Internationaal Publiekrecht.
Aard en rol van het internationaal publiekrecht.
Het internationaal publiekrecht kan worden opgedeeld in drie elementen;
- Internationaal = door dit element onderscheidt het internationaal publiekrecht zich
van het nationale recht door de verschillende rechtsbronnen waar gebruik van
gemaakt wordt.
- Publiekrecht = door dit element onderscheidt het internationaal publiekrecht zich van
het privaatrecht. Het reguleert het publieke gezag in een internationale samenleving
en daarnaast houdt het zich bezig met publieke belangen (milieu, veiligheid, welzijn).
Er is overigens geen scherp onderscheid te maken tussen privaatrecht en publiekrecht
op internationaal gebied nu de gemaakte verdragen onderdeel zijn van een soort
overeenkomst.
- Juridisch = door dit element onderscheiden de internationale publiekrechtelijke
normen zich van andere internationale normen.
De rol van het internationaal publiekrecht = ordening van de internationale samenleving.
De grondslag van het internationaal publiekrecht = vrijwillige instemming met Verdragen
door Staten en rechtssubjecten.
Aard van het moderne internationaal publiekrecht = het heeft een gedecentraliseerd
systeem/gedecentraliseerde rechtsorde.
Gedecentraliseerd systeem = de regels komen decentraal tot stand. Dit zorgt ervoor
dat ook de handhaving van deze regels op decentraal niveau plaatsvindt. Alleen als
staten zich verbonden hebben aan een Verdrag met dezelfde rechtsmacht en deze
ook aanvaard hebben.
De rol van het internationaal publiekrecht in Nederland;
- Er wordt tegenwoordig veel om internationale samenwerking gevraagd doordat er
steeds meer internationaal recht ontstaat.
- Nederland is gebonden aan veel internationale organisaties en verdragen.
- Rechten en plichten van internationale verdragen werken door in de Nederlandse
rechtsorde.
Bronnen van het internationaal publiekrecht.
De bronnen die genoemd worden in artikel 38 Statuut Internationaal Gerechtshof zijn;
- Internationale verdragen artikel 38 lid 1 sub a SIG
- Internationaal gewoonterecht artikel 38 lid 1 sub b SIG
- Algemene rechtsbeginselen artikel 38 lid 1 sub c SIG
- (Gerechtelijke beslissingen en juridische geschriften artikel 38 lid 1 sub d SIG)
Subsidiair = het is geen formele bron maar wordt gebruikt voor interpretatie.
Artikel 38 lid 2 SIG geeft nog een mogelijke bron waar rechters gebruik van mogen maken;
Ex aeqo et bono = de grond van redelijkheid en billijkheid.
,De bronnen die het internationaal publiekrecht nog meer kent (buiten het Statuut);
- Besluiten van internationale organisaties
- Eenzijdige handelingen = bijv. iets erkennen
- (Gewoonte)recht met status van jus cogens = dwingend recht met een hogere status
dan ander internationaal recht.
Jus cogens is slechts een status van internationaal recht, geen bron!
Samenloop van bronnen; hiërarchie maken
- Lex specialis derogat lege generali = bijzondere regels gaan voor algemene regels.
- Lex posterior derogat lege priori = latere regels gaan voor eerdere regels.
- Conflictbepalingen worden opgelost volgens artikel 103 Handvest VN.
- Bepalingen met de status van jus cogens.
Het gewoonterecht als bron van het internationaal publiekrecht.
Gewoonterecht = ontstaat uit een opeenvolging van elkaar ondersteunende gedragingen
van staten die door actief aan een praktijk deel te nemen deze op volgen zodat erop
vertrouwd kan worden dat zij zich in de toekomst blijven houden aan deze gedragingen.
Er moet aan de volgende aspecten voldaan zijn;
- Objectief aspect = de statenpraktijk = hoe gedragen staten zich in de praktijk
- Subjectief aspect = de rechtsovertuiging = opinio juris
De statenpraktijk;
De statenpraktijk kan bestaan uit de handelingen van alle staatsorganen en bevat zowel
feitelijke handelingen (meer relevant) als verbale uitingen.
De eisen die het Internationaal Gerechtshof stelde aan de statenpraktijk in de North Sea
Continental Shelf-case;
- De norm moet een algemeen rechtelijke regel bevatten; r.o. 72
- Er moet sprake zijn van een omvangrijk recht; relatief veel staten = extensive r.o. 74
- Het recht moet vrijwel uniform zijn; voldoende consistent = virtually uniform r.o. 74
- Wordt ook veel gekeken naar staten die een betrokken belang hebben bij de kwestie
r.o. 73-74
Military and Paramilitary Activities against Nicaragua-case
Hierin besloot het Internationaal Gerechtshof met betrekking tot de statenpraktijk;
- Ondanks het uniforme aspect mogen staten soms af kunnen wijken van de
gewoonteregel r.o. 186
- Deze afwijking moet dan aanschouwt worden als afwijking en niet als ontwikkeling
van een nieuwe regel.
- Staten bevestigen soms het bestaan van het gewoonterecht door te ontkennen dat ze
het geschonden hebben (indirect geven ze toe dat het bestaat) r.o. 186.
- Om te kijken of een gewoonterechtelijke regel geschonden wordt of dat er slechts een
nieuwe gewoonterechtelijke regel aan het ontstaan is moet er gekeken worden naar
het gedrag van staten.
, De rechtsovertuiging/opinio juris;
Dit aspect is ontstaan omdat het niet alleen van belang moet zijn voor staten om de praktijk
uit te voeren omdat dit voor hen (bijv.) economisch of politiek wenselijk is, ook omdat zij
van oordeel moeten zijn dat de praktijk internationaal vereist zou moeten zijn.
Military and Paramilitary Activities against Nicaragua-case
Hierin besloot het Internationaal Gerechtshof met betrekking tot de rechtsovertuiging;
- Hoe de opinio juris vastgesteld kan worden: r.o. 188-190
o Kijken naar het stemgedrag van staten,
o Kijken naar de mening/rechtsovertuiging van een staat als geheel,
o Kijken naar (bindende/niet-bindende) besluiten van internationale
organisaties.
Doorwerking van internationaal recht (in de Nederlandse Rechtsorde).
Doorwerking = in hoeverre het internationale publiekrecht deel uitmaakt van de nationale
rechtsorde en hoe het geïmplementeerd moet worden.
Het internationaal publiekrecht zelf geeft geen regels/richtlijnen over de doorwerking van
het internationale recht in de nationale rechtsordes. Het internationale recht staat
neutraal in de keuze tussen de volgende twee modellen;
- Het dualistische model = hierbij worden het nationale recht en het internationale
rechts als twee compleet verschillende systemen gezien; er is omzetting van het
internationale recht vereist.
Staten kiezen voor dit model om zo de nationale rechtsorde te beschermen tegen
‘extern’ recht.
- Het monistische model = hierbij worden het nationale recht en het internationale
rechts als twee dezelfde systemen gezien; er is geen omzetting van het internationale
recht vereist.
Staten kiezen voor dit model om zo de overheidsmacht te begrenzen en burgers
tegen de staat te beschermen.
Nederland beschikt over een gematigd monistisch model; het internationale recht werkt
direct door in de Nederlandse rechtsorde. Zo kunnen individuen zich erop beroepen voor de
Nederlandse rechter zonder dat omzetting vereist is, MITS de bepaling eenieder verbindend
is.
Vereisten voor eenieder verbindende bepalingen; artikel 93 Grondwet
- De bepaling is voldoende duidelijk geformuleerd
- De bepaling is onvoorwaardelijk geformuleerd
- De bepaling beoogt belangen van individuen te beschermen
NAVO aanvallen op Kosovo (Danikovic vs. Nederland)
Vrijstelling rookverbod kleine cafés (Nederland vs. Nietrokersvereniging)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NoortjeMiddelkoop. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.