Hoorcollege 1
Wat is opvoedingsondersteuning?
= hulp bij het grootbrengen van een kind = adviezen van anderen (in het algemeen)
Er is niet altijd één oplossing, geen blauwdruk. Iedere ouder, ieder kind, ieder gezin en iedere
situatie is anders. Er leiden meerdere wegen naar Rome. Ouders moeten proberen zaken met
woorden op te lossen, fysiek ingrijpen is nooit de beste manier. Maar als ik je dan vertel dat deze
ouder met zijn/haar kind aan de rand van een drukke weg staat om over te steken en het kind doet
een stap naar voren, dan lijkt dat fysieke ingrijpen, door hard aan de arm van het kind te trekken, juist
een hele goede mogelijkheid.
Historie Opvoedingsondersteuning
Moraliserend = anderen vertellen wat juist gedrag is betuttelend ‘’ongevraagd zeggen wat
iemand moet doen’’ informatief en neutraal
Medisch lichamelijk psychosociaal
Preventie en ondersteuning - 1970
1947 boek gepubliceerd dr. Spock ‘Hulp bij Opvoeden’ – the Common sense Book of Baby and Child
Groeiboek notaties door consultatiebureau ‘’bizar idee, dat alles bij moet worden gehouden’’
Opvoedingsondersteuning vóór en ná – vormen van preventieve opvoedingsondersteuning
Zwangerschap-puf-partner-cursus
Samen bevallen-avond in het ziekenhuis
Zwangerschaps-bootcamp
Zwangerschapsyoga
Dunstan Babytaal
Babymassage
Mama-Mindfulness
Consultatiebureau
‘’Oei ik groei’’ – app en werkboek
Boek: Veilig bevallen
Kinder EHBO
Online opvoedingsondersteuning
Vragenlijst stevig ouderschap
Huisbezoek arts
Huisbezoek consultatiebureau
Kraamhulp
Lactatiekundige
Osteopaat
Advies van lotgenootjes
Oma’s
Omgevraagde adviezen
Boek Daphne Dekker
Boek Claudia de Breij
Opvoedboek: ‘’De tevreden baby’’
Borstvoedings-cursus bij ZuidZorg – borstvoedingsmaffia
Verschillende websites: Google – beste oplossing zoeker
Preventie/Ondersteuning bieden betekent rekening houden met samenlevingsfactoren:
Bewust ouderschap
Geïndividualiseerde samenleving (bij een gemeenschap horen is niet meer belangrijk)
Overheid zet preventief in (proberen om problemen te voorkomen)
Samenstelling bevolking (verschillende normen en waarden bij elkaar)
,Basis normen & waarden als ‘Je slaat je kind niet’ – sluit aan bij elke cultuur
Wens (verschil met vroeger)
Voor- en nadelen
Nadeel = Financieel/Ouders minder tevreden eigen relatie/Minder sociaal leven (privacy)
Voordeel = Liefde kunnen geven/Kinderen zorgen voor gezelligheid
Biologische factoren
Gebruikelijker om kinderen te krijgen – Overal om je heen krijgen mensen kinderen
Psychologische factoren
Sociale factoren
Ik zie andere ouders dit doen, ik wil dit ook ‘ik ben er klaar voor’
Ouderschap begint al tijdens de zwangerschap
Verwachtingen ouders
2 modellen – fasen ouderschap
Newberger
Hoe ziet ouder Opvattingen over de rol als
het kind opvoeder
(perspectief op
het kind)
Egoïstische Vanuit eigen Bevredigen behoeften
ervaring, vanuit opvoeder
oriëntatie eigen
behoeften
Conventionele Op basis van Op basis van algemeenheden
algemeenheden over ‘goede ouders’
oriëntatie over
ontwikkeling
kinderen
Subjectief-individualistische Met aandacht Ondersteunend zijn aan het
oriëntatie voor het unieke unieke kind
kind
Systeem-analytische De relaties in Afwegingen makend op basis
oriëntatie het gezin en van behoefte kinderen, ouder,
breder context gezin of bredere context
in ogenschouw
nemend
Galinsky
Taak Moeilijkheden
Voorbereiden op komst kind Beeldvorming, gevoelens toelaten
Een hechte band ontwikkelen met Verschil verwachtingen en realiteit, verdelen tijd
kind en aandacht opvoeding, relatie, werk etc
Om leren gaan met macht Grenzen onderkennen,
Conflicthantering. Met kind, maar ook andere
opvoeders
Kind ondersteunen bij Om leren gaan met wereldse zaken die op het pad
betekenisgeving van de wereld om van het kind komen.
hem heen
Het kind ruimte geven om zijn eigen Relatie met het kind komt onder druk te staan,
weg te vinden herijking nodig
Nieuwe invulling geven aan het Opnieuw een andere invulling geven aan hun
gezinsleven leven
, Vaders en Moeders
Verschillen: spel, uitdaging, het verkennen en nemen van risico’s, onafhankelijkheid, transitie naar de
buitenwereld, welbevinden en veiligheid, differentiëren rollen,
Overeenkomsten: hechting, warmte verzorging en intimiteit, ouderkenmerken
Pedagogisch besef
Fietsje was duur
Meisje kan niet goed met de fiets omgaan
Vader gaat schelden
Hoorcollege 2
Universele opvoeddoelen
Het waarborgen van fysieke, sociale en emotionele welzijn van het kind.
Kinderen voorzien van de economische competenties om te overleven als volwassen.
Culturele waarden en normen overdragen, waardoor kinderen zich de cultuur eigen maken
van de samenleving waarin zij opgroeien.
‘’Opvoeden gaat eigenlijk vanzelf’’
Opvoedingsondersteuning is activerend in plaats van compenserend
Vormen van opvoedingsondersteuning
Informatie en voorlichting over ontwikkeling en opvoeding van kinderen en over
voorzieningen in de wijk, door middel van bijvoorbeeld:
Folders en brochures
Themabijeenkomsten
Oudercursussen
Bevorderen van sociale steun en zelfhulp rondom omgaan van kinderen en opvoeding,
bijvoorbeeld met behulp van:
Activiteiten van Centra voor Jeugd en Gezin, spelotheken, scholen, sportclubs
‘Koffiebijeenkomsten’ in de eigen buurt, zoals bij Home-Start of rond een speciaal thema
‘Lotgenotengroepen’ bijvoorbeeld voor ouders met kinderen met een handicap
Vroegtijdige signalering en verwijzing:
Indien vragen naar geïndiceerde hulp aan de orde zijn
Indien vragen op een ander terrein lijken te liggen
Pedagogische advisering, begeleiding en training, bijvoorbeeld door middel van:
Pedagogisch spreekuur (een tot vijf gesprekken)
Activiteiten van het opvoedingspunt; het CJG, het wijkteam, het zorg- en adviesteam (ZAT)
Videohometraining
Hulp aan huis
Twee soorten opvoedingssituaties
1. Gewone opvoedingssituaties; de ouders kunnen het opvoeden aan, ook al zijn er soms
‘opvoedingsvragen’, die alle ouders hebben. Ouders komen er samen uit, of met hulp van
