“Hoe kunnen begeleiders aansluiting vinden bij cliënten met
verslavingsproblematiek, zodat zij samen aan het eigen herstel kunnen
werken?”
Datum: 27-06-2022
,Inhoudsopgave
1.1 Aanleiding.........................................................................................................................2
1.2 Doelstelling.......................................................................................................................3
1.3. Hoofd- en deelvragen.......................................................................................................3
.................................................................................................................................................4
1.4 Relevantie belanghebbenden.............................................................................................4
1.5 Context organisatie...........................................................................................................5
2. Programma van eisen..............................................................................................................6
2.1 Materiële randvoorwaarden en eisen................................................................................6
2.2 Immateriële randvoorwaarden en eisen............................................................................6
3. Onderzoeksmethode................................................................................................................7
.................................................................................................................................................7
3.1 Literatuuronderzoek..........................................................................................................7
3.2 Praktijkonderzoek.............................................................................................................7
4. Resultaten literatuur................................................................................................................9
4.1. Literatuur.........................................................................................................................9
Thema 1: Factoren bij verslaving........................................................................................9
Thema 2: Houdingsaspecten.............................................................................................10
Thema 3: Effectieve methodologie.......................................................................................13
4. Resultaten interviews............................................................................................................15
Thema 1: Een kijk op verslavingsproblematiek....................................................................15
Cliëntperspectief...............................................................................................................15
Begeleidingsperspectief....................................................................................................15
Thema 2: Verbetering van de verslavingszorg......................................................................17
Cliëntperspectief...............................................................................................................17
Begeleidingsperspectief....................................................................................................17
5. Overeenkomsten en verschillen............................................................................................19
5.1 Overeenkomsten..............................................................................................................19
5.2. Verschillen.....................................................................................................................20
6. Conceptuele aanbevelingen...................................................................................................20
7. Feedback...............................................................................................................................22
7.1 Concept 1: Aansluiting....................................................................................................22
7.2 Concept 2: Expertise.......................................................................................................22
7.3 Concept 3: Gedeelde visie...............................................................................................22
8. Conclusie...............................................................................................................................23
Bibliografie...............................................................................................................................24
1
, Bijlage interviewvragen............................................................................................................25
In opdracht van de hogeschool wordt middels onderzoek een adviesrapport opgesteld op een
knelpunt dat zich afspeelt binnen een beschermde woonvorm.
In dit onderzoek wordt verdieping gezocht over gedrag dat voortkomt uit verslavingsproblematiek. In
dit onderzoek wordt dieper ingegaan op de oorzaken, knelpunten en verbeterpunten van het
verslavingsgedrag met als doel om aansluiting te kunnen vinden tussen begeleiders en de doelgroep.
1.1 Aanleiding
Casus
Een cliënt die bekend is met middelengebruik was onlangs zonder afmelding een aantal dagen
onbereikbaar voor de begeleiding van een beschermde woonvorm. Deze woonvorm biedt
huisvesting aan cliënten met uiteenlopende problematieken die gepaard gaan met beperkingen in
het functioneren in het dagelijks leven. Toen de cliënt eenmaal terug was op de woonlocatie liet hij
de begeleiding weten dat hij met een vriend was, uitte zijn ongenoegen over de woonvorm en gaf
aan verder niet in gesprek te willen gaan.
Op diezelfde avond zocht de cliënt in paniek de begeleiding op en liet weten te zijn beroofd van
zijn mobiele telefoon. Pas nadat politie ter plaatse kwam en een proces- verbaal had opgemaakt
bekende cliënt dat hij rondom het pand met twee dealers had afgesproken. Zij hadden hem
bedreigd, omdat hij openstaande schulden diende af te lossen.
Cliënt heeft in het verleden met regelmaat zijn wekelijkse leefgeld besteedt aan drugs en/of
alcohol. Hierdoor heeft hij zijn pinpas niet meer in eigen beheer en doet hij onder andere met
begeleiding zijn boodschappen. Na vertrek van de politie werd gedurende een kamer controle
geconstateerd dat de woning bestrooid was met glas. De begeleiding probeerde te achterhalen of
er ook sprake was van zelfverwonding, maar cliënt liet weten de fles in een opwelling te hebben
kapotgeslagen en gaf geen blijk van een crisis. Toen gepoogd werd om samen de scherven op te
ruimen pakte cliënt echter een scherf op en haalde deze in een ruk do or zijn pols. De begeleider
heeft de woning in shock direct verlaten en 112 gebeld.
De beschreven situatie weergeeft het effect van middelengebruik op het herstel binnen de
woonlocatie. Het omgaan met grensoverschrijdende gedragingen in het werkveld is actueel en
belemmert hulpverleners in het vinden van aansluiting bij de cliënt. Herstelgericht werken omvat
voor sociaal professionals: “activiteiten waarmee een persoon wordt ondersteund bij het uitvoeren
van algemene dagelijkse levensverrichtingen (Adl) en bij het aanbrengen en behouden van structuur
in en regie over het persoonlijk leven” (overheid, 2021). In de praktijk staat de begeleiding echter
voor uitdagingen om cliënten met een verslaving te motiveren/ activeren om aan ADL taken en
zorgdoelen te werken. De gevolgen; zelfverwaarlozing, grenzeloos gebruik, overdosis, automutilatie,
(verbale) agressie, bedreiging, intimidatie en overlast binnen en rondom de woonlocatie vragen veel
tijd en aandacht van het begeleidingsteam. Zij ervaren weinig mogelijkheden en perspectief om te
werken aan het rehabilitatietraject wanneer er ook sprake is van verslavingsproblematiek. De
doelgroep betreft cliënten waarbij sprake is van een psychiatrische aandoening of stoornis in
combinatie met een verslaving (Jansen & Bakker, 2018).
Cliënten zijn jarenlang verslaafd aan alcohol- en/ of soft- en harddrugs en accepteren de
middelenafhankelijkheid als onderdeel van het eigen leven of er zijn andere (onbekende) redenen
die het in stand houden. Vanwege het middelengebruik zijn cliënten vaak snel gespannen en moeilijk
benaderbaar voor de begeleiding, wat zich uit in: afhaken, zorg mijden en onvermogen om te
vertrouwen in anderen (Muusse et al., 2012). Het draagt hierin ook niet bij dat de doelgroep over het
algemeen niet transparant is over het gebruik van middelen. Het Trimbos benadrukt in een
onderzoek over verslavingsproblematiek dat de crisisgevoeligheid van deze doelgroep binnen
woonvormen maakt dat er te weinig aandacht is voor herstel ondersteunende zorg (Muusse et al.,
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Louna55. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.