Samenvatting
Samenvatting Bewustzijnsfilosofie Psychologie
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
Samenvatting Bewustzijnsfilosofie Psychologie
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 41 pagina's
Voorbeeld 4 van de 41 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
3 beoordelingen
Door: xfabienne1 • 1 jaar geleden
Door: maaike469 • 1 jaar geleden
Door: ries24235 • 2 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
BewustzijnsfilosofieHC 1 – inleiding en substantiedualisme
Filosofie als conceptueel onderzoek: empirisch onderzoek levert een wetenschappelijk wereldbeeld
Manifeste wereldbeeld: de wereld van alledag,
Manifeste wereldbeeld is het normale wereldbeeld
Filosofie als conceptuele verheldering: net als bij de conceptuele analyse vraag je naar wat iemand
met zijn concepten bedoelt; maar je gaat een stap verder: je kijkt naar de wetenschap om de
concepten bij te stellen.
--
Indeling tussen verschillende soorten mentale toestanden:
- Bewuste ervaringen
- Cognitie
-
- Emoties
Bewuste ervaringen > what-it-is-likeness; hoe smaakt iets, kleuren, geuren.
What-it-is-likeness = quale. Hoe is het om iets te zijn, om iets te ervaren? Hoe ervaar ik iets? Koud,
warm, mooi?
Cognitie > propositionele attitude (PA’s). dit zijn houdingen t.o.v. een propositie. Een propositie is de
betekenis van een zin.
Sneeuw is wit betekend het zelfde in het Engels; snow is white. Betekenis van deze 2 verschillende
zinnen is de propositie. Hier kan je een bepaalde attitude ten opzichte van hebben. Bv; het regent is
een proposite. Jan gelooft dat het regent; dan neem thijde attitude van geloven aan ten opzichte van
dat het regent. Maar zou ook geloven, denken etc. kunnen zijn als attitude.
PA’s gaan over iets; ze hebben intentionaliteit/aboutness. Dat wil zeggen dat het ergens op gericht is.
Jan gelooft dat het regent gaat over regenen
PA’s zijn discrete entiteiten; als Jan gelooft dat het regent en gaat naar een andere kamer en ziet
dat de zon schijnt gelooft hij niet langer dat het regent. maar dat heeft geen effect over Jan zijn
idee dat de Eiffeltoren in Parijs staat.
Emoties > combinatie van een ervaring en een cognitieve toestand.. emoties hebben dus zowel
kwalitatief karakter als ook intentionaliteit.
Algemeen probleem: hoe past bewustzijn in de fysische wereld?
Idealisme; fysische wereld is afhankelijk van de geestelijke wereld; alles is geestelijk en de
materiele wereld hangt af van de geestelijke wereld
Connectionsime; mentale toestanden worden alleen gerealiseerd door neurale netwerken
HSTK 2 Substantie-dualisme
Substantie = datgene wat op zichzelf kan
bestaan. Er zijn 2 substanties:
- Res cogitans, de denkende substantie
- Res extensa, de uitgebreide substantie > het neemt plaats in in de ruimte en is 3D
Essentieel bij Res extensa is dat Beweging ontstaat door botsing.
,Descartes; begin vanaf een aantal grondbeginselen en op basis van die vaststellingen bouw je je
constructie van kennis op. Descartes wou een huis van kennis bouwen op stevige fundamenten, een
beetje zoals in de wiskunde en meetkunde.
Descartes methode was radicale twijfel waarbij hij zegt: de manier waarop we tot zekerheid kunnen
komen is om te kijken welk soort bronnen van informatie betrouwbaar zijn. Bv ; er zijn optische
illusies dus onze ogen misleiden ons en zijn geen goede bron van zekere kennis. Vertrouwde ook
niet op informatie van andere mensen want die hebben ook wel eens misleid.
Malin genie; kwaadaardige demon die ons misschien wel laat geloven dat de wereld echt is, terwijl
het misschien wel een illusie is.
Cogito ergo sum: ik ben aan het twijfelen, dus ik hoef niet te twijfelen over dat ik aan het twijfelen
ben. Ik denk na, ik twijfel, dus ik besta. Van hieruit begint Descartes op te bouwen.
Tweede methode Descartes: helder en duidelijk inzicht.
Descartes is, maar wat is hij? > een res cogitans / een denkende substantie waarvan de essentiele
eigenschap denken is. Dit ziet hij helder & duidelijk in.
Volgende heldere en duidelijke inzicht is dat God bestaat. God bestaat, God is goed en dus
bedriegt God mij niet (de hele tijd); dus heb ik een lichaam. Descartes is een res cogitans & een res
extensa / een uitgebreide substantie.
God is perfect dus hij moet bestaan. Want als het niet perfect is dan bestaat het niet. Descartes
gaat God gebruiken als fundament van kennis.
Het interactieprobleem: de causale geslotenheid van de fysische wereld: er gaat geen energie in of
uit. Dus elke fysische gebeurtenis heeft een fysische oorzaak (behoudswetten). > hoe kan een niet-
fysische substantie (zonder uitgebreidheid) een effect hebben op de fysische substantie?
Patrick-Swayze probleem: hoe kan een geest effect hebben op objecten?
Elizabeth van Bohemen vroeg aan Descartes: hoe kan de ziel invloed hebben op spirits ? Spirits zijn
geen geesten, maar hele kleine fysische deeltjes.
Descartes weet het niet; probeert het op te lossen door de pijnappelklier; lichaam en geest
interacteren in de pijnappelklier. Dit is enkel een suggestie; hij legt uit waar het gebeurt maar niet hoe
het gebeurt dus het probleem blijft bestaan!!
Suggestie Descartes; God regelt de interactie. Maar hoe regelt God dat? > occasionalisme en
parallelisme
Occasionalisme: Alleen God is de ware oorzaak van dingen in de wereld; dus het lijkt slechts dat ik
mijn hand wil steken dat die gedachte/wens de oorzaak ervan is dat ik dat doe. Mijn wens/gedachte
is de gelegenheid (occasion) voor God om mijn arm op te steken.
De wens om bv je hand op te steken bied God de gelegenheid om dingen te veroorzaken > God is de
oorzaak van alles!
Parallelisme: als we twee klokken hebben die synchroon lopen, dan komt dat doordat ze zo gemaakt
zijn. Dit geldt hetzelfde voor lichaam en geest. Onze intenties lopen gelijk met de bewegingen van
ons lichaam ; we omzeilen oorzaak-gevolg relaties. Dit word door God geregeld.
Occasionalisme en parallelisme lossen het probleem niet op, maar verplaatsen het. Want hoe doet
God dit dan? Het levert geen inzicht op; het ene probleem wordt vervangen door het andere
probleem.
Pflaz: het is mij gemakkelijker voor te stellen dat de geest extensie (uitgebreidheid) heeft, dan dat
een immaterieel iets het lichaam kan doen laten bewegen. Dit blijkt inderdaad de normale opvatting
te zijn; de ziel is 3D.
,Dualisme: geest is niet-fysisch
Probleem: interactie is niet te
begrijpen. Probleem: conceptueel
incoherent
HC 2 – idealisme & behaviorisme
Kwaliteit = eigenschap
Substantie: iets wat op zichzelf kan bestaan , het is dus geen eigenschap
Interactieprobleem van het substantie-dualisme: hoe iets niet-fysisch iets materieels kan bewegen.
Antwoord/oplossing op interactieprobleem van Berkeley is eenvoudig: er is alleen een geestelijke
substantie, dus ontstaat het probleem niet. Dit is een vorm van monisme; de positie dat er maar
een substantie is de geestelijke, de fysische of nog heel wat anders.
Berkeley verdedigt het monisme; het immaterialisme, het idealisme. Er is alleen een geestelijke
substantie. Dat wil niet zeggen dat Berkeley denkt dat de materiele wereld niet bestaat. Hij wijst het
bestaan van de materiele substantie af; het materiele is afhankelijk van de mentale!!
Esse est percipi (Berkeley): zijn is waargenomen worden. Al het materiele wat wij zien bestaat enkel
maar wanneer het wordt waargenomen door ons bewustzijn. Materie bestaat niet op zichzelf, het
heeft een waarnemer nodig om te kunnen bestaan. Materie is niet langer een substantie.
Philonous betekent liefhebber van de geest, de geestminnaar. Die gaat in gesprek met Hylas, dat is de
stofman. Philonous ontkent het bestaan van materiele substantie,
Berkeley is een empirist (kennis via de ervaring door waarneming). Waarneming is de voornaamste
bron van kennis.
Rationalisme; nadruk op kennis komt van de rede (Descartes). Op basis van rede kom je tot kennis,
tegenovergestelde van empirie.
Berkeley zegt dat we geen substantie kunnen zien. Locke maakt onderscheid tussen primaire en
secundaire eigenschappen. Locke was empirist. Maar aan substantie hangen geen eigenschappen,
dus hoe kan je die dan waarnemen?
Berkeley is radicaler/consequenter dan Locke. Berkeley zegt dat we eigenschappen zien; zaken als
geuren kleuren smaken, gevoel van warmte.
Locke: emmer water welke lauw water bevat. Als je buiten hebt gelopen en de ene hand had een
handschoen om en de andere niet, dan voelt het water voor de ene hand warm en voor de andere
koud. We hebben dus verschillende ervaringen t.o.v. hetzelfde water. Warm of koud bestaat dus niet
objectief in de wereld. > = secundaire kwaliteiten.
Secundaire kwaliteit: kwaliteit die niet onafhankelijk bestaan in werkelijkheid, maar kwaliteit die
eigenschappen die afhangen van het feit dat ze worden waargenomen. Bv een geur bestaat niet in de
wereld op zichzelf; het bestaat alleen omdat we dat waarnemen en is dus secundair. Ook kleuren zijn
secundaire kwaliteiten. Kleuren bestaan niet in de wereld op zichzelf. Kleur bestaat niet objectief.
Kleuren zijn afhankelijk van de manier waarop we ze observeren. > zelfde input kan op verschillende
manier worden waargenomen. Kleur die je waarneemt hangt o.a. af van achtergrond.
Kleuren geuren en smaken komen enkel voor in ons bewustzijn.
Fysische wereld; straling, luchtdruk, chemicaliën. Maar geen geluid, geur, smaak, kleur.
, Er zijn dus eigenschappen die enkel bestaan doordat er een waarnemer is; zijn is waargenomen
worden.
Locke/Galilei/Boyle: er zijn ook primaire kwaliteiten die wél onafhankelijk van een waarnemer
bestaan. Dit is een primaire eigenschap; ze bestaan sowieso, of er nou een waarnemer is of niet.
Grootte en hoogte is een primaire eigenschap en bestaat onafhankelijk van de waarneming.
Primaire eigenschap worden onderzocht in mechanische wetenschap toentertijd.
Berkeley: twijfelt of er primaire eigenschappen bestaan. Hij zegt; als iets bv groot is, dan is dat
afhankelijk van een waarnemer (= aanval tegen Locke zijn idee!).een insect vind een fles water groot,
een mens vind dit klein. Dit is argument tegen Locke en Berkeley zegt dat alle eigenschappen
secundaire eigenschappen zijn en afhangen van de waarnemer.
Maar Berkeley redeneerde niet goed. Of iets groot of klein is, is afhankelijk van de waarnemer. Maar
de hoogte/grootte niet want je kan meten met een meetlat hoe groot of hoog het is en dat blijft altijd
hetzelfde. Berkeley zijn argument lijkt niet op te gaan. Echter, een emmer water kan warm of koud
voelen en dat is secundair, maar de eigenschap temperatuur is wel onafhankelijk van de waarnemer.
Alle primaire eigenschappen zijn objectief vast te stellen. > onafhankelijk van hoe je dingen
waarneemt.
Zonder ons bestaan zou geur bv niet bestaan; alleen de moleculen.
Berkeley; iets bestaat enkel maar als het waargenomen wordt. Maar als je bier in een koelkast zet
en de koelkast sluit ; dan verdwijnt het bier! > oplossing volgens Berkeley is God: God neemt altijd
alles waar dus op die manier zal bier wat in de koelkast staat blijven bestaan.
Idealisme neemt de wetenschap dus niet serieus; want hoe doet God dat dan? Idealisme
roept bovennatuurlijke zaken op en dat is niet wetenschappelijk.
Behaviorisme: er is alleen maar materie. We kunnen geen onobserveerbare mentale entiteiten
accepteren en dus ook geen woorden gebruiken die naar dat soort niet waarneembare zaken
verwijzen. We mogen niet speculeren over wat er in ons hoofd afspeelt.
Wetenschap bestaat uit nauwkeurig observeren van zaken.
Behaviorisme: input > black box > output. Wat er in de black box gebeurt, daar praten we niet over.
Psychologisch behaviorisme
Filosofisch behaviorisme
Hebben zelfde argumenten om tot dezelfde conclusie te komen.
Psychologisch behaviorisme: hetzelfde als methodologisch behaviorisme. Geen uitspraken doen
over iets wat we niet kunnen waarnemen. Skinner: “human thought is human behaviour”.
Watson: we willen een objectieve experimentele studie opzetten. Psychologie komt in lijn
met natuurwetenschappen zoals chemie. We gaan gedrag voorspellen en controleren.
Verander de stimulus en kijk of er een andere respons uitkomt.
Watson wijst introspectie af. Introspectie is subjectief volgens Watson.
Psychologen hadden methodologische redenen ; wetenschap moet objectief zijn. Dus, methode moet
gericht zijn op het documenteren van stimulus respons correlaties. Er wordt niks gezegd over de
inhoud van de black box.
Watson meende dat alle emoties uiteindelijk in stimulus-respons correlaties uitgelegd konden
worden. Je moet niet spreken over experiences en qualia. Spreek over stimulus en respons, that’s it.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper oliviasandmaark. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73091 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen