Inleiding: waarom psychologie in opleiding kinesitherapie?
Biomedisch model
o Ziekte gereduceerd tot probleem in biologische processen
o Iemand die gezond is: iemand die zich kenmerkt door afwezigheid van ziekten of
aandoeningen wel ziek: door biologisch
o Scheiding tussen lichaam en geest
o Negeert invloed psychologische & sociale factoren die ontstaan en
onderhoudenziekte
o Ontstaan 16de – 17de eeuw
o Stelt aandoening centraal, niet patiënt
o Zorgde voor standaardisatie van diagnostische en therapeutische procedures
o Succesvol in bestrijding van tal van infectieziekten, waar vaak directe relatie is tussen
ziektebron en ziekte (tuberculose)
o Behandelingen baseren: biologisch proces ontlasten
- Fear-avoidance model
o Info traditionele rugscholing
o Letsel pijn catastroferende gedachten p angst ontwikkelen voor
bewegingen minder bewegen minder goed functioneren andere klachten
= vicieuze cirkel
o Letsel pijn uitleg + biopsychosociale benadering geen angst vlot herstel
o Bewegingsangst: kinesiofobie
o Phoda: meetinstrument voor bewegingsangst (Tampa ook)
Biopsychosociaal model
o Holistische visie: bredere, allesomvattende visie
o Lichaam en geest onderscheiden, niet scheiden bij klachten
o Patiënt staat centraal
o QoL gerelateerd aan gezondheid staat centraal (Quality of Life)
o Integratie kennis uit:
Biologie
Psychologie
Sociologie
3 altijd onderdeel van gezondheidsprobleem patiënt (verschillend in gewicht)
Biologische psychologie en psychofysiologie
Psychosomatiek
Sociale psychologie
Sociobiologie
1
,Humane wetenschappen 1: psychologie
- MDBB-model (eind ’80)
o Biomedisch model + psychosociale model
Biomedisch model
Gezondheid = afwezigheid van ziekte/ aandoening
Biomedisch model is geen plaats voor aspecifieke klachten
Psychosociale model
Gezondheidsprobleem verstoord dynamisch evenwicht in
psychosociale interactie ten koste van gevoel van welbevinden en
kan niet zelfstandig hersteld worden
Weinig plaats voor medisch geklasseerde aandoeningen
o B & BBH op niveau van weefsel en organen + persoon in relatie tot omgeving =
biopsychosociaal model
- ICF
o Gele bollen: psychologische deel toegevoegd
- Klacht te begrijpen (niveaus bekijken)
Alle 3 voorbeschikkende factoren, uitlokkende factoren, onderhoudende factoren
- Pijn?
o Descartes: 17e eeuw
Eerste die poging doet om pijn te omschrijven
2
,Humane wetenschappen 1: psychologie
Prikkeling schade aan lichaam signaal hersenen pijn reflex
wegtrekken = beschermen lichaam
o Pijn & hoeveel
Beïnvloedt door veel processen
Ook pijn ervaren zonder weefselschade en weefselschade hebben zonder
pijn
o Pijnmodel van Loeser
Nociceptie/ pijnprikkel pijngewaarwording pijnbeleving pijngedrag
Kleine cirkel groter cirkels om kleinste
Toepassing in kinesitherapie
- Van begin tot einde met patiënt
o Evaluatie patiënt
o Kinesitherapeutische werkdiagnose
o Behandeldoelstellingen
o Behandeling
o Multidisciplinaire behandelingen
- Klinisch redeneren
= herkennen van verbanden & identificeren wat klinisch relevant is RPS / ICF
- 4 soorten vlaggen: rode, gele, blauwe, zwarte
- Gele vlaggen: psychologische en gedragsmatige factoren
o Risicofactoren van psychosociale aard bij patiënten
o Richting aangevend voor th wat betreft herkenning van risico op aflopend beloop in
tijd of chroniciteit
o Standaard onderdeel klinisch onderzoek
o Soorten
1) Cognities
Somatisatie
Neiging om lichamelijke ongemakken en klachten te ervaren, te
rapporteren en er medische hulp voor te zoeken maar die niet
door het bestaan van een organische aandoening kunnen worden
verklaard.
Katastroferen = hulpeloosheid + piekeren + uitvergroten
Overdreven negatieve gedachten of verwachtingen over pijn en het
piekeren over majeure negatieve gevolgen; uitvergroten van de
klachten en gevolgen
Hypervigilantie
Overmatige aandacht voor lichamelijke sensaties
Fear-avoidance / kinesiofobie
Vermijden van activiteiten ten gevolge van… of irrationele angst voor
een letsel als gevolg van fysieke activiteit
Ziektepercepties (dia 19)
De etiologie van de pijn
Verwachtingen betreffende diagnostiek
Verwachtingen over de behandeling
Verwachtingen over het verloop
Acceptatie (niet-aanvaarden van gezondheidsprobleem)
Erkent de patiënt dat hij nog betekenisvolle activiteiten uitvoert ook
al is er pijn, en de mate waarin de persoon de pijn toelaat zonder
3
, Humane wetenschappen 1: psychologie
pogingen deze te veranderen, te beheersen en er mee te vechten (vs
ik kan niets meer)
Zelf-effectiviteit
Vertrouwen van een persoon in de eigen bekwaamheid om met
succes controle te hebben over elven en doelen te behalen
Interne vs externe locus of control
2) Gedrag
Vermijdingsgedrag
Persistentiegedrag
Afspraken afzeggen
Gebruik van hulpmiddelen & medicatie
Passieve houding terugkeer naar werk
Roken & voedingsgewoonten
Extreme pijnrapportage / expressie
- Inadequaat pijngedrag
o Aanpassingen van het gedrag
Overmatig medicijngebruik
Shopping-gedrag
Vermijdingsgedrag
Toenemende conflicten met omgeving, behandelaars, werkgever, …
Afnemende sociale participatie
Langdurig ziekteverzuim
3) Sociaal-maatschappelijk
Overbeschermde familie
Sociale steun
Geen financiële stimulans terugkeer werk
Schadeclaims en -geschillen
Conflict werkt
4) Emotioneel
Stress respons
Video dia 49
Hartslag ↑ Zweten Energievrijgave
Bloeddruk ↑ Spierspanning …
= functioneel
= iets goed helpt beter presteren
Meer aankunnen dan eigen belastbaarheid toelaat = dankzij
stressrespons
Normale stressrespons
o Onder basale omstandigheden in rust & kortdurend
Gezonde vs ongezonde stress
- Na stress heb je herstelperiode nodig
- Chronische stress: zeer frequente activatie van stressrespons 2 gevolgen
o Stressrespons reeds in gebruik; extra energie bijna niet meer mobiliseerbaar
o Onderdelen van de stressrespons versterken mekaar
geeft aanleiding tot vicieuze cirkels
o Eustress: functionele stress
o Distress: negatieve stress
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rosedeman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.