Samenvatting over de oudheid en de middeleeuwen, dit is de stof van 4VWO. Volgens mij wordt dit ook nog getoetst als examen, maar die stof zal nog meer aangevuld zijn. Dit zit o.a. in de samenvatting: tijdlijn hoe nederland eruit zag, mythe, epiek, lyriek, dramatiek, de onderwereld, regels voor t...
3 Oudheid
🠆 Tot 40 na Christus, de romeinen beheerste een groot deel van de wereld. Ze leefde in
Rome, maar veroverde in de loop der jaren grote delen van Europa en Noord-afrika. Ze
namen van de volken uit de veroverde gebieden gebruiken over, die ze aanpassden of
verbeterden.
Hoe zagen de Romeinse steden eruit?
- Openluchttheaters (amfitheater)
- Stadions (circus)
- Toneel Theaters
- Badhuizen
- Aquaducten
- Tempels
🠆 Voor het begin van onze jaartelling, er waren nog geen landen met landsgrenzen. De
kleinste bestuurlijke eenheden waren stadstaten. Stadstaten zijn, ommuurde steden of
ommuurde gebieden rondom een grote stad, met een eigen koning.
De grieken geloofden in meerdere goden, die op de Olympus zouden wonen. De nevel op
de top van deze berg is de verklaring voor dat mensen de goden niet konden zien. De
belangrijkste god voor de grieken ---> Zeus, de oppergod (zijn vrouw heet Hera).
Toen de Romeinen de griekse gebieden overnamen, namen ze de griekse goden over, maar
wel met een andere naam.
🠆 In de 1ste eeuw van onze jaartelling, werd Palestina een romeinse provincie. Joden die
daar woonde werden onderdanen van het Romeinse rijk. Er ontstond een gecompliceerde
situatie omdat de joden een andere godsdienst met maar 1 god aanhingen. Toch lieten de
Romeinen joodse koningen over Palestina heersen. Wel stelden Romeinse gouverneurs aan
om de belasting te innen en vrede te bewaren. Een van die gouverneur was Pontius Pilatus:
hij is de schuldige aan dat Jezus Christus ter dood werd veroordeeld.
Het christendom was een afscheiding van het jodendom. Aanhangers van het christelijke
geloof volgen de geboden en het voorbeeld van Jezus. Die volgens de bijbel leefde in de
1ste eeuw. Jezus werd geboren in Bethlehem. Volgens de bijbel kan hij wonderen verrichten
(voorbeelden: zieken genezen, over water lopen, verjagen demonen). Hij trok door het land
met zijn 12 discipelen (Petrus, Johannes en Judas zijn de bekendste). Als mensen zich
aansloten bij de beweging van Jezus, werden ze gedoopt in de Jordaan en werden ze
christenen genoemd.
🠆 Jaren 70 eerste eeuw, bewoners van Palestina komen in opstand tegen hun Romeinse
overheersers. Toen de Romeinen een groot deel van Jaruzalem verwoestten, verlieten veel
joden en christenen het Midden-oosten. Echter kunnen ze de Romeinse heersers niet
ontlopen omdat hun rijk enorm was. Romeinen vereerden hun keizers als goden en
bouwden tempels voor ze, christenen mochten dit niet, hierdoor konden ze niet mee doen.
Ze kregen de schuld van alle rampen en het christendom werd verboden. 2 eeuwen later
werd dit verbod weer ingetrokken, nadat Constantijn (een romeinse keizer) in 321 een oorlog
gewonnen had na een gebed tot de god van de christenen.
, 🠆 394, het christendom wordt de nieuwe staatsgodsdienst in het Romeinse rijk. En vanuit daar
verspreidde het zich over Europa.
3.1 Literatuur: klassieken
De personages uit Griekse en Romeinse literatuur waren vaak afkomstig uit de mythologie.
⟰ Mythe = verhalen waarin verklaringen worden gegeven voor raadselachtige gebeurtenis
(onweer, overstromingen, etc.). De verhalen ontstonden in de tijd waarin de wetenschap de
verschijnselen nog niet kon verklaren.
Volgens de Grieks/Romeinse mythologie ging je na je dood naar de onderwereld.
⟰ De onderwereld = een duister schimmenrijk, waar de god Hades heerste. De poort van de
onderwereld werd bewaakt door Cerberus (een driekoppige hond). Als je de poort
gepasseerd was, moest je de Styx (een rivier) oversteken. Voor de oversteek was een
muntje nodig om aan de veerman te geven, dit muntje werd in de mond van de dode
geplaatst.
⟰ Epiek = verhalende kunst
⟰ Lyriek = hier vallen alle gedichten en liederen onder.
⟰ Dramatiek = hieronder vallen alle toneelteksten onder. Dit was een griekse uitvinding
Komedie en tragedie ontwikkelde de grieken uit feesten ter ere van de god Dionysos (de god
van poëzie en de muziek).
⟰ Komedie = gaan vaak over actuele zaken, en is vergelijkbaar met ons cabaret.
⟰ Tragedies = de inhoud van de stukken is meestal gebaseerd op bestaande mythen. Het
loopt niet goed af met de hoofdpersoon. Het is bedoelt om het publiek er iets van te laten
leren.
De griekse filosoof en wetenschapper Aristoteles formuleerde,
⟰ De regels voor de tragedie:
- Het stuk moet uit 5 bedrijven bestaan met de volgende functies:
1. Uitleg over de voorgeschiedenis. (Expositie)
2. Ontwikkelingen die de spanning opwekten. (Intrige)
3. Opvoering van de spanning. (Climax)
4. Hoogtepunt van de spanning en begin van de ontknoping. (Catastrofe)
5. De ontwikkeling en de afwikkeling. (Peripetie)
- Er moet eenheid van tijd, plaats en handeling zijn. In een stuk mag niet meer dan 24
uur verstrijken, alle bedrijven moeten op dezelfde plaats afspelen en een stuk mag
maar 1 intrige bevatten.
- De eerste 4 bedrijven moesten worden afgesloten met een koor.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jadeheidemans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
