Ontwikkelingspsychologie: de wetenschap die ontwikkelingsprocessen wil beschrijven en
verklaren.
Rijping: groei en differentiatie (van eenvoudig tot complex)
5 Fases: leeftijdsindeling
Filosofen Locke en Rousseau
Verdiepte zich in de kinderen en hun ontwikkeling.
Locke: Tabula Rasa-principe: kind is een onbeschreven blad, kind wordt gevormd door de
ervaringen die het op doet. Locke pleitte voor strikte opvoeding wat zorgde voor optimale
zelfdiscipline en vorming van de geest. Vroege voorloper van het behaviorisme.
Jean-Jacques Rousseau: aangeboren goedheid. Kinderen hebben slechts ruimte, respect en
stimulans nodig om tot volle bloei te komen. Gevoel had een belangrijke plaats.
(Vergelijkbaar met Piaget)
Operationaliseren:
- Een kenmerk wordt dusdanig omschreven dat we dat kenmerk kunnen meten (slaan,
schoppen bij agressie)
,Waar moet wetenschappelijk onderzoek aan voldoen?
- Betrouwbaarheid (telkens hetzelfde resultaat ongeacht tijdstip en persoon)
- Validiteit (juist en geijkt meetapparatuur, meten waarvoor bedoeld)
- Rationaliteit
- Privacyregels
- Objectiviteit
- Controleerbaarheid
- Streven naar waarheid.
Meetinstrumenten van meest naar minst gestructureerd:
1. Vragenlijst
2. Gesloten interview
3. Open interview
4. Observatie
Twee soorten onderzoeken:
Cohort: een groep mensen met hetzelfde geboortejaar. De leden van een cohort hebben
allemaal de maatschappelijke en culturele invloeden ondergaan.
2. Aanleg en omgeving
Nature: aangeboren factoren
Nurture: aangeleerde factoren door omgeving.
Nativisten: zien ontwikkeling als proces die spronggewijs verloopt. Hechten belang aan
biologische processen (nature) Freud en Piaget.
Bandura werkt via een nurture ontwikkelingstheorie
De psychoseksuele ontwikkelingstheorie van Sigmund Freud (1856-1939)
Es: enige doel bevrediging (Id)
Ich: Driften beteugelen. Buigt driften om naar acceptabel gedrag. (Ego)
Uber-ich: Innerlijke rechten de morele standaard van het geweten (super ego)
, Freud onderscheidt de volgende seksuele ontwikkelingsstadia:
- Orale fase (0 – 1 jaar)
Mond is de erogene zone het Es is alom aanwezig en er bestaat een sterke orale
behoefte die de baby wil bevredigen.
- Anale fase (1 – 3 jaar)
De anus is de erogene zone. Het Ich komt in actie wanner het kind aan de wens van
de ouders om zindelijk te worden tegemoetkomt.
- Fallische fase (3 – 6 jaar)
Het genitale gebied is de erogene zone. Het Uber-ich komt tot ontwikkeling
wanneer het kind zich identificeert met de ouders en diens morele waarden.
- Latentiefase (6 – 12 jaar)
Seksualiteit wordt onderdrukt of kanaliseert. De stilte voor de storm van de
puberteit
- Genitale fase (vanaf 12 jaar)
Door lichamelijke veranderingen een centrum van erotische gevoelens. De
puberteit begint en de puber gaat op een seksuele verkenningstocht.
Volgens Freud wanneer een fase niet goed zou doorlopen zou een kind als volwassenen
problemen ondervinden en een weerspiegeling geven van de fase waar het mis ging.
De leertheorie (Behaviorisme)
- Menselijk gedrag is vooral aangeleerd. Men gaat hierbij uit van het black-box model,
waarbij het interne leerproces niet wordt bestudeerd. Men kijkt alleen naar de
waarneembare zaken (het gedrag)
De 3 belangrijkste vertegenwoordigers van deze stroming zijn:
1. Watson: klassieke conditionering
Geinspireerd door Pavlov ging hij ervan uit dat gedragsveranderingen het gevolg
waren van conditioneringsprocessen. Een kind iets eng laten vinden terwijl dit niet
eng is van nature.
2. Skinner: operante conditionering (operant: spontaan gedrag)
Beloning of straf biedt het uiteindelijke leerproces. Voor het aanleren altijd een
beloning nodig.
3. Bandura: vertegenwoordiger van de sociale leertheorie
Mens is een cognitief wezen, modeling (leren door imitatie). Beloning niet
noodzakelijk.
Behavioristen hebben een aantal belangrijke leerprincipes:
- Gewenning (Habituatie): het afnemen of verdwijnen van een respons na
herhaaldelijk aanbieden van een stimulus.
- Uitdoving (extinctie): aangeleerd gedrag dat niet langer beloond wordt zal afzwakken
en uiteindelijk verdwijnen.
- Bekrachtiging (reinforcement): onwillekeurig gedrag dat wordt beloond zal in
frequentie toenemen.
- Straf: gedrag dat wordt gevolgd door een straf zal in frequentie afnemen.
- Bekrachtiging, continu of onderbroken: incidenteel bekrachtigen houdt het gedrag
langer in stand, dan bekrachtiging dat continu gedaan wordt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rachellevandekamp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.
