Samenvatting overheidsbeleid en wetgeving
Boek: Sociale kwestie hervat
Les 1 H1 op de schouders van reuzen
1.2 de sociale quaestie
arbeidsomstandigheden erbarmelijk, grote gezinnen woonden veelal in
een eenkamerwoningen, kinderarbeid was de regel er heerste
hongersnood en hygiënische omstandigheden waren schrikbarend. Sociale
uitwassen genoemd of sociale quaestie. De elite profiteerde van de
explosief groeiende economieën, ongemakkelijk voelen door extreme
sociale gevolgen die dit voor grote delen van de bevolking had.
Samuel van Houten en mr. H. Goeman Borgesius. De sociale quaestie
impliceerde ook inrichten van de sociale staat. Eerste poging om
uitwassen te bestrijden, kinderwetje 1874 van Van Houten. Overmatige
arbeid en verwaarlozing van kinderen tegengaan. Leidde tot arbeidswet.
Kinderen van 12-15 jr en vrouwen niet langer dan 11 uur achtereen
mochten werken. Rond 1900: leerplicht, woningwet, gezondheidswet,
ongevallen wet, kinderwetten(begin kinderbescherming), invaliditeitswet.
Einde 19e eeuw basis gelegd voor moderne sociale werk. School voor
maatschappelijk werk. Opgericht naar aanleiding van sociale arbeid in
complexer wordende samenleving een deugdelijke en ernstige
voorbereiding moest hebben. Les in staatsinrichting, staatshuishoudkunde
en sociologie, hygiëne, armverzorging, woningvraagstuk en zorg voor
verwaarloosde kinderen. Eerste leerlingen vrijwilligers uit de goede klasse,
vooral vrouwen. In deze tijd basis voor organisatie van sociaal werk in
brede zin. Volkshuizen opgericht met activiteiten: leesavonden tot
gymnastiek, koken tot toneel, feesten tot rechtskundig advies. Activiteiten
gericht op gemeenschapsvorming, kennisoverdracht, natuurbeleving en
culturele vorming. Koningin J.T Linthorst Homan, besloot dat commissie
culturele en economische opbouw in drenthe buurthuizen,
kinderbewaarplaatsen en bibliotheken een beschavingsoffensief op gang
moest brengen in sterk sociaal-economisch achtergebleven gebied.
1.3 basis voor sociaal werk
overheid richt reeks voorzieningen in voor alle burgers: verschillende
doelgroepen, verschillende niveaus, stedelingen en plattelanders. Doel:
deelname van alle burgers aan de samenleving mogelijk maken.
Industrialisatiepolitiek. Economische ontwikkeling in achtergebleven
gebieden moet gepaard gaan met mentaliteitsombuiging, breuk met
traditie, openstelling voor nieuwe ideeën, verhoging behoeftenpeil,
materieel en cultureel.
1.3.1 socialiseren van onmaatschappelijken
na 2e WO veranderingen. Tweede industrialisatiegolf, cultuur-sociologische
veranderingen door invloed van Marshall hulp en introductie van
massamedia(tv, radio). Leidt tot bezorgdheid gezinsleven. Burgers op lage
sporten van maatschappelijke ladder kunnen moeilijk omgaan met grote
veranderingen. 1955 toenemende mate voorzieningen als buurthuizen en
dorpshuizen om jeugd en bewoners in onderontwikkelde gebieden sociaal-
maatschappelijke vaardigheden bij te brengen waarmee ze in snel
veranderende samenleving kunnen redden. Overheid specifieke regelingen
, voor onmaatschappelijke gezinnen. Meestal onder begeleiding van
maatschappelijk werker, geleidelijk weer teruggeleid naar reguliere
samenleving. Maatschappelijk werker: doorgeven van info en advies.
1.3.2 van participatie naar emancipatie
jaren 70. Maatschappelijk werk ontwikkelt onder invloed van specifieke
regelingen een werksoort waarin de nadruk kom t te liggen op
bewustwording en sociale actie. Groei stelsel van rijkssubsidieregelingen.
Hierbij benadrukken zij dat de vormgeving van sociaal werk vooral zo
decentraal mogelijk ontwikkeld moet worden.
1.3.3 van emancipatie naar planning
knelpuntennota leidt tot wetsontwerp voor Kaderwet Specifiek Welzijn en
installatie van Harmonisatieraad Welzijnsbeleid. Proeftuinen
geëxperimenteerd met democratische welzijnsplanning en ontwikkelen
van lokaal welzijnsbeleid. Werksoorten emancipatie gericht, voor
specifieke groepen als VOS-cursussen(vrouwen oriënteren zich op de
samenleving), of zelforganisaties van etnische minderheden (bijv italianen,
grieken). Maatschappelijk werk richt zich intussen steeds meer op
individuele hulpverlening. Sluipenderwijs nestelt maatschappelijk werk
zich meer in de hoek van psychotherapeutische interventies. In dat kader
vormt het (licht) professionele en methodische handelen eerder de
leidraad dan de sociale actie en belangenbehartiging.
1.3.4 een wankele basis
jaren 80. Welzijnsbeleid en –werk landelijke verantwoordelijkheid en
eindelijk gewenste onderlinge samenhang tussen hulp- en dienstverlening
in 1 samenhangend kader worden opgenomen. Eind jaren 80
maatschappelijk werk voorziening niet in de basisgezondheidszorg maar
wel in de welzijnswet van 1989 opgenomen. Wet voorzieningen
gezondheidszorg inmiddels gesneuveld. Welzijnswet en inhoud van
voorzieningenstructuur bijna volledig decentraal bij lokale overheid.
Middelen voorwelzijn in gemeentefonds gestort en Rijk trekt handen af van
bemoeienis met welzijn van burgers. Welzijn volledig door gemeenten
ingevuld. Gemeenten kunnen keuze maken om voorzieningen niet langer
aan te bieden. Maatschappelijk werk anders dan op samenleving
georiënteerde opbouwwerk en sociaal-cultureel werk als basisvoorziening
beschouwd.
1.4 werken aan welzijn
veel pogingen gedaan welzijn op de een of andere wijze grijpbaar te
maken. Welzijn naast welvaart gezet. Welvaart ging over materiële
bestaansvoorwaarden welzijn immateriële bestaansvoorwaarden. Welzijn
verbonden met geluk of instemming met eigen bestaan. Welzijn ook
verbonden met factoren als zelfrespect, zelfbeschikking en hoop voor en
vertrouwen in de toekomst. Individuen welzijn verwerven door zelf
verantwoordelijk te zijn en verantwoordelijkheid te kunnen nemen voor
eigen handelen. Collectief welzijn, zo optimaal mogelijk evenwicht tussen
welzijn van leden van bepaalde groep (alle NL, Utrechters, ouderen etc).
Aan hoe sociaal werk ingevuld kan worden liggen 3 verschillende
opvattingen ten grondslag: liberalisme, confessionalisme en socialisme.
Eerste plaats utilitaristische opvatting: elke burger verantwoordelijk voor
eigen geluk. Tweede plaats charitasgedachte: gemeenschap morele plicht
om te zorgen voor burgers die buiten de boot zijn gevallen. Derde plaats,
