Zuid-Amerika
H1 Continent van extremen
1.1 Ligging
Het werelddeel strekt zich uit tussen 12° N.B. en 60° Z.B. en tussen 80° W.L. en 22° W.L.
Het continent bestaat uit dertien staten: Brazilië, Venezuela, Guyana, Suriname, Frans
Guyana, Bolivia, Peru, Ecuador, Colombia, Venezuela, Argentinië, Uruguay, Chili en
Paraguay.
Latijns-Amerika: landen waar Spaans of Portugees gesproken wordt = Zuid-Amerika en
Midden-Amerika. De grens bij Mexico.
Zuid-Amerika hoogtezones: dit is een uitgestrekt gebied dat eenzelfde maximale
hoogteligging heeft.
- Andesgebergte aan de westzijde van noord naar zuid 4.000m hoog en veel
werkende vulkanen door subductie: Atacama Trog (oceaan) evenwijdig aan Andes.
- Tropisch laagland ten oosten Andesgebergte, hier stromen de drie grote rivieren:
de Orinoco, de Amazone en de Paraguay/Paraná.
- Het Hoogland van Guyana en het Hoogland van Brazilië worden van elkaar
gescheiden door het laagland met de rivier de Amazone.
- De Altiplano hoogvlakte ligt in het Andesgebergte op het grensgebied van Chili,
Bolivia en Peru. Op de Altiplano ligt het Titicacameer.
- Plateau van Patagonia In het zuidoosten is een langgerekte hoogvlakte die van oost
naar west oploopt.
,Jouw persoonlijke, subjectieve ervaring van de werkelijkheid is de perceptie die je hebt. Je
kunt een mental map maken van jouw eigen beeld van de omgeving. In de beeldvorming
van Zuid-Amerika staan cultuurelementen als muziek, dans, sport, kleding en religie maar
ook natuur centraal. De meeste mensen hebben een stereotype beeld over Zuid-Amerika.
Dat is een vaststaand, overdreven en versimpeld beeld van de werkelijkheid. Het algemene
imago van Zuid-Amerika is echter niet enkel positief. Een meer objectief beeld is een
geografisch beeld zoals ligging, inrichting, de bevolking en relaties met andere gebieden.
1.2 Ongekende natuur
Het klimaat in Zuid-Amerika wordt bepaald door een groot aantal factoren, zoals
breedteligging, zeestromen, drukgebieden, windpatronen en de ligging van gebergten.
Zuid-Amerika bevindt zich in het lagedrukgebied (ITCZ)
bij de evenaar dus altijd warm → de lucht stijgt op →
opstijgende lucht koelt af → condenseert → wolken
met neerslag.
De intertropische convergentiezone schuift met de
seizoens beweging van de zon mee.
- In juli op N.B.
- In januari op Z.B.
De regengebieden schuiven met de zon mee. Daarom
komen er in Zuid-Amerika tropische klimaten met één
of twee natte en droge perioden per jaar voor.
Op de Grote Oceaan en op de Atlantische Oceaan
liggen bij de keerkringen hogedrukgebieden.
Daarvandaan waaien twee passaten richting de ITCZ:
De zuidoostpassaat N.B. en de noordoostpassaat Z.B.
Aan de oostkant van Zuid-Amerika is de passaat aanlandig. De wind is vochtig en zorgt aan
de loefzijde van het kustgebergte van Brazilië voor stuwingsregens. Aan de lijzijde van dit
gebergte is het erg droog. Zuidelijker langs de oostkust is er geen kustgebergte. De vochtige
lucht komt daardoor verder landinwaarts, zelfs tot aan de oostzijde van het Andesgebergte.
De oostkust ondervindt ook invloed van de relatief warme Zuid-Equatoriale stroom die
splitst zich in tweeën door de ver in zee uitstekende oostpunt van Brazilië: het restant van
de Zuid-Equatoriale stroom naar noorden en de nieuwe Brazilië stroom richting het zuiden.
Bij Kaap Frio buigt de warme stroom af richting de oceaan, waardoor kan de relatief koude
Falklandstroom vanuit het zuiden tot aan Kaap Frio doordringen.
, Door de ligging van het Andesgebergte en de aflandige passaatwinden reikt de invloed van
de zee aan de westkust minder ver landinwaarts dan langs de oostkust. De temperatuur is
langs de westkust lager door de relatief koude Peru- of Humboldtstroom. Dit zorgt tegelijk
voor minder verdamping en dus minder neerslag. De relatief koude zeestroom verklaart
samen met de aflandige wind de ligging van de Atacamawoestijn aan de westkust.
Het zuiden heeft een gematigd zeeklimaat met neerslag in alle jaargetijden:
- De aanlandige westenwinden
- De ligging aan de loefzijde van de bergen zorgen voor stuwingsregens.
- Aan de lijzijde van de bergen vind je ook woestijn- en steppe klimaten.
- De poolwind uit het zuiden neemt koude lucht mee (=pampers) deze koude lucht
kan ver landinwaarts komen. Dit is vergelijkbaar met de cold waves in de VS.
Normale situatie
Aan westkant stuwen aflandige zuidoostpassaten oppervlaktewater op Grote Oceaan naar
het westen richting Zuidoost-Azië → koud water welt op voor westkust van Zuid-Amerika:
- Weinig verdamping en weinig neerslag aan westkant (H) en koud water is rijk aan
voedingsstoffen dus goed voor de visserij.
- Het warme water stroomt richting Zuidoost-Azië dus opstijgende lucht en neerslag
(L)
El Niño (het kerstkind)
Er is minder sterk hogedrukgebied boven oceaan bij Zuid-Amerika → kracht van de
passaatwind neemt af → oppervlaktewater stroomt niet naar westkust → geen opwellend
koud water → geen relatief warme stroom richting Zuidoost-Azië:
- Geen koud opwellend water → geen plankton → geen visserij → economisch verlies
- Regen valt aan de westkust van Zuid-Amerika in plaats van in Zuidoost-Azië →
normaal woestijnachtig dus overstromingen, aardverschuivingen en
modderstromen.
- Geen regen in Zuidoost-Azië dus droogte dus mislukte oogsten en bosbranden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sjoukjekraak. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,79. Je zit daarna nergens aan vast.