Een intermezzo
Dat is een korte combinatie van zang, dans en toneelstuk en werden opgevoerd
tijdens onderbreking van grote feest banketten, zoals bij het binnenbrengen van
gerechten.
Een ballet
Dat is een dans waarbij de dansers allerlei ruimtelijke figuren vormen en waarbij
de dansers meer theatraal zijn. De term ‘ballet’ is hiervan afkomstig.
Muziek
Late Middeleeuwen Renaissance
meerstemmig-polyfoon meerstemmig-polyfoon, tot wel 6 stemmen
Thema: - van religieuze gezangen naar
religieus wereldlijke liedjes en instrumentele
dansen
- wereldlijke (& volks) muziek: chanson
& madrigaal, experimenten, breekt
met religieus keurslijf
a capella - kerkmuziek blijft veelal a capella
cantus firmus: tenor cantus firmus verandert in: alle stemmen
worden gelijkwaardig
improvisatie bij instrumentele muziek, wordt instrumentele muziek werd uitgeschreven
niet vastgelegd/uitgeschreven (boekdrukkunst - 1450/1452).
Er ontstaan boeken met instructies over hoe
je een instrument bespeelt
Venetië als muzikale centrum (late
Renaissance)
streven naar harmonie staat centraal
streven naar meer expressie in de muziek =
de overgang naar de Barok
Vaak 1 muzikaal thema dat steeds wordt
herhaald in verschillende variaties (=door-
imiteren)
Gebruik van bestaande melodieën
,Muziek
● Nu: spotify, youtube, etc.
● In de Middeleeuwen werd muziek mondeling doorgegeven
Denk aan wetenschappelijke ontwikkelingen in de Renaissance. Welke uitvinding
zou belangrijk zijn geweest voor het verspreiden van (blad)muziek?
Boekdrukkunst – de eerste muziekdrukken verschijnen rond 1500 in Italië.
● Bladmuziek is beschikbaar in grote oplage en betaalbaar voor meer
mensen
● Muziek is niet langer alleen voor adel en de kerk
● Bundels worden verspreid over Europa
● De muziek in de Renaissance is gebaseerd op muziek uit de late
Middeleeuwen
○ Deze muziek heet ARS NOVA (nova = nieuw)
○ De muziek uit de vroege middeleeuwen heet ARS ANTIQUA
De positie van de componist
● Zijn muziek kan overal worden gespeeld, niet alleen aan het hof van de
opdrachtgever - hierdoor wordt hij financieel minder afhankelijk
● Veel mensen kunnen zijn muziek horen; de componist krijgt meer roem –
zijn status wordt hierdoor verhoogt
Polyfone muziek
● Meerdere stemmen klinken tegelijk
● Elke stem heeft een eigen melodie en ritme
● Geschreven voor a capella uitvoeringen
Vlaamse polyfonisten
● Polyfone, vocale muziek die overheerst in Europa in de 14e tot begin 16e
eeuw
● Zuid-Nederlandse & Vlaamse componisten trekken naar de hoven in Italië
om daar te componeren en muziek te maken.
Cantus Firmus (basismelodie van lange noten) vaak gezongen door de tenor
(tenere = vasthouden)
Eerst alleen gebaseerd op religieuze gezangen, later ook op wereldlijke liedjes.
Verandering polyfone muziek
● alle stemmen zijn gelijkwaardig (= moeilijk verstaanbaar)
● vaak 1 muzikaal thema dat steeds wordt herhaald in verschillende variaties
(= door-imitering)
● gebruik van bestaande melodieën van wereldlijke liedjes en dansmuziek
, Muziek in de kerk
Motet –
● meerstemmige kerkelijke liederen (3 -6 stemmen) in Latijn voor een koor
● Niet bedoeld voor een feest of liturgie & daarom overal in kerkdiensten te
gebruiken
● Vocaal en polyfoon
● A capella uitgevoerd
Mis –
● muziek voor tijdens het avondmaal (eucharistieviering= christenen
herdenken Jezus)
● Bekende (niet religieuze) liederen worden gebruikt als basis (=parodiemis)
Muziek aan het hof
Meer ruimte voor experimentatie, want minder tradities en rituelen dan bij
kerkmuziek.
Madrigaal en chanson (lied):
● meerstemmig lied, vaak a capella
● in de moedertaal
● wereldse tekst (vaak liefdesteksten)
● bijpassende muziek die de emotie ondersteund
● gezongen door kleine groepjes zangers
*Teksten beter verstaanbaar
Monodie:
● eenvoudige solozang
● eenstemmig lied met begeleiding in akkoorden door instrument(en)
● stijl onder invloed van de camerata (groep intellectuelen)
*Emotie uitdrukken wordt mogelijk
Instrumentele muziek
● dansmuziek
● niet meer improviserend (middeleeuwen), maar uitgeschreven
● pavane (2-delig) = langzame dans in paren
● Gaillarde (3-delig) = snellere dans
*Deze opeenvolging van steeds snellere muziekstukken heet suite.
Uiteindelijk wordt de muziek ook zelfstandig (zonder dans) uitgevoerd. Zo
ontwikkelt die zich tot pure instrumentele muziek. Muziekstukken vaak nog wel
de naam van een dans. Ze maken daaraan gekoppeld gebruik van de bij deze
dans passende ritmes. De populaire 16-eeuwse dansen allemande en courante
worden zo onderdeel van gestileerde danssuites.
● gebruikelijk om zangstemmen & instrumenten door elkaar te gebruiken
● vanuit muzikale vormen die vooral voor de zang worden gebruikt ontstaan
instrumentele vormen met hetzelfde patroon.
● instrumenten: veel gebouwd in sets of families behalve de luit
(thuisinstrument), orgel, klavecimbel en spinet.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sophie2022xx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.