Bijstand is het laatste vangnet; alleen wanneer iemand geen andere mogelijkheid meer
heeft om in zijn levensonderhoud te voorzien. Het college van burgemeester en
wethouders voert deze wet uit. De CRvB is de hoogste rechter voor rechtsgeschillen
over de participatiewet. De participatiewet heeft 3 uitgangspunten:
1. Eigen verantwoordelijkheid staat voorop. Als dat niet lukt, dan pas kan de
overheid ondersteunen.
2. Helpen op weg naar werk en inkomenswaarborg bieden.
3. Zo’n groot mogelijk beleidsruimte en beleidsverantwoordelijkheid voor de
gemeente om het doel van de wet.
Algemene bijstand; de bijstand ter voorziening in de algemene noodzakelijke kosten
van het bestaan. Bijvoorbeeld een huis, voeding en kleding. De voorwaardes voor de
bijstand zijn:
1. Hij is Nederlander of daarmee gelijkgesteld, je mag niet illegaal zijn hier; dit
noemen we ook wel het koppelingsbeginsel.
2. Woonachtig in Nederland. Dit is het territorialiteitsbeginsel.
3. Hij beschikt niet over middelen. Mag niet over voldoende middelen (geld)
beschikken.
4. Niet uitgesloten. Sommige personen of groepen zijn uitgesloten van de bijstand.
5. Er is geen voorliggende voorziening. Alleen als een burger geen aanspraak kan
maken op een andere wettelijke regeling, kan er recht op bijstand bestaan.
Of iemand is uitgesloten moet er worden gekeken naar de uitsluitingsgronden uit artikel
13 lid 1. Als er 1 sub van toepassing is, heeft diegene dus geen recht op bijstand. (de
bijzondere en de algemene).
Uitsluiting voor alleen de algemene bijstand staat genoemd in lid 2. Ze kunnen nog wel
in aanmerking komen voor de bijzondere bijstand.
Het komt ook wel voor dat een burger bijstand aanvraagt terwijl hij bijvoorbeeld ook
recht heeft op een WW-uitkering. De burger moet hier dan eerst beroep op doen
aangezien de bijstand het laatste vangnet is. Als deze tegemoetkoming gelijk is of zelfs
hoger is dan de bijstandsnorm, dan is de voorliggende voorziening passend en
toereikend en is er geen recht op bijstand. Het kan bij een zeer dringende reden
voorkomen dat er moet worden afgeweken van artikel 13. Artikel 16 biedt dan uitkomst.
Het moet gaan om een acute noodsituatie en het moet op geen enkele andere manier
verholpen kunnen worden.
,Bijzondere bijstand: voor een bepaald geval. Zoals de individuele inkomenstoeslag of
studietoeslag. Voor bijzondere gelden dezelfde voorwaarden als voor algemene
bijstand. Er bestaan 4 soorten bijzondere bijstand:
1. Voor specifieke kosten op grond van art 35 lid 1. Dit is de individuele bijzondere
bijstand. De kosten zijn zeer ongebruikelijk omdat er zich een bijzondere situatie
voordoet. Er moeten dan 4 vragen worden beantwoord. De eerste 3 vragen
moeten met ja kunnen worden beantwoord voor het recht op bijzondere bijstand.
Doen de kosten zich voor? Het mag niet al zijn betaald. Zijn de kosten in het
individuele geval noodzakelijk? De belanghebbende moet aantonen dan de
kosten noodzakelijk zijn. Dit vergt een individuele toets aan de omstandigheden
van het specifieke geval. Of er sprake is van algemene of bijzondere kosten.
Vloeien de kosten voort uit bijzondere omstandigheden? Sparen voor deze
kosten was niet mogelijk omdat ze zo plotseling of bijzonder waren. Belangrijk is
de regel of van de belanghebbende kan worden verwacht voor deze kosten op te
reseveren. Kunnen de kosten worden gedaan uit de draagkracht? Alleen bijstand
als de belanghebbende niet over de middelen beschikt om zelf de kosten te
betalen. Het college kan zelf beslissen welk deel van het inkomen of het
vermogen tot de draagkracht hoort.
2. Categoriale bijzondere bijstand op grond van art 35 lid 3: er wordt hierbij niet
getoetst of de kosten zich voordoen. Het moet ook worden verleend als het
duidelijk is dat de belanghebbende het niet besteedt aan het doel waarvoor het is
bedoeld.
3. Individuele inkomenstoeslag op grond van art 36; Dit is een toeslag boven op de
algemene bijstand en wordt gezien als een extraatje. De voorwaarden staan
genoemd in lid 1. De gemeenteraad stelt in de verordening vast wat langdurig en
laag is. De hoogte van deze toeslag wordt vastgesteld in een verordening.
4. Individuele studietoeslag op grond van artikel 36b; studenten die door
psychische of fysieke aandoening niet/weinig kunnen werken. In een verordening
wordt geregeld hoe hoog de toeslag is en hoe vaak deze wordt uitbetaald.
De uitsluitingsgronden van artikel 13 lid 1 gelden ook voor een aanvraag om bijzondere
bijstand. Er moet ook worden geoordeeld of er een voorliggende voorziening bestaat
voor deze kosten.
Belanghebbende: de aanvrager of bijstandsontvanger.
De gezinssituatie is van belang voor het recht op bijstand. De wet maakt onderscheid
tussen alleenstaande, alleenstaande ouder of gehuwde. Er is sprake van een
gezamenlijke huishouding als twee personen hun hoofdverblijf in dezelfde woning
hebben en een eigen bijdrage hebben.
, Iedereen moet voorkomen dat je in de bijstand terecht komt, als iemand door eigen
schuld een beroep op de bijstand doet, is er sprake van tekortschietend besef van
verantwoordelijkheid. Dit kan gevolgen hebben voor de belanghebbende.
De bijstandsnorm: dit is het minimale bedrag waarover iemand moet kunnen
beschikken om in zijn levensonderhoud te voorzien; het sociale minimum.
Er bestaan de volgende normen:
● Kostendelersnorm; Woont in een woning met meerdere meerderjarige die de
woonkosten delen. Dit is afhankelijk van het aantal personen in de woning.
Sommige bewoners worden hiervan uitgesloten; artikel 22a lid 1. De hoogte
wordt bepaald door: 40% + A x 30% : A x B. A is het aantal bewoners.(met
inbegrip van de belanghebbende en de partner). B is de geldende
gehuwdennorm.
● Jongerennorm
● Alleenstaande of alleenstaande ouder norm
● Gehuwdennorm
● Norm voor pensioengerechtigde
● Inrichtingsnorm; dit wordt ook wel de zak - en kleedgeldnorm genoemd. Ze
hebben namelijk geen woonkosten.
● Norm voor personen met een niet-rechthebbende partner; Het kan zijn dat
iemand met een partner woont die geen recht heeft op de bijstand. Degene heeft
een aparte norm en er wordt niet indirect bijstand verleent aan de
niet-rechthebbende partner. Deze norm geldt alleen als de niet-rechthebbende
21+ is en er geen andere meerderjarige personen wonen of als de
niet-rechthebbende onder de 21 is. De norm is 50% van de gehuwdennorm.
De normen zijn wettelijk vastgelegde bedragen waar wel van kan worden afgeweken
wanneer iemand bijvoorbeeld geen of lagere woonlasten heeft, iemand is gestopt met
z’n studie of een specifieke situatie waardoor de bijstandsnorm moet worden afgestemd
op deze individuele situatie.
De term middelen is gedefinieerd als alle vermogens - en inkomensbestanddelen
waarover de alleenstaande of het gezin beschikt of redelijkerwijs kan beschikken. Met
redelijkerwijs kan beschikken wordt bedoeld dat iemand het inkomen niet in zijn directe
beschikkingsmacht heeft maar er wel indirect over kan beschikken. Bijvoorbeeld op een
spaarrekening. Dit inkomen is van belang voor de bijstand. Als het inkomen hoger is, is
er geen recht op bijstand. Als het lager is wordt er alleen aanvullende bijstand verleend.
Er kan ook ‘vrij’ vermogen zijn, dit wordt niet meegerekend met het inkomen omdat je
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jillwolffers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,69. Je zit daarna nergens aan vast.