1) De student geeft de definitie van de volgende begrippen (volgens Schaerlaekens, 2008, van den
Dungen, 2007, Kingma-van den Hoogen, 2010) en geeft bij elk begrip een voorbeeld:
– Fonologie (segmentele werving):
De betekenis van klanken.
Vocalen worden al vroeg verworven. Het gaat hier om verschillen tussen klanken die een
betekenisverandering tot gevolg hebben.
Voorbeeld: pal bal.
Fonologie beschrijft welke spraakklanken in een taal onderscheiden worden, hoe deze met elkaar worden
gecombineerd en welke processen zich daarbij voordoen. Belangrijke aspecten zijn: klemtoon, intonatie en
vloeiendheid.
Fonologische processen:
I. Syllabestructuur van een woord
– Deletie finale consonant. VB: CVC CV: kaas kaa
– Clusterreductie. VB: CCVC CVC of VC: Schoen oen, trein tein
– Reduplicatie (herhalen syllabepatroon) VB: Banaan baba
– Deletie onbeklemtoonde syllabe VB: Banaan naan
II. Assimilatieprocessen
– Beïnvloeding van een bepaalde klank door een andere bepaalde klank.
– Bijv. assimilatie van stem
– Het dak heddak
– Consonantenharmonie
– Consonanten zelfde articulatieplek
– Limonade mimomade
– Metathesis
– Klanken verwisselen van plaats binnen een woord.
– Wesp weps
III. Substitutieprocessen
– Plaats van articulatie
– Fronting: articulatieplaats schuift naar voren toe. VB: kip tip
– Backing: articulatieplaats schuift naar achteren toe (niet normaal!) VB: toetje koekje
– Wijze van de articulatie
– Stopping: fricatieven worden plosieven. VB: vis pis
– Gliding (verglijding): Liquidae (l en r) vervangen door glijklank (w en j): VB: rood jood
– Stemgeving
– Voicing: van een stemloze klank naar een stemhebbende klank. VB: paard baard
– Devoicing: van een stemhebbende klank naar een stemloze boek. VB: boek poek
Begrippen fonologische ontwikkeling:
– Initiale positie = Beginklank
– Finale positie = Eindklank
– Cluster = Opeenvolging van 2 of meer medeklinkers.
– Enkelvoudige klank = Geen clusters. VB: boek. Maar niet broek.
– Syllabe = Lettergreep
– Deletie = Verwijdering
– Reductie = Vermindering
– Substitutie = Vervanging
– Fonologisch proces = Vereenvoudigingsproces van taal/spraak.
– Foneem = Het kleinste betekenis dragende element in taal: klank.
– Communicatiefuncties: de intenties waarvoor we taal gebruiken.
– Representatiefunctie: Gericht op weten > vragen om informatie en geven van informatie.
– Kind vestigt de aandacht op iets,
– Kind geeft commentaar op wat het waarneemt,
– Kind geeft commentaar op wat het zelf aan het doen is,
– Kind geeft nieuwe informatie,
– Kind geeft antwoord op een vraag,
– Kind geeft commentaar op wat een ander doet,
– Kind vraagt om informatie,
– Kind vraag naar de naam van dingen,
– Kind voegt informatie toe aan wat een ander zei,
– Kind vraagt om uitleg.
– VB: Wat is dat? Hoe moet dat? Nee, ik heb een zusje.
– Controlefunctie: Greep krijgen op dingen, iets gedaan krijgen, verzoek om iets.
– Kind geeft aan dat het iets wil of wenst
– Kind vraagt gericht om voorwerpen of acties
– Kind weigert voorwerpen of acties
– Kind geeft aan wat het van plan is te gaan doen
– Kind vraagt om toestemming
– Kind stelt voor om iets te gaan doen
– Kind vraagt wat een ander wil
– Kind vraagt wat een ander van plan is te gaan doen
– Kind vraagt om verklaring als iets niet mag
– Kind geeft zelf verklaringen
– Kind stelt regels op
– VB: Wil je mij helpen? Wat ga je nu doen? Ik wil een koekje. Kijk uit! Auto!
– Expressiefunctie: Communicatie over gevoel of een fysieke toestand.
– Uitroepen, bij voorbeeld schrikken.
– Kind uit zijn gevoel
– Kind vraagt naar het gevoel of toestand van een ander
– VB: Ik ben boos. Ben je moe?
– Regulatie/ interactiefunctie: Contact op gang brengen of houden.
– Kind roept iemand anders
– Kind vraagt om verduidelijking of herhaling
– VB: Wat zeg je? Iemand roepen.
– Sociale functie: Groeten.
– Kind groet
– VB: Hallo, Hoi
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marhar. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.