Samenvatting
Samenvatting Schoolexamen geschiedenis - steden en burgers
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Schoolexamen geschiedenis - steden en burgers
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Geschiedenis SE/PO ‘Steden en burgers’● Deelcontext 1 De opkomst van de stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten
● Deelcontext 2 Opkomst van Vlaanderen en Brabant in de late middeleeuwn
● Deelcontext 3 Verzet van de stedelijke burgerij leidt tot het ontstaan van de Republiek
● Deelcontext 4 Succes van de Republiek de verdienste van haar burgers?
● VOGGP - Kenmerkende Aspecten
● Biografie Karel V (1500 - 1558)
● Biografie Personen
Deelcontext 1 - De opkomst van de stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten
Veranderingen in Europa in de late middeleeuwen:
1. Landbouw veranderde
2. Bevolking groeide
3. Handel in bloei
4. Monetaire economie
Veranderingen landbouw:
- Ontginningen van bos en heide
- Droogleggen gebieden met windmolens
- Verbetering landbouwwerktuigen
- Invoering drieslagstelsel (gebruik van landbouw in 3 delen)
Oorzaken groei handel:
- Specialisatie, Verstedelijking, Jaarmarkten, Nieuw schip; kogge, toename nijverheid.
Bevolking groeide door landbouwoverschotten en betere voedselvoorzieningen. Door de
overschotten waren er minder arbeiders op het platteland nodig. Hierdoor onstond
specialisatie. Arbeiders vertrokken naar steden, daar waren markten, en verkochten daar
hun producten → verstedelijking.
Door de toename van de internationale handel werd het betalen een groter probleem. De munten
verschilde sterk van waarde, het beroep geldwisselaar onstond toen. Voor het veiliger maken van
veel geld en het vervoer, ontstond de wisselbrief.
In de lage landen ontwikkelde zich één van de meest verstedelijke gebieden van Europa.
Dit kwam door
1. gunstige geografisch omstandigheden
2. meer bescherming van landsheren, hoge edelen en geestelijken en stadsbesturen
3. toename van samenwerkingen tussen steden → onstaan Hanze.
Hanze = handelsverbond tussen het Noorden van het Duitse Rijk en het Oosten van de Nederlanden.
Taken landsheren, hoge edelen en geestelijken en stadsbesturen:
- beschermen rivieren tegen rovers en piraten
- verbeterde wegen en bruggen
- hielpen bij het bouwen van havens, opslagruimten en schepen
- zorgden voor een marktvrede bij jaarmarkten
- maakten een eind aan tollen en belastingen
- hielpen bij rechtsgeschillen
, In Noord Europa lukte het om zelfbestuur in de vorm van stadsrechten te bemachtigen door een
versterkte positie ten opzichte van hun landsheer door een toenemende welvaart
Stadsrechten = geen verplichtingen meer tegenover hun groogrondbezitter, zelf hun bestuur en
rechtspraak regelen en zelf mogen bepalen wie poorter (inwoner) is en wie niet.
Door jaarmarkten onstonden netwerken tussen steden onderling en werd de handel uitgebreid.
Er ontstond een constante stroom van werknemers naar de stad door een hoog aantal sterfgevallen
binnen de stad door een ongezond leven.
Factoren constante stroom:
- stad bood ze werk
- bescherming (juridisch)
- scholing → meer kans op de arbeidsmarkt
Deelcontext 2 - Opkomst van vlaanderen en brabant in de late middeleeuwen
Atrecht startpunt van stedelijke dynamiek door;
- hoge landbouwproductiviteit
- schapenhouderij → centrale plaats in lakennijverheid
Atrecht wordt overvleugeld door Gent en Brugge, oorzaak:
- steden met betere aansluiting op de noordzee en andere landen (Hanze)
Patriciërs = burgers met macht in de steden
Gemeen = rest van de bevolking
Er ontstond een spanning tussen patriciers en het gemeen, dit kwam door de ongelijkheid in het
stadsbestuur en de werkomstandigheden.
Guldensporenslag = vlaamse ambachtslieden en boeren vs. patriciers en feodale heren
(grootgrondbezitters)
- hierdoor onstond de onafhankelijkheid van vlaanderen → later België
Vlaanderen en Brabant zijn het economische zwaartepunt van de NL gewesten doordat ze;
- sterk verstedelijkt zijn
- internationale handelsnetwerken beheren
Brugge handelscentrum van een netwerk stden door gunstige verbinding met zee.
Versterking van positie en netwerk door;
- innovatie op gebieden
- schaalvergroting
Posities:
1. Antwerpen
Europese achterland verbindingen en toegangelijkheid voor grote zeeschepen
2. Brugge
Koopmansbeurs
3. Amsterdam
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sissyprins. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73314 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen