- 3 standen maatschappij
- de middeleeuwen werden georganiseerd via de standenmaatschappij. Niet veel
mensen in de middeleeuwen konden lezen of schrijven. teksten waren bedoeld voor
mondelinge voordracht en worden door monniken hand vermenigvuldigd veranderd
en aangevuld.
- er waren 3 vormen van literatuur in de middeleeuwen: Ridderroman, minnezang en
helden epos
- in de late middeleeuwen begint ook de burgerij zich te emanciperen op het gebied
van kunst en filosofie. de eerste universiteiten worden opgericht. nieuwe werelddelen
worden ontdekt en handel bloeit.mensen geven kritiek op het kerkelijke wereldbeeld
en richten tot kennis uit de klassieke oudheid ook veranderd in de renaissance de
literatuur de boekdrukkunst werd uitgevonden en boeken produceren wordt
goedkoper en makkelijker
Begrippen
- geestelijk literatuur (Geistliche literatur): geloofsleer
- wereldlijke literatuur (Weltliche literatur): Ridderroman: helden moeten avonturen
doorstaan om ten slotte als beproefde mannen weer aan het hof terug te kunnen
keren
- In de Ritterromans moet de helden ondergaan vele avonturen, om eindelijk
beproefde mannen te zijn om terug te keren naar de rechtbank.
- Minne is liefde en het gaat vaak over een onbereikbare liefde.
- Minnesang: Liedjes of gedichten die gaan over een sterkte onbereikbare liefde.
Vaak komen en epische dingen in terug en het gaat vaak over adel.
- de eerste Buchdruck was im 1450. Dit was het kantelpunt. ineens kon kennis snel
worden verspreid en brak de renaissance aan.
- Heroïsch epos (Höfisches Epos) zijn liedjes of gedichten waarin een god of helden
worden geprezen voor hun daden.
- Lyriek is een lied begeleid door lier.
- Epiek is een verhaal wat een interessant verhaal verteld.
- Dramatiek is een verhaal met heel veel drama.
-
Personen
● Walther von der Vogelweide: Hij is het bekendste voor de minnesang. ook
ontwikkelde hij het nieuwe genre; politieke dichting. (een van de belangrijkste schrijvers uit de
middeleeuwen. Hij leefde op het hof van oostenrijk. Na de dood van friedrich 1 trok hij rond als zanger en was hij op
verschillende hoffen. )
● Gottfried von Straßburg: Gottfried leefde rond de dertiende eeuw. Hij stamt af uit
de patriciërs stand en niet uit de adelstand. Hij kwam uit strassbug. Hij had een grote
kennis van theologie, de geschiedenis en cultuur van de klassieke oudheid en de
, Franse hoofse manieren. zijn enige werk Tristan is een keltische sage. Tristan zelf
heeft hij niet afgemaakt hij heeft wel veel schrijvers geïnspireerd
Literaire werken
https://www.youtube.com/watch?v=9t6yJds4crs
● Tristan (opera)
Tristan is een ridder. Hij heeft in een gevecht het vriendje van isolde vermoord en is erg
gewond. Hij gaat nu naar ierland om een heler te zoeken. Dat blijkt isolde te zijn. ze herkent
tristan en wilt hem vermoorden, maar hij is te CUTE. Tristan vraagt of ze nu zijn oom wilt
trouwen en ze zegt ja. Eenmaal op het schip wilt isolde revenge nemen en laat zowel tristan
als haarzelf een dodelijk drankje drinken, maar haar maid heeft het geswitched met een
liefdes potion en ze worden erg verliefd op elkaar en tristan ontmaagd haar. Zijn oom komt
erachter wat ze hebben gedaan en vraagt tristan WAAROM en hij heeft geen antwoord. Een
van tristans close friends steekt hem neer in een gevecht. Hij is ernstig gewond en heeft
isoldes helende aanraking nodig. Hij vervloekt de liefdes spreuk waaronder hij is. Isolde
komt aan bij tristan, maar te laat, hij is dood. Ze ligt op zijn lichaam, huilt en sterft om bij
tristan te zijn.
- Mensen dachten in de middeleeuwen dat het leven na de dood beter was dan lijden
op aarde. Dit beeld veranderd in de renaissance.
- in de klassieke oudheid stond het mens en wereldbeeld centraal en dat komt
overeen met het nieuwe wereldbeeld van de renaissance (wedergeboorte). Veel
kunst is daarom ook gebaseerd op de mens.
- De meeste geschriften van de grieken en romeinen draaien om het humanisme
(Humanismus)
- . Omdat in de renaissance veel werd gebaseerd op die geschriften werd het
humanisme best populair. Een belangrijke humanist is Erasmus van Rotterdam.
- Columbus ontdekt nieuwe delen van de wereld en Copernicus ontwikkelt een nieuw
wereldbeeld. hij ontdekt dat de aarde om de zon draait.
- Het kritisch denken van het humanisme had invloed op het geloof en in 1517 hing de
monnik Maarten Luther zijn beroemde 95 stellingen op de kerk, waarin hij de
katholieke kerk bekritiseert. Hieruit wordt de reformatie (reformation) geboren. Door
de reformatie werd de kerk in 2en gedeelt: de protestanten en de katholieken.
- Maarten is vanwege zijn kritiek van de kerk uitgesloten en is door zijn vrienden naar
de Wartburg in Eisenach gebracht. Hier vertaald hij de Bijbel in het Duits. Hierdoor
, kan (zowat) iedereen de Bijbel lezen en begrijpen en niet alleen de monniken. Met
zijn vertaling legt hij de basis voor de nieuwe hoogduitse standaardtaal.
- Door de boekdrukkunst werd de duitse bijbel enorm verspreid. Meer en meer
mensen konden lezen en schrijven. Er ontstaat burgerlijke literatuur. Naast politieke
geschriften ontstonden ook zogenaamde Volksboeken (Volksbuchen). Ze vertellen
sagen en legendes.
Begrippen
- Humanisme is een filosofische en ethische denkwijze die de waarde van mensen
benadrukt en in het algemeen de voorkeur geeft aan kritisch denken en bewijs
(rationalisme en empirisme) boven acceptatie van dogma of bijgeloof.
- Reformatie: Verwijst naar de periode van de religieuze revolutie die plaatsvond in de
christelijke kerk van Midden- en Noordwest-Europa in de 16de eeuw, die tot doel had
de doctrines en gewoonten van de Rooms-katholieke kerk te hervormen en die de
grond vormde voor het Protestantisme.
- Volksbuch zijn populaire prozateksten die teruggrijpen op de middeleeuwen.
oorsprong zijn vaak evenementen, (ridder)romans en minnezang. Het is vaak
onduidelijk wie het heeft geschreven.
- Schwank is een fictief kort verhaal met een clue. Ze zijn erg populair en vooral
grappig. De verhaallijn is erg straightforward. schwanke handeln gaan meestal over
oplichting en sluwe grappen. Een schurk bedriegt hier iemand van vaak een hogere
sociale status.De schurk is een sociale buitenstaander en is iedereen te slim af.
Verder bekritiseerd hij iedereen.
- Diesseits und Jenseits: oplossing wordt de kern van het hele systeem
- Faust-motiv: Faust is een figuur die in verhalen terugkomt die veel kennis wilt
hebben. Hij gaat af en toe ook naar de duivel om slimmer te worden. Nadat hij heel
slim is, is hij nog steeds niet gelukkig. Er zijn verschillende versies.
Personen
● Maarten luther is de monnik die de stellingen op de kerk plakte. Zie de inleiding voor
meer
● Erasmus van Rotterdam is een monnik en een belangrijke humanist. Hij bekritiseert
het wereldbeeld van de kerk en komt voor onderwijs en opvoeding.
Literaire werken
GEEN
Barrock: (1600-1700)
- De reformatie leidt tot grote spanningen tussen de katholieken en protestanten leiden
tot de dertigjarige oorlog (1618-1648). De oorlog brengt grote verschrikkingen,
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Bbruijnen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,89. Je zit daarna nergens aan vast.