Sport & beweging 1 theorie
1. Inleiding
2. Inleiding trainingsleer
2.1. Terminologie
- Fitness
o Nederlands = trainingsprogramma
o Engels = fitheid
- Fitheid
o WHO: fitheid is vermogen om op bevredigende wijze spierarbeid te verrichten
o Middel om verschillende doeleinden te bereiken
Physical fitness: lichamelijke fitheid
Performance-related fitness: taakgerichte fitheid
Health-related fitness: gezondheidsgerelateerde fitheid
2.2. Factoren die een sportprestatie beïnvloeden
2.3. Training als een opgebouwd programma
- Training = oefenproces systematische wijze vaardigheden oefenen hoger prestatie- of
belastbaarheidsniveau te komen / te behouden
- Basiseigenschap bepaalt door sport
- Training = individueel programma
1) Het trainingseffect
o Oefening = onderdeel training training = groter geheel (meerdere oefeningen)
o Training: oefeningen systematisch uitvoeren + vaardigheden geoefend
Doel: prestatieniveau of belastbaarheidsniveau te verhogen/ onderhouden
o Oefeneffect: binnen oefening winst boeken
Herhaald afwisselen inspanning & herstel
o Trainingseffect: resultaat progressieve aanpassing aan geleverde inspanning
Aard, intensiteit, omvang oefenprikkel bepalen trainingswinst
Meerdere oefeningen uitvoeren
Max krachttraining meer kracht & toename spiervolume
o Trainen: leveren herhaalde inspanningen om # fysiologische reacties uit te lokken
o Einde inspanning: herstelfase fysiologisch evenwicht terug normaliseren (homeostase)
Energiebronnen: aangevuld tot beginniveau + nemen toe met tijdelijk verhoogd
prestatieniveau principe van supercompensatie
Lichaam beter voorbereid op inspanningen (daarna)
o Oefenprikkels: systematisch aanbieden stabiel aanpassingseffect (trainingseffect)
Niet onmiddellijk zichtbaar
,Sport & beweging 1 theorie
Herhaald verstoren van homeostase blijvende functionele & structurele
veranderingen
Hoelang: afh van geslacht, trainingsprogramma, fysieke basiseigenschappen
trainen, individuele trainingsgevoeligheid
Volhouden om trainingseffect te zien!
2) Behandelplan
o Onderzoek voor training idee belasting/ belastbaarheid
sporter + hulpvraag
Vraaggesprek en testresultaten behandeldoelen
opstellen (prioriteit)
Overleg met sporter
Behandelplan opstellen met aansluitend
behandeling
o Methodisch handelen afbeelding
3) Trainingsprogramma
o Rekening houden met
Vaststellen trainingsdoelen
Keuze van bewegingsactiviteiten
Invullen trainingsvariabelen: variatie voldoende prikkels
Rekening houden met trainingswetten
Opbouw onderdelen trainingsinhoud
Wat eerst aan bod
Eerst duur toenemen dan intensiteit
Uitvoeren trainingsprogramma
Meten/ evalueren controle van te bereiken doel
Inzicht beginniveau nodig + tussentijdse evaluaties uitvoeren
Bijstellen op regelmatige tijdstippen op basis controles & vooropgestelde doel
4) Trainingsvariabelen
o Zwaarte bepaald door combinatie 4 factoren, onmogelijk los van elkaar bekijken
1) Intensiteit
Mate inspannen
Lage intensiteit: nauwelijks of slechts weinig inspannen lang volhouden
Zeer intensieve inspanning: korte tijd
Hoe heviger, hoe intensiever ademen, hoe hoger hartslag oploopt tot max
Hartslag = maatstaaf voor intensiteit inspanning
2) Aard
Aard: grote weerslag op zwaarte ervan
Fietser: vermoeid bij zwemmen/ lopen bepaalde bewegingen = bepaalde
spiergroepen
Andere spiergroepen: geen of klein trainingseffect
Bewegingen niet gewoon & ongetrainde spieren gebruiken sneller vermoeid
3) Duur
Niet-getrainde mensen: licht intensieve inspanningen
Hoe lager intensiteit, hoe langer volhouden trainingseffect
30 min continue training = zonder OPW & CD
Niet onmiddellijk mogelijk? minstens 30 min met geleidelijk aan continue
inspanning op te bouwen: 6 x 5’
4) Frequentie
Intensieve & lange inspanningen langer herstel dan korte
Te snel nieuwe: geen kans volledig herstellen nieuwe inspanning = zwaarder
Te lang wachten tussen 2: trainingseffect vorige inspanning weg
5) Periodisering
,Sport & beweging 1 theorie
o Tijdsindeling van trainingsproces waarbij belastingsdynamiek periodiek wijzigt
In functie van sportwedstrijd
o Indelen van totale trainingsstructuur in kleinere periodes
o Trainingscyclus: 1 jaar in meeste sportdisciplines
Voorbereidingsperiode: conditie ontwikkelen
Van rustige naar meer intensieve trainingen
o Verschillende energiesystemen
o Positieve invloed op zuurstofvermogen
o Verminderen van eentonigheid
o Minder stagnatie in prestaites
Doelstelling vastleggen: ritme trainingsopbouw bepalen
Geleidelijke opbouw van rustige naar meer intensieve trainingen
o Intensief neemt toe wanneer wedstrijd nadert
o Mag ook vroeg wanneer basis uithouding voldoende getraind
Voordelen
o Belasten van verschillende energieleverantiesystemen
Variatie zorgt voor vetmetabolisme & suikermetabolisme
gestimuleerd
o Positieve invloed op zuurstofopnamevermogen
Max zuurstofopnamevermogen verbeterd door trage
duurtrainingen
Ook training in aeroob-anaeroob zone
o Vermijden van eentonigheid waardoor ook risico op overtraining
kleiner wordt
o Minder risico op stagnatie in prestatieniveau
Prestatieverbetering slechts mogelijk als gevarieerde
trainingsprikkels toegediend
Trainingsvolume voorrang op intensiteit
o Aandacht aan ontwikkeling aerobe uithoudingsvermogen
o ED = belangrijkste trainingsvorm
Wedstrijdperiode: basiselementen goede conditie omzetten in wedstrijdresultaten
Overgangsperiode: actieve recuperatie
o 10 weken: voorbereidingsperiode conditie opbouwen naar specifiek doel
- Hoe een periode opbouwen?
o Periodiseren: indelen totale trainingsstructuur in kleinere beter hanteerbare periodes
Overzicht wat bereiken en welke manier
o Doel: bepalen van alle korte, middellange, en lange termijn maatregelen om trainingsproces te
sturen in richting optimaal prestatievermogen op vooraf bepaald tijdstip in trainingscyclus
Tijdstip (conditiepiek)
o Macrocycli: voorbereidings-, wedstrijd en overgangsperiode
2 tot 5 maanden
o jaarplan: periodisering met variaties in trainingsomvang en intensiteit
o binnen macrocycli verschillende kleinere: mesocycli & microcycli
variaties in omvang, intensiteit training
o mesocyclus: opeenvolging aantal microcycli
variaties trainingsinhoud en belastingsdynamiek
periode van 3 – 6 weken meestal 4
o microcyclus: kleinste
periode 5 – 10 dagen meestal week
kleine variaties in belastingsdynamiek
duidelijke specifieke trainingsinhoud
, Sport & beweging 1 theorie
o duur trainingsperiodes: gebaseerd op wetenschappelijke kennis & ervaring tot adaptatietijden
adaptatietijden van trainingen: tijd nodig om trainingseffect te bereiken
rekening houden met
trainingsgevoeligheid bij verschillende individuen
afhankelijk van belasting
moeilijk uitspraak exacte duur
- 50% voorbereiding, 25% voorbereiding competitie, 15% competitie, 10% actieve rust
- Macrocycli
o Keuze afhankelijk van beginniveau
Standaardcylus: laag/ lager beginniveau opbouwen trainginskwaliteit
Toenemende blokcyclus: goede basisconditie & beginniveau meer dan 10km
o Standaardcyclus
Geleidelijke & progressieve toename trainingsvolume 10% per week
Meer: kans blessures & overbelasting
Afstand ED of LSD, duur intervaltraining
Opbouwen trainingskwantiteit: tijdens voorbereidingsperiode of na periode van
inactiviteit
Gevaar voor overbelasting geen rekening met recuperatieperioden
Voor sporters: beginniveau 0 – 5 km
o Standaardcyclus met 1 rustweek
10% per week met uitzondering herstel microcyclus
Week 6: trainingsvolume met 40% verminderen
Opbouw trainingskwantiteit
Gevaar overbelasting minder groot recuperatieweek
Beginniveau 5 – 10km
o Toenemende blokcyclus
Toename trainingsvolume: golfbeweging nog steeds 10% per week
Uitzondering herstel-microcyclussen
o In week 4 & 7 verminderen met 40%
o Nadien volume terug progressief toenemen
Opbouwen traingingskwantiteit
Overbelasting minder groot recuperatieweek
Beginniveau van meer dan 10 km
Vooral tijdens 2de gedeelte voorbereidingsperiode
Test eind week 4 = tussentijdse evaluatie
- Mesocyclus
o Opeenvolging aantal microcycli + 2 kenmerken
Bepaalt binnen trainingsstructuur verhouding verschillende te trainen componenten
Opeenvolging van golven die verhouding van intensiteit & omvang weergeven
Totale belasting: stijgende trend
o Aanpassingen: in fasen met vast omlijnde individuele tijdsperioden belang voor duur
Eenmalig doorlopen mesocyclus niet voldoende voor blijvende verbeteringen
Na 3 weken toenemende belasting
1 week herstel trainingsbelasting drastisch verminderen
Te hoge trainingsbelasting in herstel-microcylcus aanpassingsprocessen
verstoren
Bedoel om: aanpassingen & supercompensatie mogelijk te maken
o Vermoeidheid vorige 3 microcycli te elimineren
- Microcyclus
o Zorgen opeenvolgende oefenprikkels samenvallen fasen van supercompensatie
o Kenmerken
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rosedeman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.