, Borstkanker en lymfoedeem
1 Inleiding
Lymfoedeem in het bovenste lidmaat
95% van de gevallen van lymfoedeem in het bovenste lidmaat is veroorzaakt door
borstkanker lymfe wegenemen en bestraling
2 Borstkanker
2.1.1 Inleiding
Cijfers
- 10% van alle kanker wereldwijd zijn borstkankers
- 35% van alle kanker bij vrouwen zijn borstkanker
- 1 man op 100 vrouwen wordt gediagnostiseerd met borstkanker
We zien een stijging in incidentie over de jaren.
- 1/8 vrouwen
- 1/150 mannen
België staat helemaal bovenaan de lijst met de incidentie van borstkanker maar de
mortaliteit is ongeveer gelijk aan de andere landen.
5 jaar overleving in België:
- 88% in vrouwen
- 78,2% in mannen wordt meestal later ontdekt
We zien dus een goede overlevingskans ten opzichte van andere kankers. Hierdoor is de QoL
na de genezing heel belangrijk morbiditeiten aanpakken en voorkomen.
2.2 Wat is borstkanker
Cellen in de borst groeien, delen en gaan dan dood. Hierbij kunnen er fouten in de cellen
ontstaan waardoor er maligne cellen kunnen ontstaan. Er is echter geen duidelijke oorzaak
voor het ontstaan van de slechte cellen.
Hoe minder de nieuwe cellen lijken op de normale cellen, hoe agressiever ze gaan zijn en
hoe slechter de prognose.
, - Kanaal kankers = start vanuit de melkkanalen
- Lobulaire kankers = start vanuit de melk lobben
Spreiding
- Invasieve carcinoma = spreid tot buiten de kanalen of lobben in het nabijgelegen
weefsel kan metastasen veroorzaken
- Carcinoma in situ = is nog niet gespreid in het omliggend weefsel = geen metastasen
Kan evolueren naar een invasieve carcinoma
Voorkomen
- Lobulair carcinoma in situ 2,5%
- Kanaal carcinoma in situ 2,5%
- Invasieve kanaal carcinoma 80%
- Invasieve lobulair carcinoma 10%
- Andere 5%
2.2.2 Metastasen
Er kunnen metastasen ontstaan doordat er cellen afbreken van de tumor en door het bloed-
en lymfesysteem vervoerd worden door het lichaam. Ze zetten zich vast op de wanden van
de vaten waar er een nieuwe tumor ontstaat.
Het is dus belangrijk dat de lymfeknopen, longen, lever, hersenen en beenderen ook
nagekeken worden!
2.2.3 Risicofactoren
2.2.3.1 Hormonale factoren
Hormonen die een rol spelen:
- Oestrogeen
- Progesteron
- Estradiol
Condities die zorgen voor een afwijkingen in de hormonen:
- Vroege eerste menstruatie (< 12 jaar)
- Late menopauze (> 55 jaar)
- Late zwangerschap (> 35 jaar)
- Geen biologische geboorte
- Geen borstvoeding geven of niet lang misschien reden voor lage incidentie 3 de
wereld, hebben meer kinderen en geven langer borstvoeding
Externe hormonen:
- Anticonceptie pillen
- Hormoon substitutie therapie
Hierover is echter geen consensus in de literatuur
, - Hoog vet en laag vezels dieet
- Hoog BMI
- Weinig fysieke activiteit
- Frequente blootstelling aan radiatie (monogram is dus eigenlijk een risicofactor
waardoor het pas aangeraden word na 50 jaar)
2.2.3.3 Persoonlijke factoren
- Geslacht meer vrouwen dan mannen
- Leeftijd > 80% boven de 50 jaar
- Erfelijk
Erfelijk
Mutaties in de genen kunnen borstkanker veroorzaken.
5 tot 10% van de borstkanker hebben een genetische oorsprong.
BRCA1 en BRCA2 (meest voorkomende borstkanker genen):
- Kanker op jonge leeftijd
- Kanker in beide borsten is veelvoorkomend
- Meerde gevallen in de familie
- Hoger voorkomen van baarmoeder- en baarmoederhalskanker
Het betekend niet dat je sowieso de kanker krijgt als je de genen draagt.
2.2.3.4 Twijfelachtige risicofactoren
- Roken (ook passief)
- Deo
- Dragen van een BH
- Vervuiling
- Nachtwerk
nog geen consensus in de literatuur
2.3 Diagnose
2.3.1 Zelf onderzoek
Beste moment = 1 week na de menstruatie minst gevoelig en gezwollen
1. Armen omhoogheffen
2. Parten borst palperen naar knobbels
3. Oksel palperen naar knobbels
4. In tepel knijpen
Dokter contacteren bij 1 of meerde symptomen:
- Zwelling, hardheid of knobbel in de borst
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper KaatFrancken. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.