Samenvatting
samenvatting biotechnologie
- Vak
- Biotechnologie
- Instelling
- HAS Den Bosch (HAS)
uitwerking van alle leerdoelen van biotechnologie.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
VOOR HET ONDERDEEL REGULATIE EN MODIFICATIE VAN GENEXPRESSIE KAN DE STUDENT:• De mechanismen waarop de RNA-transcriptie, RNA-processing en RNA-
translatie wordt gereguleerd schematisch uitwerken aan de hand van een
voorbeeld.
Rna-transcriptie:
Transcriptionele regulatie:
Aan elk gen zit een promotor( een specifieke nucleotide volgorde in het dna van een gen dat zich
bindt aan rna-polymerase, daardoor zit het op de juiste plek en kan transcriptiebeginnen) aan de
promoter zit een tata-box( een dna reeks bij eukaryotische promotors die heel belangrijk zijn bij de
vorming van transcriptie-initiatiecomplex) voor elk eiwit is een specifieke code, de symmetrie werkt
met inverted repeats( de volgorde is aan 2 kanten hetzelfde 5’->3’)
Negatieve controle door repressie(prokayoten)
Negatieve controle= een mechanisme voor het reguleren van genexpressie waarbij een repressor
eiwit transcriptie voorkomt
Repressie= voorkomen van synthese van een enzym als reactie op een signaal, onderdrukt maken
enzym, actief door co-repressor.
3 enzymen zijn nodig voor de aanmaak van tryptofaan-> die worden gemaakt door 5 genen die
getranscribeerd worden-> samen hebben ze 1 promotor-> als rna polymerase er aan bindt heb je
een lange mrna. De regulatie wordt bepaald door de operator(beheert de toegang van rna-
polymerase tot de genen) dit allemaal samen = het trp operon
de genexpressie wordt gereguleerd door het uitzetten van een gen. Een operon kan uitgezet worden
door een repressor die zich bindt aan de operator-> blokeert rna polymerase. De repressor wordt
geactiveerd door de co-repressor (tryprofaan)
negatieve controle door inductie (prokayoten)
induction= productie van een enzym als reactie op een signaal
genexpressie wordt gereguleerd door het uitzetten van een gen met een repressor-> die is altijd
actief tenzij hij inactief wordt gemaakt.(enzymen worden niet gemaakt tenzij nodig)
afbraak lactose: lac operon nodig-> codeert voor enzymen die lactose kunnen afbreken( onder
controle van promoter en operator) lac repressor is vanzich zelf actief-> gen expressie staat uit->
wanneer inducer(allolactose) bindt repressor inactief. Lactose aanwezig-> bindt aan repressor en
inactieveerd deze-> rna polymerase trancribeerd-> lactase geproduceerd-> lactose afgebroken->
repressor weer geactiveerd.
Positieve regulatie (prokayoten)
Positieve controle= een mechanisme voor het reguleren van genexpressie waarbij een activator eiwit
functioneert om transcriptie van genen te bevorderen
Genexpressie gereguleerd door gen aan te zetten met een inducer-> zorgt voor activeren activator.
, Lac-operon-> inducer(camp) en de activator (CRP). Wanneer er weinig glucose is is er veel camp->
die kan binden aan crp -> bindt aan de promotor en zorgt dat rna polymerase beter bindt. Lac
operon optimaal getranscribeert wanneer weinig glucose(activator) en veel lactose(inducer)
Transcriptie eukaryoten:
Geen operons maar exonen en intronen. Ze hebben meer controle punten-> preciezere gen
regulatie-> nodig omdat veel verschillende cellen met veel verschillende functies.
Controle elementen kunnen dichtbij(proximaal) en ver weg(distaal) van het gen liggen. 3 distale is
een enhancer-> binden aan activators-> trekken verschillende eiwitten aan(dna-beding proteins,
transcriptie factoren, mediator proteins)-> vormen complex waar rna polymerase aan kan binden->
rna synthese vindt plaats
Elk gen heeft meerder controle elementen per enhancer-> daardoor veel combi’s mogelijk. Om te
zorgen dat juiste controle elementen worden geactiveerd zijn er een beperkt aantal activators
aanwezig.
Genen liggen verspreidt om ze samen te krijgen worden er lussen gevormt die samen op een plek
terecht komen(transcription factory) zo kunnen alle eiwitten en polymerases naar 1 plek worden
getransporteert worden.
RNA- processing
Post-transcriptionele regulatie met splicing
Tijdens transcriptie ontstaat pre-mrna-> bestaat uit exonen(coderen voor een aminozuurvolgorde)
en intronen(worden er uitgeknipt)
Altenative splicing: verschillende mrna moleculen worden geproduceerd uit pre-mrna. Een
spliceosome knipt de intronen uit premrna en kan een exon tussen 2 intronen meenemen.-> bindt
aan specifieke sequentie op intron( laat ook weer los aan het einde van een intron-> kan dus nooit
het laatste exon eruit knippen). Pre-mrna codeerd voor meerdere eiwitten -> daarom mensen weinig
genen en veel eiwitten
RNA-translatie
Post-transcriptionele regulatie met rna interferentie
Rna interference(rnai): een mechanisme om de expressie van speciefiek genen tot zwijgen te
brengen. Dubbelstengs rna-moleculen word die overeen komen met de sequentie van een specifiek
gen worden verwerkt tot sirna’s-> blokkeren translatie of de afbraak van mrna wordt veroorzaakt.
Non coding rna’s: Mirna-> kleine enkels strengs rna’s die kunnen binden aan mrna. Bevindt zich in
het proteine complex, bindt aan mrna en kan het degraderen of de translatie blokkeren(ligt aan
baseparing-> alle basenparen complementaire dan degradatie en als de match niet volledig is dan
blokkering)(reguleren of rna vertaald wordt of niet) sirna-> afkomstig van extracellulaire oorsprong->
handig wanneer voorkomen moet worden dat een virus een dubbelstrengs rna wil vormen. Of bij het
inactief houden van transposons (rondspringende genen die op een verkeerde plek zitten)
Andere functies ncrna: opvouwen van chromatinen, priRNA( betrokken bij: vorming
heterochromatine, onderdrukken expressie parasitaire transposons, herstellen methyleren bij
geslachtscelvorming), incRNA(onderdrukken genexpressie op een van de 2 x chromosomen,
condenseren hele chromosoom tot heterochromatine)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Fleur2002. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 57413 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen