2.1 Thema 5 Encheiridion
THEMA 5
Opdrachten cultuur 1 t/m 6
Opdrachten tekst in context 7 t/m 43
Opdrachten bij het thema 44 t/m 47
Extra opdrachten cultuur 48 t/m 51
2.1.1 Opdrachten cultuur
Opdracht 1
Stoïcisme wordt ook wel een crisisfilosofie genoemd, omdat het leert hoe mensen om kunnen gaan
met een persoonlijke of algemene crisis in hun leven. Als er zich een algemene crisis voordoet zoals
de coronapandemie of een oorlog, dan gaan mensen op zoek naar een manier om staande te blijven.
De Stoa leert dat uitbreken van rampen buiten onze macht ligt, dat we er toch niets aan kunnen
veranderen en dus beter kunnen leren om ermee om te gaan en zo innerlijke rust te vinden.
Opdracht 2
Zowel in het christelijke geloof als in de filosofie van de Stoa denkt men dat de wereld bestuurd wordt
door (een) God, door het Goddelijke. De Stoa noemt het goddelijke de Λόγος.
Opdracht 3
Eigen verwerking. Bijvoorbeeld:
- het stoïcisme heeft volgens mij een negatieve kijk op de mens, de hond (de mens) zit vast aan de
riem (zijn lot) en wordt meegetrokken door zijn baas (het goddelijke, de Λόγος), ook als hij niet
wil.
- Of: het stoïcisme heeft volgens mij een positieve kijk op de mens, omdat de hond (de mens) geleid
door het lot, zich kan voortbewegen binnen de speelruimte die de riem (het lot) biedt.
- Of: allebei, dus neutraal: Het lot overkomt je en je hebt het niet in je macht.
Opdracht 4
a Overeenkomst met cultuurtekst over Encheiridion (p.13)
Friedrich Nietzsche Beide filosofen beweren dat wat er gebeurt in de wereld niet
binnen onze macht ligt.
Toch moet je houden (amor = liefde) van datgene wat er
gebeurt. Dat accepteren van je lot geeft ontspanning en kalmte
voor je geest.
Michel de Montaigne Beide filosofen schrijven dat je je moet overgeven aan de
natuurlijk orde. Montaigne beschrijft dat het niet goed is om een
oordeel te vellen. ‘Een geest die vrij van vooroordelen blijft,...’
Oordelen over iets of iemand anders doen stoïcijnen ook niet,
dat schorten ze op. Montaignes Stoïsche lijfspreuk was dan ook
niet voor niets: ‘Ik stel mijn oordeel uit’.
Baruch de Spinoza ‘Wij beschikken niet over de absolute macht om dingen buiten
ons aan te passen aan onze behoeften.’ Dit komt overeen met
de gedachte van Epictetus dat we niet moeten proberen om de
dingen die niet in onze macht liggen naar onze wil om te buigen.
b Bij alle drie deze schrijvers komt naar voren dat zij het belangrijk vinden om je op jezelf en je
eigen aandacht te richten. Dat is immers waar je volgens hen wél macht over hebt.
1
, Docentenhandleiding ARGO Bovenbouw | Thema 5
c Eigen verwerking. Bijvoorbeeld:
De filosoof Nietzsche spreekt mij het meest aan, omdat hij duidelijk maakt dat je je geen
zorgen moet maken om de dingen die om je heen gebeuren omdat je ze toch niet kunt
veranderen.
Opdracht 5
[grote opdracht]
a Stoïcisme Epicurisme Cynisme
doel van het εὐδαιμονία, innerlijk Persoonlijk geluk Geen.
leven geluk.
Alleen een levenswijze.
de beste manier Leven in Het vermijden van om niet per definitie met
om je te overeenstemming met pijn en verdriet. andere mensen rekening te
gedragen de natuur. houden. Ze gedroegen zich
(levenswijze) als 'honden': alleen wat
strikt noodzakelijk is
nastreven en in het
moment leven.
Het verwerpen van bezit en
culturele tradities is ook
cynisch.
genot Dat noemen ze Het optimaliseren van Genot is mogelijk als het
indifferens. Het is niet genot was hun voor jezelf prettig is.
een doel, dus ze hoogste doel. Daarbij Diogenes bevredigde zich
kunnen in principe is er volgens hen soms in het openbaar en
zonder genot, wat niet katastematisch en trok zich niets aan van wat
wil zeggen dat ze kinetisch geluk: het men van hem vond.
genot te allen tijde eerste is permanent
afwijzen. (vriendschap/genieten
van de natuur/
tevredenheid met het
leven, genieten van
kunst bijv.), het
tweede kortstondig
(seks, feest, snoep,
drank bijv.). Beide zijn
belangrijk maar
katastematisch geluk
is echt
nastrevenswaardig.
God/ het God = Goden bevinden zich Dit zoeken naar een God is
goddelijke natuur (φῦσις) = rede in een tussenwereld irrelevant, want heeft niets
(λόγος). en onttrekken zich te maken met het
aan de materiële ontwikkelen van een
God is in alles wereld en bemoeien persoonlijke levensstijl.
zich niet met ons.
b De Stoïcijnen en de Epicuristen stonden tegenover elkaar wat betreft
- de aanwezigheid van goden in de wereld
- het belang van genots-optimalisatie
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Replica. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
