Samenvatting
Samenvatting Tijd van pruiken en revoluties
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
Hier vind je een samenvatting van het hoofdstuk Tijd van pruiken en revoluties.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Beschikbare oefenvragen
Oefenvragen
10 Oefenvragen
€4,49
0 verkocht
Enkele voorbeelden uit deze set oefenvragen
1.
Wat betekent Grondwet?
Antwoord: Een wet waarin wordt vastgelegd hoe het bestuur van een land is geregeld en waarin de grondrechten van de burgers zijn opgenomen.
2.
In welk jaar werd Napoleon verslagen bij de Waterloo?
Antwoord: 1815
3.
Wat zijn de drie machten die Montesquieu heeft gemaakt?
Antwoord: Wetgevende, uitvoerende en de rechtsprekende macht.
4.
Waarom was de derde stand het meest ontevreden van de andere twee standen?
Antwoord: Omdat ze minder rechten hadden en belasting moesten betalen.
5.
Hoe raakten de ideeën van de filosofen bekend?
Antwoord: Door de salons.
Voorbeeld van de inhoud
4.2Een moeizame start
Frankrijk stond er niet goed voor. Oorlog met Spanje kostte veel geld. De staatskas was leeg.
Braken opstanden. Lodewijk werd op zijn vijftiende officieel tot koning gekroond (1653).
Volgde het advies van Mazarin op: echte koning besluit alles zelf.
De adel onder de duim
Lodewijk XIV overtuigd dat adel niet te vertrouwen was. In Versailles, paleis gebouwd.
Mensen die te machtig werden liet hij opsluiten. Lodewijk liet zijn minister van financiën
vervolgen, omdat hij net als Lodewijk een groot paleis liet bouwen en grote feesten gaf.
Lodewijk zag zichzelf als het middelpunt van Frankrijk. Trad zelf regelmatig op verkleed als de
Zonnegod Apollo. Zijn bijnaam is 'de Zonnekoning'.
Eén vorst, één geloof, één wet
De Franse protestanten (hugenoten) kregen te maken met pesterijen, allerlei beroepen
werden verboden voor hen en ze werden gedwongen om soldaten onderdak te geven. De
koning wilde dat de hugenoten allemaal katholieke onderdanen werden en hij probeerde te
verhinderen dat zij ging vluchtten. Veel hugenoten probeerden te vluchten. Hij had bereikt dat
er in Frankrijk één koning was die zijn burgers de wetten voorschreef en er maar één geloof
toestond. Lodewijk 'absoluut heerser' (absolutisme). Mensen dachten dat God hem had
aangewezen om heerser over Frankrijk te zijn en dat hij het recht had om alle beslissingen te
nemen.
Op jacht naar kennis en rijkdom
Lodewijk XIV belangrijkste minister niet van adel, maar van burgerlijke afkomst: minister
Colbert. Wilde het bestuur beter organiseren en schakelde wetenschappers in om Frankrijk
rijker en machtiger te maken. Richtte staatsfabrieken op. Liet vaklieden komen: glasblazers uit
Italië, papiermakers uit de Nederlanden en goudsmeden uit Duitsland. Probeerde de
belastinginning te verbeteren en meer geld op te halen. De geestelijkheid en adel betaalden
geen belasting. Rijke mensen kochten adellijke titels zodat ze geen belasting hoefden te
betalen. Colbert verbood dat. Hij benoemde dertig opzichters (intendanten), die elke in een
deel van Frankrijk streng toezicht hielden op de belastinginning. Kregen de bijnaam 'de dertig
tirannen'. Colbert werd er daardoor niet populairder op een kreeg de bijnaam 'man van
marmer'.
Op jacht naar macht en grondgebied
Oorlog tegen onder meer Spanje, de Republiek en het Heilige Roomse Rijk. Bajonetten, een
zeer dodelijke wapen. Europese vorsten en heersers kregen een hekel aan hem. Op zijn
sterfbed adviseerde Lodewijk zijn opvolger om geen oorlog te voeren.
De gevolgen van de absolute heerschappij van Lodewijk
Hij had de adel politiek uitgeschakeld, de belastinginning laten verbeteren en de economie
moderner gemaakt. De gewone mensen steeds meer belasting betalen. Hun huizen en
landerijen geplunderd door rondtrekkende soldaten. Bij de begrafenis van Lodewijk, in 1715,
werd er met modder naar de stoet gegooid.
, 4.3
Denis Diderot schrijft een encyclopedie
Dikke boekwerken waarin informatie over alles was verzameld heten encyclopedie. Lodewijk
XV, vond wetenschap en kennis en het verzamelen daarvan belangrijk. Raakte teleurgesteld.
In het boek stond te lezen dat 'niemand van de natuur het recht heeft om over iemand anders
te heersen'. Ook over de kerk stonden er geen positieve dingen in. Liet de encyclopedie
verbieden en de samensteller van het boek, Denis Diderot, liet hij oppakken. Toen liet Denis
zijn boeken zogenaamd in Zwitserland drukken.
Rationalisme en Verlichting
Rationalisme: uitgaan van je verstand, en niet van het geloof. De geleerden in West-Europa
begonnen te denken voor een verbeteringen in de politiek en in het bestuur. Zij bedachten
nieuwe ideeën over de rechten van burgers. De periode waarin vragen opkwamen en nieuwe
ideeën over de samenleving ontstonden, noemen we het tijdperk van de Verlichting.
Montesquieu en de 'scheiding der machten'
Montesquieu was van adellijke komaf en had een belangrijke functie in het bestuur van
Frankrijk. Kan zijn kritiek niet openlijk uiten. Stopte zijn kritiek in een roman waarin hij twee
Perzen door Europa liet reizen en allerlei opmerkelijke dingen liet opschrijven in brieven. Je
kon ook lezen wat Montesquieu van zijn adellijke collega's vond. Engeland en bestudeerde
daar de wetten. Hij wilde weten hoe de Engelsen het voor elkaar hadden gekregen om de
macht van de koning in te perken. Ontwierp de trias politica of 'scheiding der machten':
1. de wetgevende macht, die het recht heeft om wetten goed of af te keuren;
2. de uitvoerende macht, om te zorgen dat de wetten worden nageleefd;
3. de rechtsprekende macht, die moet zorgen dat er straffen worden uitgedeeld op basis
van de wetten die zijn goedgekeurd.
Macht is gevaarlijk, de drie machten mogen niet in handen komen van één persoon. De drie
machten moeten daarom elkaar controleren. Montesquieu wilde dat iedereen in vrijheid zou
kunnen leven en werken.
Rousseau is het populairst
Jean-Jacques Rousseau was als filosoof én romanschrijver heel erg geliefd. Wat hem zo
speciaal maakte was dat hij verstand en rede niet het allerbelangrijkste vond. Maar de natuur
en het hart. Je mocht je emoties tonen. Te veel beterschap en kennis is niet goed voor een
mens, belangrijk dat kinderen zelf de natuur in gingen, dingen uit de praktijk leerden en niet de
hele dag in de boeken zaten. Hij schreef in 1762 een boek over hoe mensen het beste kunnen
samenleven en daar afspraken over kunnen maken: 'Het Maatschappelijk Verdrag'. Er
moesten afspraken gemaakt worden tussen de burgers over het beste bestuur. En vervolgens
moeten de burgers zich eraan houden. Dat noemde hij het 'sociaal contract'. Koning niet
nodig.
Verspreiding van de nieuwe ideeën
Rousseau laatste twee boeken verboden. In Frankrijk was nog steeds niet gemakkelijk vrijuit
te discussiëren en boeken te publiceren die openlijk kritiek uitten op het bestaande systeem.
Alleen als je rijk bent kan je die boeken lezen. Populair werden bijeenkomsten in de 'salons',
vaak georganiseerd door rijke dames. Tijdens deze bijeenkomsten wisselden de filosofen hun
ideeën uit, las men elkaar voor uit boeken en werd er muziek gemaakt. Vooral dankzij deze
salons raakten de ideeën van de filosofen bekend.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Siwaar. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 82265 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen