9,0 behaald voor dit vak - vond het zelf een erg leuk vak. Heb veel aandacht aan de samenvatting besteed, waardoor deze erg uitgebreid is geworden. Arresten zijn ook uitgewerkt.
Ook de antwoorden op de vragen uit de werkcolleges komen uitgebreid aan bod.
Wanneer is een persoon strafrechtelijk aansprakelijk?
O.a.: voorwaarden voor strafbaarheid:
o Menselijke gedraging
o Die valt binnen de grenzen van een wettelijke delictsomschrijving
o Die wederrechtelijk is
o En aan schuld te wijten
Vb. Piet en Jan krijgen ruzie en Piet geeft flinke klappen. Piet heeft zich schuldig gemaakt aan
zware mishandeling. Jan is heel zwaar gewond en moet worden vastgelegd op de brancard. De
ambulancechauffeur rijdt een kanaal in en Jan verdrinkt in het kanaal.
Piet heeft Jan zwaar mishandeld. Is de dood van Jan het gevolg van de klappen van Piet? Is daar
een causaal verband? Als dat causaal verband zou ontbreken is hij alleen aansprakelijk voor de
mishandeling en niet ook voor de dood van Jan.
Legaliteitsbeginsel
Materieel legaliteitsbeginsel (art. 1 lid 1 Sr): Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan
voorafgegane wettelijke strafbepaling.
Formele legaliteitsbeginsel: Strafvordering heeft alleen plaats op de wijze bij de formele wet
voorzien (dus niet lokaal APV bijv.)
Elementen van legaliteit:
Aansprakelijkheid op grond van een wettelijke bepaling
o Nullum crimen sine lege
o Nulla poena sine lege (geen straf zonder wet)
Geen terugwerkende kracht
Je kunt niet iemand alsnog straffen voor een gedraging die destijds niet strafbaar was.
o Nulla poena sine lege praevia
Verbod van te extensieve interpretatie en analogieverbod
,Legaliteitsbeginsel is instrumenteel en rechtsbescherming; het legitimeert en limiteert de
mogelijkheid van strafrechtelijk optreden
Fundamenten van legaliteit
o Schuld en preventie: inzicht in de strafwaardigheid van gedrag; vermijdbaarheid en
verwijtbaarheid
o Rechtsstaat: binding van de overheid aan de democratisch gelegitimeerde wet
o Rechtszekerheid als overkoepelend fundament
Lex certa (duidelijke wet afkadering) dient kenbaarheid van het recht en
daarmee rechtszekerheid.
Zoals al eerder aangegeven ben je alleen strafbaar voor het handelen wat de wet ten tijde van het
handelen strafbaar stelde (art. 1 lid 1 Sr).
Verbod van terugwerkende kracht betreft zowel de strafbaarheid als de straf
o Verbod dient de kenbaarheid van het recht; rechtszekerheid.
Nuancering van de hoofdregel: als de wet na het plegen van het feit gewijzigd is. De nieuwe wet
is gunstiger voor de verdachte, dan moet de rechter de nieuwe wet toepassen (art. 1 lid 2 Sr)!
Wat wordt bedoeld bij verandering van wetgeving?
Er kunnen wijzigingen plaatsvinden die de straf aanpassen (de duur);
In de sfeer van het ordeningsrecht waar bijv. de delictsomschrijving wordt gewijzigd.
Wanneer is er sprake van verandering van wetgeving (art. 1 lid 2 Sr)?
1) Wijzigingen die verband houden met delictsomschrijving:
o Veranderd inzicht van de wetgever omtrent de strafwaardigheid van de onderwerpelijke
gedraging beperkte materiële leer
Incest-arrest (wijziging in delictsomschrijving): wijziging in het burgerlijk procesrecht over de
minderjarigheidsgrens. Die grens is van 21 naar 18 verlaagd. Iemand werd verdacht van incest in
de periode waarin zij 16-19 zou zijn geweest. Nadat die incest tot een einde was gekomen, werd
de verdachte vervolgd. Tijdens de procedure werd de grens verlaagd van 21 naar 18 jaar. Door
de verlaging van die grens in het BW. Dus die wijziging van het BW die was medebepalend voor
de strafrechtelijke normstelling. Dus: niet alleen wetswijziging aangaande de strafbepaling maar
ook andere relevante wetswijzigingen die doorwerken in de strafrechtelijke normstelling.
Beperking: slechts veranderingen die voortvloeien uit veranderd inzicht omtrent
strafwaardigheid.
Jagen mag alleen in het jachtseizoen, mag nu dus nog niet. Als je na het college het geweer
meeneemt en gaat jagen, dan ben je i.s.m. het jachtverbod. Tegen die tijd je bij de rechter moet
komen kun je zeggen dat het jachtseizoen inmiddels is geopend en dus niet meer strafbaar is, je
eist dan ontslag van alle rechtsvervolging. Een rechter zal hier niet in meegaan, want het
jachtverbod is naar zijn aard namelijk tijdelijk. Tijdens het creëren was het duidelijk dat dit
tijdelijk zou zijn en niet een inzicht wat later is doorgevoerd.
, 2) Wijzigingen in regels van sanctierecht (specifieke sanctienormen en algemene regels van het
sanctiestelsel)
Lex mitior-arrest (wijzigingen in sancties): een sedert het plegen van het delict opgetreden
verandering (moet) door de rechter met onmiddellijke ingang – en dus zonder toetsing aan de
maatstaf van het gewijzigd inzicht van de strafwetgever omtrent de strafwaardigheid van de
voor de wetswijziging begane strafbare feiten – worden toegepast, indien en voor zover die
verandering in de voorliggende zaak ten gunste van de verdachte werkt.
Achtergrond: EHRM Scoppola: gebod om gunstigste bepalingen met
terugwerkende kracht toe te passen ligt in art. 7 EVRM besloten
(strafrechtelijke legaliteitsbeginsel) proportionaliteit van
straftoemeting
Vb. je pleegt een eenvoudige diefstal waar 4 jaar opstaat en stel dat dat het volgende
week wordt gewijzigd in 2 jaar. Dan is er sprake van een wetswijziging aangaande het
sanctiestelsel (art 1 lid 2 Sr). De wijziging in de sanctienorm wordt aangemerkt als
wijziging van wetgeving. De rechter mag nog maar max. 2 jaar opleggen, want die is het
gunstigste voor de verdachte.
Vb. de regeling van de voorwaardelijke veroordeling wordt gewijzigd, waardoor in de
toekomst gevangenisstraffen lange voorwaardelijk worden opgelegd. Slechts bij
gevangenisstraffen van 4 jaar een deel voorwaardelijk kan worden opgelegd (art. 14a lid
2). Als nu in de toekomst door een wijziging ook gevangenisstraffen van max. 6 jaar
voorwaardelijk kunnen worden opgelegd voordeliger? In beginsel wel, want je hoeft bij 6
jaar niet echt 6 jaar in de gevangenis te gaan, terwijl dat nu echt 6 jaar is. Maar, als de
rechter de huidige regeling zou hanteren zou het maar max. 4 jaar kunnen opleveren i.p.v.
6 jaar.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DeIJverigeStudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
