Probleem 5 – Tell me and i will forget. Teach me and I remember. Involve me
and i will learn.
Leerdoel 1 - Wat is conditioneren?
Klassieke conditionering – Pavlov
Kort samengevat gaat het bij klassieke conditionering om het aanbieden van een neutrale
stimulus tegelijk met een ongeconditioneerde stimulus die na een aantal keren met elkaar in
verband worden gebracht.
Geconditioneerde stimulus (Geluid) → Unconditioned stimulus
(Vlees) → Unconditioned response (Speeksel aanmaken) → Na
het koppelen van de GS en de US wordt een nieuwe, geleerd
response gemaakt → Conditioned response (Hond gaat kwijlen
bij het geluid van de bel)
Vormen van klassieke conditionering
- Vertragingsconditionering → De stimulus die
geconditioneerd is, is tegelijk/vlak na de
ongeconditioneerde stimulus.
- Trace conditionering → Er zit tijd tussen de
geconditioneerde stimulus en de ongeconditioneerde
stimulus.
Stimulus-response associatie → Een directe link tussen een stimuli en respons.
Stimulus-stimulus associatie → Een link tussen twee gebeurtenissen.
Operant/instrumentele conditionering van Skinner
Bij operante conditionering leidt iemands reactie of respons tot een beloning of straf.
- Een beloning wordt gezien als een gebeurtenis dat de mogelijkheid van de respons in
de toekomst vergroot.
- Een straf wordt gezien als een gebeurtenis dat de mogelijkheid van de respons in de
toekomst onderdrukt.
Grootste verschil met klassieke conditionering → Bij operante conditionering bepaald de
respons van een individu de uitkomst (straf of beloning).
In sommige gevallen is er geen sprake van klassieke of operante conditionering, zoals bij
sommige dieren die (zichzelf) liedjes aanleren. Ook verschilt het (ook bij mensen) per situatie
hoe we dingen leren, in de meeste gevallen leren we alleen als de GS en de US of
straf/beloning kort na elkaar plaatsvinden, maar we kunnen ook een sterke afkeur voor bv
eten creëren omdat we daarna ziek zijn geworden (ook al zaten er dus uren tussen).
Lashley’s zoektocht naar de Engram
Pavlov’s hypothese: Klassieke conditionering weerspiegelt een versterkte verbinding tussen
een CS-centrum en een UCS-centrum in de hersenen. Die versterkte verbinding laat elke
prikkel van het CS-centrum naar het UCS-centrum stromen, wat een reactie oproept, net als
de ongeconditioneerde reactie.
, Lashley ging op zoek naar een engram → Zichtbare, fysiologische verklaring van wat geleerd
wordt in de hersenen. Lashley stelde dat als leren afhankelijk is van een verbinding tussen
twee hersengebieden, een snede in het brein deze verbinding zou moeten beschadigen en
de geleerde respons vernietigen.
Daarnaast testte Lashley of bepaalde gebieden van de hersenen belangrijker waren dan
anderen met betrekking tot leren. Leren en geheugen hingen niet van één hersengebied af.
Twee principes voor het zenuwstelsel:
- Equipotentiality → Alle onderdelen van de cortex dragen gelijk bij aan complex
gedrag zoals leren en andere delen van de cortex kunnen elkaar vervangen.
- Mass action → De cortex werkt als een geheel en meer cortex is beter.
Twee andere conclusies op niet noodzakelijke aannames:
- De cerebrale cortex is de beste of enige plek om te zoeken voor een engram
- Dat het bestuderen van het ene voorbeeld van leren net zo goed is als het
bestuderen van een ander voorbeeld.
Moderne zoektocht naar het Engram
Thompson was op zoek naar de locatie van leren in het cerebellum ipv cerebrale cortex.
Deze mechanismen werken waarschijnlijk op een vergelijkbare manier in mensen. Uit CT-
scans is gebleken dat wanneer dezelfde geconditioneerde oogknipper wordt geproduceerd,
dit de activiteit vergoot in het cerebellum, de rode nucleus en een aantal andere gebieden.
Mensen met een beschadigd cerebellum hadden een zwakkere geconditioneerde respons en
een slechtere timing (reageerden minder accuraat op het pufje lucht in hun ogen).
Leerdoel 2 - Leren op neural niveau
Hebb stelde een mechanisme voor dat de verandering van een synaps zou verklaren. Een cel
wordt steeds beter in het activeren van een andere cel door herhaling. Dit kun je ook
bekijken vanuit het oogpunt van klassieke conditionering.
- Hebbian synaps → Een synaps die effectiever wordt door gelijktijdige activiteit in de
presynaptische en postsynaptische neuronen. Zulke synapsen zijn misschien wel
enorm belangrijk voor associatief leren. → Doordat er meer receptoren zijn is er dus
een sterkere actiepotentiaal. → LTP en LTD vinden in dit proces plaats
Habituation/gewenning → Vermindering van reactie op een herhaalde/constante stimuli
en wat niet samengaat met een verandering in andere stimuli. Dit wordt veroorzaakt door
een verandering in de synaps tussen het sensorische en motorische neuron. →
Drempelwaarde wordt verhoogd.
Sensitization → Een toename in reactie op een milde stimuli door blootstelling aan een
meer intense stimuli. Sterke simulatie op de huid excites een facilitating interneuron die
serotonine vrijlaat op de presynaptic terminals van vele sensorische neuronen. Serotonine
blokkeert de kaliumkanalen in deze membranen. Het resultaat is dat het membraan na
volgende actiepotentialen langer nodig heeft om te repolariseren (omdat kalium dus
langzamer de cel uitloopt) met als gevolg dat het presynaptische neuron zijn
neurotransmitter langer blijft afgeven. Herhaling van dit proces zorgt ervoor dat de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper PedaStudent20. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.