Stappenplan Strafrechtelijke aansprakelijkheid
Legaliteitsbeginsel
Artikel 1 Sr: “Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgaande
wettelijke strafbepaling”. Deelbeginselen:
1. Lex scripta
2. Lex certa / bestimmtheidsgebot (HR Onbehoorlijk gedrag)
3. Verbod van terugwerkende kracht:
Overgangsrecht (HR Incest & HR Lex Mitior)
4. Verbod van analogie (HR Elekrtriciteit)
Verandering in de wetgeving
- Is er wetgeving? Niet alleen wetswijziging aangaande strafbepaling bekijken,
maar ook andere relevante wijzigingen die doorwerken in de strafrechtelijke
normstelling.
- Is er verandering? Beperkte leer geldt hier, het moet gaan om een gewijzigd
inzicht van de wetgever.
- Is die nieuwe wetgeving gunstiger voor de verdachte?
Oplossing: Kwalificeren naar de oude strafbepaling, maar sanctioneren naar de nieuwe
strafbepaling!
Rechtsmacht
Uitgangspunt: territorialiteitsbeginsel (2 Sr). HR Reikwijdte artikel 2 Sr, HR Singapore,
HR Azewijnse Paard. Zie ook het vlagbeginsel (3 Sr), het beschermingsbeginsel &
Universaliteitsbeginsel (4 Sr) en het actief nationaliteitsbeginsel (5 Sr).
- Artikel 5 lid 1, sub 1, 3, 4 of 5 van toepassing? Rechtsmacht
- Niet van toepassing? Lid 1 sub 2?
Eis van dubbele strafbaarheid (HR Linquenda)
Misdrijf
Hoe wordt het plaats delict bepaald?
- Delictsgedraging uit HR Reikwijdte artikel 2 Sr: is een stukje van het strafbaar feit
in Nederland gepleegd, dan heeft Nederland rechtsmacht over alle feiten.
- Ingetreden gevolg uit HR Singapore: waar de door de mededaders gebezigde
berichten en documenten hun bestemming bereikten (Amsterdam, verzonden
vanuit Singapore), mede als plaats van het misdrijf is aan te merken als plaats
delict. Locus delicti.
- De werking van het instrument uit HR Azewijnse paard: door middel van een
instrument kan men handelen op een andere plaats dan waar men zich bevindt.
Met name relevant met de komst van internet.
Causaliteit
1. Conditio Sine Qua Non: Het gedrag in kwestie moet redelijkerwijs een onmisbare,
noodzakelijke voorwaarde voor het gevolg zijn geweest.
2. Causa Proxima: Factor die zich het dichts bij verwerkelijking van het gevolg
bevindt.
3. Relevantietheorie: Selecteert binnen de onmisbare voorwaarden voor het
intreden van het gevolg de oorzaak die in de optiek van de wetgever voor het
delict in kwestie als de meest relevante geldt.
4. Adequatietheorie: Is het gevolg voorzienbaar?
5. Redelijke toerekening: Toerekening (naar redelijkheid) van een gevolg aan de
verdachte en diens gedraging (HR Letale Longembolie & HR Niet-behandelde
, longinfectie). Sinds het arrest Letale longembolie 1979 wordt de causaliteit door
de HR vastgesteld aan de hand van de leer van de redelijke toerekening: een
gevolg is dan niet van zodanige aard dat het niet meer in redelijkheid aan de
verdachte kan worden toegerekend.
Bouwstenen:
Volgens vaste rechtspraak geldt voor de causaliteit de leer van de redelijke
toerekening” (verwijs naar HR Letale Longembolie en HR Niet-behandelde longinfectie).
1. Gedrag van de verdachte in het licht van de causale keten (HR Niet-handelde
longinfectie, HR Groninger HIV-zaak).
CSQN en/of Causa Proxima?
Tijdsverloop en interveniërende factoren?
Paniekrectie (HR Spoorwegovergang)?
Pathologische predispositie (HR Brickhorstlaan)?
Hoogstwaarschijnlijke onmogelijkheid van een alternatieve gang van
zaken?
Medische missers?
Nalaten HR Causaliteit bij Nalaten?
2. Strekking van de delictsomschrijving (relevantietheorie) (HR Dood door
vrijheidsberoving).
3. Mate van schuld van de verdachte.
HR Niet behandelde longinfectie
Voorwaardelijk opzet
HR Hoornse Taart: zich willens en wetens blootstellen aan de aanmerkelijke kans dat
een bepaald gevolg zal intreden.
1. Was er een aanmerkelijke kans dat een bepaald gevolg zou intreden? (HR Slaan
met pistool / HR HIV I / HR HIV IV / HR Onverschillige doodrijder/Spookrijder-
inzake contra-indicaties -)
2. Was de verdachte zich van deze kans bewust? Normaliteitssylogisme (HR Bijlmer
Doodslag):
Weet een normaal mens dit?
Is verdachte aan te merken als een normaal mens
Dan had verdachte dit ook moeten weten
3. Heeft de verdachte deze kans welbewust aanvaard? (HR HIV-I)
Als blijkt uit handelen (Hier speelt HR Porsche, HR Onverschillige doodrijder)
Criterium voorbedachten raad: dat komt vast te staan dat de verdachte tijd had zich te
kunnen beraden op het te nemen of het genomen besluit (in een gemoedsopwelling kun
je beginnen, maar dat de handelingen zolang duren dat je gaandeweg nog gelegenheid
had om je te bedenken, voorbedachte raad), zodat hij de gelegenheid heeft gehad na te
denken over de betekenis en de gevolgen van zijn voorgenomen daad en zich daarvan
rekenschap te geven.
- Er is ruimte voor contra indicaties.
- HR Voorbedachte Raad (2012).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Marebruens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
