College aantekeningen
werkcollege 1 uitwerkingen
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
heel uitgebreid alle uitwerkingen van werkcollege 1
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Werkcollege uitwerkingen Seline DonkersDHV werkcolleges
Werkcollege 1:
Diagnostische testen
Als dierenarts zult u dieren met klachten onderzoeken, waarbij u dient te komen tot een
diagnose, gevolgd door therapie en prognose. U hebt diverse hulpmiddelen tot uw
beschikking om te komen tot een diagnose, waaronder klinisch onderzoek van het dier en
aanvullend onderzoek van afgenomen bloed, urine, melk etc. De laboratoriumtesten die op
de monsters worden uitgevoerd worden diagnostische testen genoemd. Er zijn drie
parameters van belang om de betrouwbaarheid van een diagnostische test te bepalen.
- de sensitiviteit van de test
- de specificiteit van de test
- de prevalentie van de aandoening waarvoor men test
Daarnaast dient de reproduceerbaarheid van de test goed te zijn. Hieronder wordt verstaan
of de test dezelfde resultaten geeft indien 2 onafhankelijke testen worden gedaan op
hetzelfde monster.
De kwaliteit van een diagnostische test wordt beschreven met een aantal karakteristieken
welke iets zeggen over hoe goed de test een ziek dier detecteert, of hoe goed de test een
gezond dier als gezond bestempelt. We gebruiken hiervoor een 2x2 tabel waarin de test
vergeleken wordt met de werkelijke ziektetoestand (Tabel 1).
Tabel 1.
In tabel 1 zien we dat de diagnostische test een positieve uitslag kan hebben (a en b) of een
negatieve uitslag (c en d). We zien ook dat b een niet correcte test uitslag is: de test is fout
(vals) positief, want een gezond dier wordt ziek genoemd. Daarnaast gaat het in c ook fout:
een ziek dier wordt gezond bevonden, de test is fout (vals) negatief.
Test karakteristieken
Zoals hierboven al even gemeld zeggen de twee test karakteristieken specificiteit en
sensitiviteit iets over de betrouwbaarheid van de diagnostische test. Deze twee
karakteristieken worden in principe bepaald voor er een nieuwe test op de markt komt. Om
de sensitiviteit en specificiteit van een nieuw product te bepalen worden 2 groepen dieren
onderzocht; één groep dieren waarvan zeker is dat ze ziek zijn en één groep dieren waarvan
zeker is dat ze de bewuste ziekte niet hebben. De zekere “ziekte”-status van de 2 groepen
wordt ook Gouden Standaard genoemd.
In de groep zieke dieren wil men weten hoe goed de nieuwe test deze zieke dieren aantoont
als zijnde ziek. Men berekent daarvoor de proportie test positieven in de groep zieke dieren
en noemt die sensitiviteit (zie Tabel 2).
In de groep gezonde dieren wil men weten hoe goed de nieuwe test deze gezonde dieren
inderdaad als gezond bestempelt. Men berekent daarvoor de proportie test negatieven in de
groep gezonde dieren en noemt die specificiteit (zie Tabel 2).
Tabel 2.
1
, Werkcollege uitwerkingen Seline Donkers
Sensitiviteit = proportie test positieve dieren (a) in populatie werkelijk zieke dieren
Specificiteit = proportie test negatieve dieren (d) in populatie werkelijk gezonde dieren
Uiteraard is het zo dat we de sensitiviteit en specificiteit bepalen in een steekproef van
werkelijk zieke dieren en een andere steekproef uit dieren die de ziekte echt niet hebben.
Het Gouden Standaard onderzoek is daarmee een schatting van de werkelijke sensitiviteit en
specificiteit in de populatie.
Test en populatie karakteristieken
Als dierenarts in de praktijk zult u nooit de werkelijke ziektestatus van een patiënt of koppel
zeker weten, maar u zult alleen de beschikking hebben over test uitslagen. De waarde die u
aan de test uitslagen kunt hechten hangt af van;
- de test karakteristieken (sensitiviteit en specificiteit)
- populatie kenmerken, in het bijzonder hoeveel de ziekte voorkomt (prevalentie).
Meestal hebt u op basis van andere gegevens wel een indruk over de kans op voorkomen
van de ziekte bij een patiënt of in een koppel dieren. Bijvoorbeeld dat het een zeldzame
ziekte betreft (lage prevalentie, lage kans), of dat het juist zeer veel voorkomt (hoge
prevalentie, hoge kans). Hoe vreemd het ook lijkt, de interpretatie van de uitslag van een
test hangt af van uw inschatting over het voorkomen van de ziekte. Hiervoor gebruiken we
de volgende begrippen (zie tabel 1):
Positief voorspellende waarde (VW+) = proportie werkelijk zieke dieren (a) in populatie test
positieve dieren
Negatief voorspellende waarde (VW-) = proportie werkelijk gezonde dieren (d) in
populatie test negatieve dieren
De VW+ en VW- worden ook wel de diagnostische betrouwbaarheid van een positieve-,
respectievelijk, negatieve uitslag genoemd.
Test prevalentie = proportie test positieve dieren (a+b) in populatie (n): A+B/N
Ware prevalentie = proportie werkelijke zieke dieren (a+c) in populatie (n):A+C/N
Let op, de ware prevalentie weet u dus meestal niet!
In het werkcollege zullen we u aan de hand van een aantal opgaven een gevoel voor de
hierboven behandelde begrippen proberen bij te brengen. Deze voorbeelden zullen duidelijk
maken dat de betrouwbaarheid in sommige situaties gering is en dat de practicus bij zijn
adviezen hiermee rekening moet houden.
Opdracht 1: aantekeningen niet de antwoorden.
ZIEK GEZOND TOTAAL
WERK ZIEK A B A+B
WERK GEZOND C D C+D
TOTAAL A+C B+D A+B+C+D
Sensitiviteit: hoe gevoelig kan ik daadwerkelijk ziekte op te sporen = A/A+C. Deze kun je
100% maken maar dat gaat altijd ten koste van de specificiteit. het gedeelte zieke dieren wat
correct als ziek wordt bestempeld is bijv. 0,99.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper selinedonkers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen