Kwaliteit van leven hoorcolleges
Hoe genereren we kwaliteit van leven
Alert op slecht nieuws zijn mensen vaak
Positiviteit in het leven minder focus op vaak
Economen hebben het vooral over geld
Maar hoe gaan we ook om met mensen en andere invalshoeken?
Nicky is een kritische econome
Begrip kwaliteit van leven
- heel subjectief
- Hoe een persoon zijn of haar eigen leven op verschillende manieren waardeert en
pessifieert.
- Hoe je naar je eigen leven staat ligt ook aan fysieke en sociale omgeving —> manier
van waardering
- Weerspiegelen naar anderen
- Geschiedenis van het begrip —> Wereld gezondheidsorganisatie speelt al heel lang
over kwaliteit van leven, het gaat dan vaak om gezondheid. In cursus nu trekken we
het beter
- Gezonde economie en economische groei —> President Johnson in 1964
- 2002: Cultureel plan bureau —> brede welvaartsmonitor
-
Invalshoeken kwaliteit van leven
- Filosofie —> wat is de good life, hoe leef je dit? Ethische kant zit er ook aan. Voor
wie dragen mensen kwaliteit van leven, waar zijn we verantwoordelijk voor?
- Sociologie: vanuit perspectief van mensen samen, hoe samen realiseren,
organiseren verzorgingsstaat, veiligheid en basis bieden. Eerder of andere landen
informeel zorg bieden.
- Milieugeografische invalshoek: vanuit perspectief omgeving fysiek, impact die dat
heeft op mensen en op hun kwaliteit van leven. De basisdiensten die nodig zijn om
kwaliteit van leven te garanderen en bevorderen. Nu ook met duurzaamheid dat
centraal staat. Wat is sociaal rechtvaardig vanuit deze invalshoek voor toekomstige
generaties, ten aanzien van huidige generaties ook.
- Economische invalshoek: welzijn en kwaliteit van leven afwisselend. Veel meer
hebben economen aandacht voor ongelijkheid bijv. Meer naar welzijn, minder
economische groei. Hoe maken mensen keuzes, welke bronnen zetten zij in om
welzijn te optimaliseren. Vanuit breder perspectief sinds laatste 20 jaar. Versmalling
eerst maar nu verbreding. Maar nu op zoek naar indicatoren zoeken waar ook
ecologische en sociale doelstellingen zijn meegenomen
- Alternatieve oplossingen op basis van kosten en baten. Geïmpliceerde waarden —>
meer waarden meenemen.
- Interdisciplinair perspectief
- Circulaire economie: een economie waarbij alle of bijna alle grondstoffen opnieuw
worden gebruikt, ook afval uit economische productie en consumptie, zo veel
mogelijk opnieuw wordt gebruikt
,Kwaliteit van leven en welzijn
Mate tevredenheid = kwaliteit van leven, subjectief. Spiegelen aan anderen wordt het
door beïnvloed
Welzijn = de meting van buiten af, multidimensionaal begrip. Op basis van subjectieve
en objectieve indicatoren. Meer objectieve begrippen vatten; relationele onderdelen
bijv
Verschil in concept —> kwaliteit van leven vooral individuen niveau en subjectief
Verschillende indexen bestaan over kwaliteit van leven die wel van objectieve
indicatoren komen.
Welzijn —> meerdere dimensies en niveaus, de indicatoren zijn met name objectief,
maar ook subjectief
Quality of life index sinds 2011.
The better wellbeing index: werkgelegenheid, inkomen, environment, veiligheid,
huizen, subjectief element, gezondheid, educatie etc
Verschillende instanties zijn bezig met ontwikkelen van indexen die breder perspectief
hebben
Theorie en praktijk verschilt vaak
OECD better life index: baseren zich op 11 indicatoren, lijkt op UU. Verzamelen data in
verschillende landen over better life met rangschikking.
Verschil deze indexen en bbp —> wel correlatie, maar niet hetzelfde, sociale aspecten
worden meer meegenomen in andere indexen, bbp is inkomen.
Onderzoek —-> verbeteren kwaliteit van leven, wat verandert er in de tijd. En wat is
en effectief beleid.
Nieuwe economie
Verbreding van perspectieven, complexe problematiek oplossen
Is het doel van de economie eindeloze groei? Ten koste van wat?
Milieueffecten en effecten op samenlevingen —> veel kritiek op economisch
groeimodel
Groene Amsterdammer artikel:
- Trickle down effect: wanneer economische groei is er iedereen er mee van profiteert
—> blijkt niet het geval te zijn.
- Beleid Amsterdam —> gedomineerd door economische financiële belangen, die
bepalen hoe stad zich ontwikkelt
Roep om nieuwe economisch perpectief wordt groter. Zwakheden en risico’s
neoliberale economische model
Vanuit VN duurzaakheidsdoelen kijken naar economie
Meerdere perspectieve zijn nodig om problemen op te lossen
Hoe welzijn centraal stellen ipv eindeloze groei —> manier omdenken voorbij de groei.
Nieuwe perspectieven als circulaire economie, degrowth (ontgroei, nieuw perspectief,
beweging zit hierachter, voorbij de groei denken), doughnut economics
Rapport grenzen aan de groei begon het allemaal mee uit 1983, die schreef dat
duurzaamheid gaat om behoefte huidige generatie, zonder te denken aan toekomstige
generaties
9 planetaire grenzen —> veilig opereren zonder systemen natuur te verstoren.
Grenswaarden —> planetaire grenzen. 3/9 nu overschrijden door economische
ontwikkeling van ons, hoe wij het organiseren
Recycling, nog steeds milieu impact, circulaire economie minder
Donut economie —> visueel sterk,
-9 planetaire om schil heen, veilig te opereren. Sociale fundamenten binnen in waar
economie altijd aan moet voldoen. Minimale voedselzekerheid bijvoorbeeld.
-Economie moet veel meer gericht zijn op herstel, natuur tijd moet krijgen om te
herstellen anders verstoring ecosystemen
-In de basis moet economie meer nadenken over verdeling, hoe bouw je mechanismen
,-Verdeling en gelijkheid niet erna naar kijken, maar al in de basis ernaar kijken niet
achteraf. -Maximaal kan anticiperen zodat ongelijkheid daarna minder is.
Belastingstelsel, en sociale voorzieningen naar kijken
-Kate reword ? Sociale en ecologische grenzen neemt zij mee in donut economie
Vanuit breder perspectief naar kwaliteit van leven en welzijn kijkenhebben de
economieën gemeen
Ontgroei:
- transformatie in economie willen zij
- Langzamer gaan, niet gericht op maximaliseren economie groei
- Kwaliteit boven kwantiteit
- Verbinding met ethiek —> terug bij filosofen —> welke verantwoordelijkheid
moeten mensen zelf oppakken
- 3 ethische principes : vormt de basis
- De visie die ze voorstellen: economie die gericht is op minder consumptie en
productie. Met minder proberen rond te komen
-
-
Meta wetenschappelijk niveau: wat verbind alle verschillende visies—> denken om
welzijn ipv economie groei. Groei als middel niet als doel op zich
Teruggegaan naar wetenschappelijke uitgangspunten economische wetenschap.
Opnieuw formuleren
Economie is gen systeem opzicht mar ingebed op sociale en politieke systemen en
onderdeel van natuurlijke leefomgeving
Niet te controleren door allerlei verbindingen met politiek, natuur etc
Als we die verbindingen zijn kunnen we beter nadenken over afhankelijkheden en
relaties
Mens is sociaal wezen dat in relatie tot natuur en andere mensen staat. —>
welzijnseconomie
Mens handelt vanuit individualistisch motief om eigen nut na te streven —> basis
ander…
Gaat niet om maximaliseren van eigen welvaart maar meer om welzijn, optimaliseren
van welzijn in relatie tot andere. Mens als sociaal wezen dat in relatie staat tot
anderen
Verschillende culturen hebben definitie
Ook nog wel heel individualistisch waarbij vrijheid individu belangrijk is
3 dimensies van welzijn
Economie gaat over keuzes maken
Meer aspecten meenemen in geïntegreerde afwegingen —> wordt het complexen.
Maar mensen streven er wel naar. Te duiden en te meten wat prioriteiten zijn
Welzijn individu of heel land —> afwegingen hier ook in
En tijd —> verschillende generaties
Welzijn centraal stellen —> keuzes complexer
Iedereen streeft welzijn na, dat is centraal. Ene meer duurzaam, of meer inkomen.
Daar verschillen in maar iedereen streeft naar behoud of verbetering.
, Conclusie
Hoorcollege 2
Kwaliteit van leven van de 1 kan ten koste gaan van kwaliteit van leven van de ander.
1. Van milieuprobleem naar milieurechtvaardigheid
2. Milieurechtprobleem is een verdelingsvraagstuk
3. Milierechtvaardigheidsbewegingen
4. Milieurechtvaardigheid en environmentalisms
Ongelijkheid, armoede en racisme —> gaan samen met milieurproblemen
Meestal gescheiden, maar ze zijn met elkaar verweven.
Milieurechtvaardigheid is van belang bij aanpak milieuprobleem
Milieuprobleem;
-maatschappelijke activiteiten
- die veranderingen in fysieke omgeving tewegen brengen
- Die effecten hebben op maatschappij
- Die door maatschappij als problematisch worden
Als door mensen wordt beoordeeld of ervaren als probleem wordt het gedefinieerd als
probleem
Waarom is er milieuaantasting een probleem?
Milieuproblematiek is een neveneffect
Internaliseren van milieukosten is moeilijk en kostbaar
Afwenteling van kosten is aantrekkelijk, met name op andere mensen en in tijd en
ruimte.
Kosten hoef je niet te dragen als je ze afwentelt
Ene groep creëert probleem, kosten worden afgewenteld naar elders vaak.
Klimaatverandering ergens anders geproduceerd, maar effect op plekken waar het
niet is ontstaan. Droogte in afrika bijvoorbeeld. Wie is er blootgesteld aan de risico’s—-
> milieurechtvaardigheid.
Milieurechtvaardigheid heeft meerdere betekenissen, en ontstaat in jaren 80 in VS.
Emperische, analytische en normatieve vragen binnen milieurechtvaardigheid
Schlossberg definitie:
Verdelingsproblemen
Participatie —> wie heeft er toegang in besluitvorming
Erkenning
Walker geeft ook goeie samenvatting;
- voor sommige groepen is het natuurlijke milieu dat pistier is
- Voor andere groepen is het een bron van risico’s op blootstelling aan vervuiling,
overstroming, luchtvervuiling.
Walker;
