
wat je vlak voor de ambigue gebeurtenis hebt gedaan. Stel dat je net in een autobiografisch boek zat te lezen
waarin de hoofdpersoon een tijd lang in een psychiatrisch ziekenhuis doorbrengt. Omdat gedachten over
psychiatrische patiënten toegankelijk waren, nam je waarschijnlijk aan dat de man geestesziek was. Als je
echter net uit het busraampje had gekeken en een dronken man had gezien die met een blikje bier tegen een
muur leunde, had je waarschijnlijk gedacht dat je buurman in de bus ook dronken was. (Voorbeelden van
priming)
Priming: het proces waarbij recente ervaringen de toegankelijkheid van een schema, kenmerk of concept
verhogen.
Een gedachte kan pas als primer fungeren, oftewel invloed uitoefenen op onze indruk van de sociale wereld, als
die zowel toegankelijk als toepasselijk is. Uit onderzoek is ook het belang van ontvankelijkheid voor de invloed
van een primer gebleken. (Ontvankelijkheid: vatbaar voor indrukken) Uit ander onderzoek op dit gebied blijkt
dat priming niet alleen het oordeel kan beïnvloeden, maar ook het gedrag van mensen die worden beoordeeld.
Priming is een goed voorbeeld van automatisch
denken omdat het snel, onwillekeurig en onbewust
gebeurt. Als we anderen beoordelen, zijn we ons
gewoonlijk niet bewust van het feit dat we
concepten of schema’s toepassen waar we, om
welke reden dan ook, eerder aan dachten.
(Denk aan het onderscheiden van de echte en
fictieve afscheidsbriefjes). Hoewel de deelnemers
dit geloofden, dachten degenen die de ‘succes’-
feedback hadden ontvangen nog steeds dat ze meer
items correct hadden en dat ze het beter zouden
doen op een volgende test dan de mensen die de
‘mislukt’-feedback hadden gekregen. De ‘succesvolle’-deelnemers schatten hun scores op een nieuwe test
bovendien hoger in dan de ‘mislukte’-deelnemers. Dit resultaat wordt het perseveratie-effect genoemd.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jamie199956. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52928 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen