Hoorcollege 4 - Rechtsgevolgen van overeenkomsten: Beperking (II)
Onvoorziene omstandigheden
Je moet uitgaan van de situatie waarin 2 partijen een contract hebben gesloten, er is niets
aan de hand, geen vuiltje aan de lucht, en tijdens de uitvoering van de overeenkomst gebeurt
er iets, er komt een omstandigheid naar boven drijven waar één der partijen last van heeft.
Die zegt: deze omstandigheid zet het hele contract op zijn kop. Ik wil aan de rechter vragen
of hij ingrijpt in het contract om de gevolgen van de omstandigheid die zich heeft
voorgedaan, om daar iets aan te doen. Dat kan zover gaan dat de rechter wordt gevraagd
een einde aan het contract te maken. Een minder vergaande maatregel is dat de rechter
gevraagd wordt in te grijpen in het contract en de gevolgen op een andere manier te regelen.
Hoe en waar geregeld?
Ik was van bepaalde vooronderstellingen uitgegaan, prestaties op een bepaalde manier
verrichten tegen bepaalde kosten, de wereld is helemaal op zijn kop komen te staan.
Betekent dat er gevraagd wordt om in te grijpen in de contractsvrijheid door de rechter.
Denkstappen:
o 'Voorziet' overeenkomst in omstandigheid?
o Mag wederpartij ongewijzigde instandhouding overeenkomst verwachten naar
maatstaven van redelijkheid en billijkheid?
o Komt omstandigheid voor rekening van degene die zich erop beroept?
o Is omstandigheid van invloed op de uitvoering van de overeenkomst? Je moet je
hiervan bewust zijn. Staat niet expliciet in het artikel. Moet gaan om een
omstandigheid die invloed heeft uitgeoefend op de overeenkomst zelf. Anders kom
je niet toe aan toepassing van het artikel.
Lastig: de denkstappen zijn niet heel strikt van elkaar te onderscheiden. Opnieuw feiten en
omstandigheden erbij pakken en moet beoordelen in het licht van de denkstappen.
6:258
De rechter kan op verlangen van een der partijen de gevolgen van een overeenkomst
wijzigen of deze geheel of gedeeltelijk ontbinden op grond van onvoorziene omstandigheden
welke van dien aard zijn dat de wederpartij naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid
ongewijzigde instandhouding van de overeenkomst niet mag verwachten. Aan de wijziging of
ontbinding kan terugwerkende kracht worden verleend.
Een wijziging of ontbinding wordt niet uitgesproken, voor zover de omstandigheden
krachtens de aard van de overeenkomst of de in het verkeer geldende opvattingen voor
rekening komen van degene die zich erop beroept.
Is de omstandigheid van invloed op de uitvoering van de overeenkomst?
, Rb. Overijssel (vzr.) 6 mei 2020.
o Zaak waarin partijen een overeenkomst hadden gesloten in december 2018 en dat
betrof een projectontwikkelingsovereenkomst. Afspraken gemaakt dat op termijn
die ontwikkelaar mee zou werken aan de levering van bepaalde percelen grond. Iets
naars gebeurd, halverwege 2019 is de pasuitspraak gedaan. Stikstofuitspraak
waardoor veel bouwprojecten tijdelijk zijn komen stil te liggen. Hier hadden partijen
een verschillende mening of de ontwikkeling van percelen tot stikstof... zou leiden.
Ontwikkelaar zei ja, wij krijgen er last van, maar gemeente dacht van niet. De
uitspraak heeft nauwelijks consequenties. De ontwikkelaar wil vervolgens niet
meewerken aan de levering. Wil dat de overeenkomst herzien wordt. Gemeente
dringt aan op medewerking aan levering. Partijen voeren gesprekken, die spelen zich
af in de periode van eind december 2019 tot eind maart 2020. Dan start de
gemeente kort geding. Een probleem waar die ontwikkelaar zich mede op beroept is
de gevolgen van de stikstofproblematiek, maar in de procedure sleept hij ook de
coronapandemie als onvoorziene omstandigheid erbij. Daar maakt de rechter korte
metten mee. Er waren bepaalde afspraken omtrent de levering, die verplichtingen
waren opeisbaar in 2019, dat is ver voor de coronacrisis, de pandemie is een
omstandigheid die zich is gaan voordoen nadat de verplichting tot afname opeisbaar
is geworden. Moest voor de crisis al worden nagekomen. De crisis zelf kan niet van
invloed zijn geweest op de uitvoering van de verplichting.
Rb. Midden-Nederland (vzr.) 10 juni 2020.
o Huurovereenkomst tussen verhuurder en huurder. Was al gesloten in december
2018. De huurder gaat een winkel exploiteren in de winkelruimte, het loopt alleen
niet zo lekker. Betalingsmoeilijkheden. Hij wil af van die overeenkomst, dat kan niet
op basis van de overeenkomst. 5 jaar afgesproken. Op 10 februari 2020 zegt de
huurder: ik wil de overeenkomst tussentijds opzeggen. Verhuurder zegt: we hebben
een afspraak, je gaat wel betalen. Let op: huurder zegt op, verhuurder start een
procedure. Huurder beroept zich o.a. op de coronacrisis. Rechter zegt: op dat
moment, moment van opzegging, is het ruim voor de invoering van de
coronamaatregelen. Jouw probleem is eigenlijk dat je tegenvallende
bedrijfsresultaten hebt gehad en die heb jij al in 2019. Betekent dat die coronacrisis
eigenlijk geen rol heeft gespeeld in de moeilijkheden. Heeft met andere
omstandigheden te maken. Je kunt je niet op het leerstuk van onvoorziene
omstandigheden beroepen.
o We zien dat huurders die in de coronacrisis zelf in moeilijkheden geraken, dat daar
wel ruimte ontstaat om zich met succes kan beroepen. Pech dat hij te vroeg aan de
noodrem heeft getrokken.
Contracten zijn in een ander daglicht komen te staan als gevolg van de coronacrisis. Veel
dingen konden niet meer gebeuren, dat had een grote impact.
Geen verplichte uitspraak, is om het leerstuk te illustreren. Veel uitspraken van de
voorzieningenrechter in kort geding. Zijn vaak zaken waarbij er vrij snel moet worden
ingegrepen. Een partij die last heeft vraagt een kort geding aan.
In deze uitspraken probeerde een van deze partijen dit leerstuk in te roepen maar de rechter
oordeelde: de omstandigheid waar jij nu last van hebt kan misschien best risicovol en
onvoorzien zijn, maar in dit geval heeft de omstandigheid helemaal geen invloed gehad op de
overeenkomst.
Is er sprake van een onvoorziene omstandigheid?
'Voorziet' overeenkomst in omstandigheid?
o Wat betekent dat, 'voorzien'? Streep onder het begrip omdat je goed moet begrijpen
wat er wordt bedoeld met dat begrip. Gaat erom of de overeenkomst zelf voorziet in
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophiebogaards. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
