Samenvatting
Samenvatting geschiedenis H7 Koningen, heren en denkers
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting geschiedenis H7 Koningen, heren en denkers, inclusief KENMERKENDE ASPECTEN
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 9 pagina's
Voorbeeld 3 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Geschiedenis Samenvatting H7 Koningen, heren en denkers§7.1 Absolutisme
KENMERKENDE ASPECTEN
23 | Het streven van vorsten naar absolute macht
24 | De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en
cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.
26 | De wetenschappelijke revolutie
Ontstaan
Vanaf 1614 riepen Franse koningen geen vergaderingen meer bijeen van de Staten-
Generaal. Ze hielden dit vol tot 1789.
Koninklijke adviseurs (Richelieu, Lodewijk XIII & Mazarin, Lodewijk XIV) probeerden de macht
van de adel nog op de volgende manieren te beperken:
• Uitbreiding ambtenarenapparaat (zodat adellijke bestuurders en rechters steeds
minder taken hadden);
• Belastingen rechtstreeks heffen zonder tussenkomst van de adel.
Lodewijk XIV kreeg in 1661 na de dood van Mazarin de touwtjes zelf helemaal in handen. Hij
zette het proces van centralisatie verder door. Dat verschijnsel wordt absolutisme genoemd.
Invloed op vier terreinen
1 Politiek
- Koning nam alle beslissingen zelf
- Geen acceptatie van tegenspraak
- Aanstellen ambtenaren die rechtstreeks rapporteerden aan Lodewijk XIV
- Aankondiging nieuwe wetten
- Invoering censuur à leveren openlijke kritiek werd moeilijker
2 Militair
- Opbouw permanent leger van beroepssoldaten
- Professionalisering leger
- Einde aan gewoonte om rangen in het leger te verkopen aan de adel
Ø Die rangen werden voortaan op basis van geschiktheid verleend
Ø Dubbel voordeel: 1) Sterk leger vormde een betrouwbaar instrument voor de
koning en 2) het perkte de macht van de adel in.
3 Economisch
- Mercantilisme
- Moest zorgen voor voldoende reserves om Lodewijks buitenlandse avonturen, het
leger en pracht en praal te betalen.
- Aanhangers gingen ervan uit dat de rijkdom van een land altijd ten koste gaat van die
van een ander land.
- Het was belangrijk om een grote goud- en zilvervoorraad te hebben.
- Het was belangrijk om de export te bevorderen en de import te beperken.
,4 Religieus
- Streven naar eenvormigheid
- Herroeping Edict van Nantes (bescherming hugenoten) in 1685 -> vluchten naar
protestantse gebieden in Europa, waaronder de Nederlandse Republiek
- Droit divin: goddelijk recht op grond waarvan met absolute macht wordt geregeerd.
- Koning stond boven de wet, dus absolute macht.
| Machtsverdeling in andere Europese staten
Rusland
- Ontwikkeling in de 17e eeuw tot een absolute monarchie.
- Van 1613 tot 1917 was de macht in handen van één familie, de Romanovs.
- Tsaren beperkten de zeggenschap van adel en schaften allerlei vormen van lokaal
zelfbestuur af.
- Tsaren trokken alle militaire en administratieve taken naar zich toe.
- De Russisch-orthodoxe kerk werd een instrument in handen van de staat.
- Leger werd gereorganiseerd tot een modern, goed gedrild apparaat.
- Tsaar Peter de Grote (regeerde van 1682 tot 1725) was een van de stuwende
krachten achter deze veranderingen.
Pruisen
- Basis van de groei werd gelegd door keurvorst Frederik Willem (regeerde van 1682
tot 1725).
- Modernisering leger
- Modernisering ambtenarij
- Onder Frederik Willem I [Soldatenkoning] (regeerde van 1713-1740) groeide het
leger uit tot een van de modernste en sterkste van Europa.
Ø Hij vernieuwde ook het belastingstelsel, waardoor hij leger en ambtenarij op tijd
kon betalen.
- Uit economische overwegingen waren mensen die elders vanwege hun geloof
werden vervolgd welkom in Pruisen. Er was dus een zekere mate van geloofsvrijheid.
Republiek der Nederlanden
- Had geen vorst aan het hoofd.
- Stadhouders deden hun best om hun macht uit te breiden. Dat lukte tot op zekere
hoogte: in perioden dat de Oranjes het stadhouderschap vervulden, hadden ze vaak
veel invloed.
Ø Dat gold zeker voor stadhouder Willem III, die tussen 1672 en 1702 stadhouder
was.
- De Oranjes slaagden er uiteindelijk niet in om koning te worden.
, Engeland, Ierland en Schotland
- Vestiging van een absoluut koningschap mislukte ook hier.
- Het Engelse parlement wist zijn macht juist uit te breiden, waar dat in Frankrijk en
Rusland totaal niet het geval was.
- De meeste invloed hadden leden uit de burgerij en de lage adel.
Ø Deze groepen hielpen de economie vooruit.
- De hoge adel steunde de koning
- Koning Jacobus II probeerde van Engeland, Ierland en Schotland één centraal geleide
katholieke staat te maken. Het parlement riep de hulp in van stadhouder Willem III.
Hij was toen ook koning van die drie landen.
Ø Glorious Revolution (1688): Engelse parlement won de strijd met hun vorst
definitief.
Nieuwe ideeën over de macht in de staat
• Thomas Hobbes
- Stelt dat mensen van nature het recht hebben op zelfverdediging.
- De mens is voor zijn medemens een wolf (homo homini lupus)
- Oplossing: mens moet zijn natuurrecht overdragen
Ø Natuurrecht: geheel van regels over goed en kwaad.
• John Locke
- Regering is geen absolute soeverein, maar regeert slechts op basis van vertrouwen
van het volk.
- Als een regering zich t.o.v. het volk misdraagt, dan kan het volk het vertrouwen
opzeggen en een andere regering kiezen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samenvattingVWO. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76799 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen