Dit document is opgedeeld in 16 hoofdstukken. Aan het begin zijn een paar tips en een kort overzicht gegeven. Verder kom je in dikgedrukte letters de hoofdstukken en titels tegen. Er zijn geen pagina nummers dus gebruik ctrlF "hoofdstuk" om te oriënteren.
Samenvatting ethologie van de huisdieren
Hoorcolleges samengevat hoofdstuk 1 tot en met 16
Hoofdstuk 8 is niet aanwezig (wij moesten deze niet leren dit jaar). Vanaf hoofdstuk 10 zijn
diersoorten apart besproken
Ik heb dit vak in een keer gehaald
In totaal 72 pagina’s
Tips: het is makkelijke stof om op te nemen, als je dus goed alles doorlees en naar de colleges
gaat dan zijn de meerkeuze vragen wel haalbaar.
Hoofdstuk 1 - Inleiding:
- Gedrag = enige communicatiemiddel met patiënt
- Ethologie:
o Ethos = gewoonte, aard, norm
o Logos = de leer
- Biologische studie van gedrag
o Wetenschappelijk verantwoorde methodologie
o Vergelijkende studies
o Evolutieleer
- Hoofdvragen
o Causaliteit = veroorzaking
o Ontogenie = ontwikkeling
o Fylogenie = evolutie
o Adaptatie = functie
- Observeren:
o Valkuilen voorbeelden:
Selective attention (gorilla experiment met mensen die de bal
overgooien)
Interpretatie bij het beschrijven van het gedrag: dus “kwispelen”,
niet “blij zijn”
Je moet systematisch observeren, niet alleen de grote
bewegende dingen
Als je context weet dan wordt je observatie al beïnvloed
o Kan alleen opgelost door objectief & systematisch te observeren in
controle en ‘experimentele’ situatie
o Additionele info nodig door ondersteund door fysiologische informatie
o Open ipv van gesloten vragen
- Ethogram = algemene lijst van gedragingen
o Observationeel / discriptief
, Ethogram
Lijst basis gedragsrepertoire van een dier – diersoort
o Gedetailleerdheid is afhankelijk van doel
Gebruik abstracte definities – voorkom interpretaties /
mentale staat
o Risico antropomorfisme
- Hoe observeren als dierenarts:
o Wees je ervan bewust dat het menselijk brein zijn eigen wetten heeft
o Probeer systematisch te werken: telkens op hetzelfde tijdstip en in
dezelfde omstandigheden
Maak een goede beschrijving van het gedrag (ethogram) dat je
wilt observeren, zelfde methoden
o Bewaar zoveel mogelijk geschreven documenten en / of video’s
Scoor de video een tweede keer indien nodig
o Werk indien mogelijk dubbelblind of triple blind
Of vraag iemand anders om met jou te observeren
o Wees je bewust van de invloed van je fysieke aanwezigheid en van
o het Slimme Hans-effect → werkt beide kanten op
o Erken de verschillen in perceptie
Visuele wereld van mensen versus olfactorische wereld van
paarden
Hoofdstuk 2 - Evolutie domesticatie
- Aangeboren vs aangeleerd gedrag nature vs nurture
- Gedrag steunt op infromatie opgeslagen in het genoom
o Aangeboren, instinct
Maar is altijd een vorm van omgeving / leren
- Gedrag steunt op informatie uit individuele ervaring
o Aangeleerd gedrag
Maar is ook genetisch bepaald – zij het meestal multifactorieel
- Kunstmatige selectie
o Genetische selectie op gewenst gedrag of tegen ongewenst gedrag
kan belangrijk middel zijn om dierenwelzijn te verbeteren
- Meeste gedrag beïnvloed door genen
- Evolutie van gedrag
o Variabiliteit
Binnen een populatie is er variantie individuen
o Erfelijkheid
Deel van variantie is erfelijk
Nakomelingen vertonen gemiddeld meer gelijkenis met
verwanten dan met andere dieren uit populatie
o Competitie
Concurrentie voor schaarse hulpbronnen
o Natuurlijke selectie
, Bepaalde varianten hebben meer nakomelingen die
kenmerken nemen toe in frequentie
o Adaptatie
Individuen die best zijn aangepast aan omgeving overleven
- Natuurlijke selectie
o Natuurlijke selectie gebeurt op niveau van het gen en niet op het niveau
van het individu
o Onder invloed van omgeving
o Survival of the fittest
- Seksuele selectie
o Onder invloed van andere sekse
Positieve effecten van bijv versierselen en wapens op
paarsucces wegen op tegen negatieve effecten op overleving
- Kunstmatige selectie
o Onder invloed van mens
Snap maar niet meer survival of the fittest survival of the
appropriatie
- Bestuderen van fossielen geeft weinig informatie over gedrag
- bestuderen via vergelijkende studies van gedrag van verwante soorten
o 2 soorten die kenmerk delen hebben meer kans nauw verwant te zijn
met elkaar dan de 3e soort dat het kenmerk mist
o Gelijkende gedragingen
Erfelijkheid
Leerproces
- Proces doorheen evolutie
o Intentiebewegingen en overspronggedrag krijgen uiteindelijk
signaalwaarde
o Veel “fixed action patterns” hebben signaalwaarde, ontstaan in sociale
situaties
o Gedragingen leverden het dier voordeel op bij verjagen tegenstrever of
copulatie
Zijn daarom geselecteerd en veranderd qua context
(conflict = sociale signalen)
- Ritualisatie:
o Proces doorheen evolutie
Veranderingen tijdens evolutie door:
Overdrijving (balts)
Stereotiep maken
Herhaling
Altijd duidelijk signaal met weinig variantie
- Oversprong gedrag
o displacement gedrag
Bij langdurig intern conflict ineens over naar ander systeem
o Soms is oorsprong van gedrag moeilijk te achterhalen
, - Disinhibitie hypothese
o 2 sterk gemotiveerde gedragingen (bv broeddrang en vluchtdrang)
inhiberen elkaar en heffen daarmee ook hun remming op andere
motivaties op
Functie: poging om tijdens conflict aandacht te verleggen en
daarmee voor zichzelf mogelijkheden scheppen om oplossing
van conflict te vinden
- Linken aan voordelen voor een individu reproductief succes = fitness
- Evolutie selecteert gedrag dat verschil tussen kosten en voordelen
maximaliseert optimale gedrag
- Domesticatie:
o Populatie dieren aangepast aan de mens en de (opgelegde) omgeving
door
Genetische veranderingen over generaties (kunstmatige
selectie)
Omgeving geïntroduceerde veranderingen in de ontwikkeling bij
elke generatie
o Domesticatie is niet temmen!
- Domesticatie gevolgen:
o Morfologie:
Schedel breder/korter
Variatie grootte
Haar kleur/soort
Staarten
Oren
o Fysiologie
Kleinere bijnieren – gewijzigde hormonenproductie
Reproductie minder seizoensgebonden
Laten schieten van de melk
Hoofdstuk 3 - Gedrag en fysiologie
- Gedrag omvat complexe serie fysiologische processen
o Inwendige onderlinge beïnvloeding
o Zenuwstelsel
Zeer snel, kort durend
Animale deel van zenuwstelsel
Autonome deel van zenuwstelsel
Sympathisch en parasympatisch zenuwstelsel
o Endocriene stelsel
Trager, soms heel traag, maar ook langdurig effect
Hormonen
o Sterke interactie zenuwstelsel endocriene stelsel
Neuro-endocrine stelsel
- Centrale regulatie van gedrag
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mereltramper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,69. Je zit daarna nergens aan vast.
