Samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 9 MeMo HAVO bovenbouw
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
Samenvatting van MeMo hoofdstuk 9: Leven in een massasamenleving. Deze samenvatting is inclusief bijbehorende kenmerkende aspecten.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
A: Wereld: samenhang en verschillen in dewereld.
A1: mondiale spreidings- en relatiepatronen
Indicatoren op economisch, demografisch en sociaal-cultureel terrein.
Het vergelijken en categoriseren van landen is mogelijk door gebruik te maken van
indicatoren. Hierdoor worden economische, demografische en sociaal-culturele indicatoren
besproken. Het is echter belangrijk om te weten dat indicatoren op nationaal schaal
ruimtelijke en sociale verschillen tonen. Je kunt statistische gegevens van landen met elkaar
gebruiken om te vergelijken; maar er kunnen grote verschillen binnen een land zijn.
Economische indicatoren
De grens tussen rijke en arme gebieden hangt samen met de rijkdom van een land gemeten
op basis van geld, oftewel de welvaart in een land. Deze kun je meten door te kijken naar:
- het bruto nationaal product (BNP). Dit is de waarde van alle goederen en diensten
die in een bepaald jaar in een land worden geproduceerd. Het BNP wordt uitgedrukt
in dollars of euro’s, maar omdat de waarde van 1 dollar verschilt per land wordt
meestal het BNP per hoofd (het BNP van een land gedeeld door het inwoners)
uitgedrukt in de koopkracht. Dit is de hoeveelheid goederen en diensten die een
persoon met zijn geld kan kopen.
- het bruto binnenlands product per inwoner (BBP per hoofd). Hierbij wordt alleen
gekeken naar de inkomsten uit het eigen land, waar er bij het BNP ook het inkomen
van inwoners uit het eigen land in het buitenland wordt meegerekend. In landen waar
veel werknemers in het buitenland werken, is het verschil aanzienlijk.
- de verdeling van de beroepsbevolking. Hoe welvarender een land, hoe minder
mensen in de landbouw werken (die is dan gemechaniseerd; de opbrengsten zijn
hoog) en hoe meer mensen in de dienstensector werken.
Het BNP per hoofd is een gemiddelde dat geldt voor het hele land. Nadelen van deze
indicator zijn:
- dat een kleine groep zeer rijke mensen het gemiddelde enorm kan optrekken. Er is
dan sprake van sociale ongelijkheid.
- dat het BNP per hoofd gene regionale verschillen laat zien, terwijl er juist in arme
landen grote verschillen zijn binnen de inkomens. Er is regionale ongelijkheid.
Verschillen tussen gebieden in een land worden zichtbaar als er wordt gekeken naar
het bruto regionaal product (BRP).
- dat het BNP niks zegt over de leefomstandigheden.
- de inkomsten uit de informele sector, de ruilhandel en de zelfvoorziening tellen niet
mee in de statistieken van de officiële economie.
Demografische indicatoren
Demografisch gezien is de bevolking ongelijk verdeeld over de wereld.
Bevolkingsspreiding is de manier waarop een bevolking zich over een gebied verdeeld. De
wereldwijde bevolkingsspreiding is te verklaren door verschillen van natuurlijke
, mogelijkheden, de ligging ten opzichte van andere economisch belangrijke gebieden en het
koloniale verleden.
De bevolkingsdichtheid is de verhouding tussen het aantal inwoners en de oppervlakte
van een gebied. Dit wordt uitgedrukt in het aantal inwoners per vierkante kilometer. De
grootste concentraties bevolking vind je aan de randen van continenten, in kustvlaktes,
langs rivieren en in vruchtbare gebieden.
De bevolkingsgroei is de toename van het aantal inwoners in een bepaalde periode. Dit
kan op twee manieren plaatsvinden:
- door een hoog geboorteoverschot. Er komen meer mensen bij dan dat er sterven,
omdat het geboortecijfer hoger is dan het sterftecijfer. Door deze natuurlijke
bevolkingsgroei zal de bevolkingsdichtheid toenemen.
- door een hoog vestigingsoverschot. Migranten richten zich vaak op de grote steden,
welke al snel uitgroeien tot megasteden. Binnen landen is er vooral sprake van
migratie van platteland naar steden (urbanisatie). Verandering van de bevolking door
migratie wordt sociale bevolkingsgroei genoemd.
Op mondiale schaal zien we dat:
- de groei steeds sneller gaat
- de groei niet overal even snel gaat
Hoewel de vruchtbaarheid wereldwijd daalt (er worden minder kinderen geboren), hebben
veel landen nog steeds te maken met een hoog geboortecijfer. Gezinnen nemen veel
kinderen, omdat ze er zeker van willen zijn dat een aantal kinderen overleeft om later voor
de ouders te kunne zorgen.
Hoe beter een land (economisch) is ontwikkeld, des te lager het sterfte- en geboortecijfer.
Verklaringen hiervoor zijn:
- demografisch: de leeftijdsopbouw van arme landen is erg laag. Dat wil zeggen dat
er veel mensen van een jonge leeftijd zijn. Ook is de kindersterfte in arme landen
hoog. Dit komt door slechte hygiënische omstandigheden en medische
voorzieningen. Een hoge kindersterfte stimuleert het geboortecijfer en jonge mensen
krijgen zelf ook weer kinderen.
- sociaal: vooral jonge meisjes hebben een laag opleidingsniveau Wanneer het
opleidingsniveau in een land stijgt, dan daalt de vruchtbaarheid, omdat vrouwen later
aan kinderen beginnen.
- cultureel: sommige culturen en religies stimuleren het krijgen van veel kinderen. Als
vrouwen zelf beslissen, nemen ze vaak minder kinderen.
- economisch: er bestaat een duidelijk verband tussen armoede en vruchtbaarheid:
hoe meer armoede er in een land is, hoe hoger de vruchtbaarheid. In economisch
sterke gebieden kiest men voor minder, maar wel goed opgeleide kinderen.
Sociaal-culturele indicatoren
De VN-ontwikkelingsindex (Human Development Index) van de Verenigde Naties meet hoe
landen scoren op verschillende dimensies. Op economisch vlak wordt er gekeken naar het
bnp per inwoner en op sociaal-cultureel vlak naar het analfabetisme (het niet kunnen lezen
en schrijven) en de levensverwachting in een land.
Mondiale spreidingspatronen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Xliefslon. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67866 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen