Zelfstudie Thorax
A: Thorax
Coeloom
Lees McGeady H8/H11 (Blackboard, HC9) a.h.v. de volgende aanwijzingen.
Inleiding + fig. 8.1, 8.2 en 8.3
Dit hoofdstuk beschrijft de embryonale ontwikkeling vanaf de aanwezigheid van 3 lagen:
1. ectoderm
2. mesoderm, welke splitst in somatisch (= parietaal) en splanchnisch (=visceraal) mesoderm.
3. endoderm
Tussen het somatisch (= parietaal) en splanchnisch (= visceraal) mesoderm bevindt zich het
coeloom.
Fig. 8.1 en 8.2 demonstreren het ontstaan en het verkrijgen van een hoefijzervorm van het coeloom.
Fig. 8.2: Let op! gezien vanaf dorsaal, echter zonder ectoderm en somatisch mesoderm.
Door versmalling van de navelstreng ontstaat er een scheiding in intra- en extra-embryonaal
coeloom (zie ook Hyttel fig. 7-8).
Pleural and Pericardial Cavities + fig. 8.4 + fig. 11.5
Vanaf de zijkanten van het embryo groeien lengteplooien naar mediaal. Deze ontmoeten elkaar in de middenlijn
tussen longen enerzijds en hart anderzijds. Op deze wijze wordt de primitieve borstholte gescheiden in een
linker en rechter borstholte (= pleurale holtes), welke weer zijn gescheiden van de holte waar het hart in ligt (=
pericardiale holte).
1. Het septum transversum vormt de basis voor de scheiding tussen borst- en buikholte en verwordt tot
het pezige centrale deel van het …………………… diafragma
Borst-, buik- en pericardiale holte worden in het volgroeide dier bekleed met een vlies. Deze zijn van
mesotheliale oorsprong en worden respectievelijk, pleura, peritoneum en pericard genoemd.
2. Fig. 8.4 demonstreert o.a. het mediastinum, de scheidingswand tussen linker en rechter borstholte. In
feite bestaat deze uit de borstorganen / -structuren (met uitzondering van de ……………… longen en het
hart) ingebed in mesenchym en links en rechts bekleed met pleura.
Diaphragm+ fig. 8.5 en 11.5
Het septum transversum steekt vanaf cranioventraal, caudaal van het hart omhoog en sluit aan op de
oesophagus. Op deze wijze vormt het septum de basis voor de scheiding in borst- en buikholte. Vanaf de
zijwand vormt zich een circulaire plooi die rondom aansluit op het septum en de oesophagus en zijn ophanging.
De sluiting is totaal.
Anomalies of the Diaphragm
Hoe ontstaan de twee soorten breukpoorten (= hernia) tussen borst- en buik- en/of pericardiale holte?
1. Pleuro-peritoneale hernia
Een of beide pleuro-peritonealen ontwikkelen niet goed of fuseren niet met de mesoesophagus en septum
tranversum
2. Peritoneo-pericardiale hernia
Er gaat iets fout in de ontwikkeling van de septum transversum, waardoor er abnormale communicatie is
tussen de peritoneale en pericardiale ruimtes
1
, De luchtwegen en longen ontstaan als derivaat van de voordarm en derhalve wordt de vorming ervan
behandeld in relatie tot het digestiestelsel. Het ontstaan van het respiratiesysteem begint met de vorming van
de ‘laryngo-tracheale groeve’ op de bodem van de voordarm.
Diafragma (König fig. 3-17)
Borst- en buikholte worden van elkaar gescheiden door het diafragma (middenrif), dat uit twee delen bestaat.
Het centrale deel wordt gevormd door een peesplaat, het centrum tendineum. De periferie wordt gevormd door
spierweefsel, dat aanhecht aan de ribwand, het sternum (borstbeen) en de lendenwervels. De aanhechting aan
de lendenwervels vindt plaats door middel van 2 crura (‘benen’).
Het diafragma koepelt naar craniaal uit in de borstholte, waarbij de top van de koepel tot ongeveer een vlak
door de zesde ribben reikt.
Het diafragma bevat openingen waar een aantal structuren doorheen loopt van/naar de buikholte.
het foramen venae cavae met de vena cava caudalis;
de hiatus oesophageus met de oesophagus en nervus vagus;
de hiatus aorticus met de aorta.
3. Waar in het diafragma bevinden zich de drie bovengenoemde openingen? Maak een tekening met het
aanzicht van caudaal en vermeld daarin links en rechts.
4. Wat is de functie van het diafragma?
Het groter kunnen maken van de borstkas (en longen) bij ademing door de organen in de buikholte naar
beneden te drukken.
5. Na trauma kan er een scheur ontstaan in het middenrif (hernia diafragmatica). Wat zouden de gevolgen
kunnen zijn voor een kat?
Grote inspanning zal moeizaam verlopen, doordat het middenrif niet meer gebruikt kan worden. Ook kunnen
organen van de buikholte in de borstholte terecht komen.
Pleura (borstvlies) (König p. 315-317, tekst en afbeeldingen)
De borstholte wordt rondom bekleed door pleura (borstvlies). De pleura wordt verdeeld in de pleura parietalis,
die de wand van de pleurale holten vormt, en de pleura visceralis (pulmonalis), die de longen bekleedt. In de
rechter pleurale holte zit een extra pleuraplooi, de plica venae cavae, die de vena cava caudalis en een zenuw
omgeeft.
Twee lagen pariëtale pleura met het onderliggende bindweefsel vormen een verticaal tussenschot, waardoor de
borstholte in twee kleinere holtes, de pleurale holten, wordt verdeeld. Het tussenschot wordt mediastinum
genoemd. De meeste borstorganen, zoals trachea, oesophagus, thymus, lymfeknopen, grote bloedvaten en
hart (maar niet de longen!), bevinden zich in het mediastinum, dat daardoor ongelijkmatig van breedte is. Het
mediastinum wordt verdeeld in het mediastinum craniale (craniaal van het hart), het mediastinum medium
(omsluit het hart en het pericardium, het hartzakje) en het mediastinum caudale.
6. Noem de verschillende delen van de pleura parietalis.
1. Costal pleura (pleura costalis): die het door de ribben gevormde gebied omlijnt
2