100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
samenvatting tijdvak 5 geschiedenis €8,49   In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. HAVO
  4.  
  5. Geschiedenis

Samenvatting

samenvatting tijdvak 5 geschiedenis
 1 keer bekeken  0 keer verkocht

samenvatting tijdvak 5 boek met harde kaft

Voorbeeld 2 van de 6  pagina's

Document informatie

  • 22 juli 2022
  • 6
  • 2021/2022
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (2863)

Verkoper

avatar-seller
ranaakoc29

Voorbeeld van de inhoud

Geschiedenis samenvatting uit het boek
Tijdvak 5
Paragraaf 1:
KA: het mensen wereldbeeld van de renaissance en de
hernieuwde oriëntatie op de klassieke oudheid
 Renaissance: in de 15e eeuw ontstaan en verspreid vanaf 1500 verder
vroegmoderne tijd
 In Italiaanse steden ontstond een machtige bovenlaag: handenlaren en bankiers
 Profiteren van handel met Midden-Oosten en met rijke steden (Vlaanderen)
 Florence, Venetië, Milaan en Rome
 Rijkdom tonen mooie huizen en kunstenaars in dienst
 Mensbeeld: het idee dat mensen hebben van de mens
 Wereldbeeld: het idee dat mensen hebben van de mens en de wereld
 Rijke Italianen veranderde hun motto van gedenk te sterven (mori) naar pluk de dag
(carpe diem)
 Ze kregen belangstelling naar klassiek erfgoed: wat is geërfd van eerdere generaties
 Renaissance: vernieuwing van de Europese cultuur van de 15e eeuw met een
herboren belangstelling voor de Grieks-Romeinse cultuur (wedergeboorte)
 Humanisme: stroming van geleerden omstreeks 1500 die de klassieke cultuur
bestudeerden en levensbeschouwing die de nadruk legt op de menselijke
waardigheid en vrijheid
 Het humanisme was belangrijk bij herontdekking van klassieke oudheid
 Zij lazen en vertaalden klassieke teksten  monniken kopiëren en bestuderen
ideeën aanpassen  klopt met christelijke leer
 Humanisten willen denkwereld klassieke auteurs begrijpen  teksten kritisch
bestuderen  veel fouten  herstellen naar origineel
 nieuw opvoedingsideaal: ontwikkeling tot verstandig en mondig individu
 ideale mens: uomo universal: iemand die zich op veel verschillende terreinen had
ontwikkeld (leonardo da vinci)
 leonardo da vinci: schilder, natuuronderzoeker, musicus en ingenieur
 belangrijke humanist buiten italie: erasmus van rotterdam
 volgens heb moest de studie van de oude teksten ertoe leiden dat het christendom
werd verdiept en gezuiverd
 liergierigheid en kritische instelling stimuleerd het natuurwetenschappelijk denken
 Copernicus: natuurwetenschapper in 16e eeuw
 hij ontwierp een wiskundig model van het zonnestelsel waarin niet aarde, maar de
zon het stilstaande middenpunt was
 Dit is een aanloop naar de wetenschappelokle revoltutie in de 17e eeuw
 architecten en kunstenaars bestudeerde ook werk van grieken en Romeinen
 zij begonnen met schildering en zuilen
 ker : een rijke en belangrijke opdrachtgever
 bijbel: grote inspiratiebron
 positie kunstenaars veranderde: de anonieme meesterschilder maakte plaats voor de
zelfbewuste kunstenaars die zijn kunstwerk signeerde




Paragraaf 2

, KA: het begin van de Europese overzeese expansie

 in de 15e eeuw was het grootste deel aarde onbekend voor Europa
 ze kende delen van het Midden-Oosten en noordkust van Afrika
 Specerijen waren erg gewild (peper, zijde voor medicijn en smaak)
 Tussenhandelaren: door hun waren oosterse koopwaarde duur
 die koopwaar kwam Europa binnen via Constantinopel tot 1453
 Constantinopel werd veroverd door turken in 1453  handel droogt op
 Europese handelaren wouden zelf specerijen naar indien halen (verdienen)
 Arabieren en turken stonden dit niet toe (over land naar Oosten)
 Europeanen maakte daarom een eigen route over zee
 Portugezen waren de eerste die ver buiten Europa voeren
 Henrik de zeevaarder: zoon van Portugese koning
 hij financierde in de 15e eeuw zeereizen langs Afrikaanse westkust
 hij sticht een school voor zeevaarders
 Portugezen stichtten handelsposten waar ze textiel en ijzerwaren ruilden tegen
slaven en goud (westkust Afrika)
 Bartolomeo Diaz: voer in 1488 waar de Atlantische oceaan overgaat in de Indische
 1498 stak Vasco da gama met 4 schepen die Indische oceaan over naar India
 in 1510 drongen Portugezen vanuit India door in Indonesische archipel
 Molukken: ontdekt in het oosten door portugezen, hier groeien gewilde specerij
 portugezen stischten handelsposten aan aziatische kusten en dreven handel met
aziatische volken
 in 1942 vond columbu een westelijke route naar indie
 1506 overleed columbus
 in 1607 verkende amerigo vespucci de zuid amerikaanse oostkust en vond die
nieuwe wereld
 Hernando cortes veroverde in 1519 met krijgslieden het rijk van azteken in mexico
 Francisco pizarro nam in 1530 het Incarijk in peru in bezit
 spanjaarden traden wreed op  vernietigen indiaanse samenlevingen en en
dwongen voor hun te werken
 spanjaarden namen ziektes mee waar indianen geen weestand op hadden stierven
 Portugezen en spanjaarden probeerden concurenten van hun zeertoute te weren
 Engelse, Nederlandse en Franse (deden mee aan edpansie) gingen opzoek naar
alternatieve zeeroutes  eind 16e eeuw nieuwe ontdekkingsreizen
 winter van 1596/1597 overwinterd willem barantsz met bemanning op nova zembla
nadat ze waren vasteglopen in ijs
 tegelijk bereikte cornelis Azie wel via het zuiden




paragraaf 3
KA: de splitsing van de kerk in west- europa

 Erasmus: leverde kritiek op de kerk en pleitte voor een terugkeer naar het ware
geloof wegbereider van reformatie die luther in 1517 begon
 erasmus was een humanist

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ranaakoc29. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 77973 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€8,49
  • (0)
  Kopen