Inleiding media en communicatie
Week 1
De mens is een teamspeler, dus een lid van een groep (bescherming, in staat tot grote projecten). Voor
samenwerking heb je communicatie nodig en andersom. Taal maakt ons verschillend van de andere
levenden organismen. Taal is complex maar biedt ons een flexibele communicatiemogelijkheden,
bijvoorbeeld praten over: 1) zaken/mensen die niet aanwezig zijn of niet waarneembaar (de
Amerikaanse president/ atomen). 2) dingen die in het verleden zijn gebeurd (WOII), 3) dingen in de
toekomst (wat ga ik later doen?), 4) dingen die hadden kunnen gebeuren, maar niet zijn gebeurd (wat
als wij geen lockdown gehad zouden hebben).
Communitive displays= je hebt jouw gedrag niet onder controle
maar het geeft wel informatie, bijvoorbeeld je begint te blozen.
Communicative signals: dit heb je wel onder controle dus het is
haar intentie, bijvoorbeeld een smiley of de tekst ‘je laat me
blozen’. Iconische symbolen: symbolen, die lijken op wat het moet uitbeelden, dus hier lijkt de smiley
op iemand die bloost. De betekenis die het overdraagt zit in het symbool zelf. Niet-Iconische
symbolen: het lijkt niet op datgene waar het naar verwijst, dus bijvoorbeeld deze tekst. Geen relatie
tussen het symbool en de betekenis. Via een symbool kan betekenis worden overgebracht aangezien
voor sommige woorden meerdere betekenissen gelden zoals bank, meer en pijp. Er zijn verschillen in
betekenis tussen verschillende groepen, bijvoorbeeld een luxe auto is voor de ene persoon een Porsche
en voor de andere een Volvo = de sociale constructie van betekenis. Het kan naast aan de
verschillende groepen ook aan de verschillende tijden liggen, bijvoorbeeld vroeger was wijf normaal
en nu een scheldwoord.
Bij een niet-iconisch symbool kan je datgene waar het naar verwijst niet altijd weten aangezien het er
niet op lijkt. Bijvoorbeeld in het woord ‘boom’ zit niks boomigs. Er is dus sprake van een code. De
betekenis van de symbolen is willekeurig, dus de betekenis valt niet af te leiden uit de kenmerken van
het symbool. Dus is het een afspraak en om de code te beheersen, moet je de afspraken kennen. Voor
communicatie van symbolen, vindt dus eerst een andere soort communicatie plaats. Een complex
systeem zoals taal ontwikkelt zich langzaam waarbij wordt voortgebouwd op eenvoudigere systemen.
Door bijvoorbeeld te wijzen doorbreek jij de code aangezien je aangeeft over wat jij praat of wat jij
wil hebben. Kinderen leren op deze manier ook woordjes want door te wijzen naar een object en
daarbij de naam te noemen, maar je een afspraak met je kind. Verschil tussen mensen en apen is dat
mensen geloven in het samenwerken en apen niet.
Er zijn 3 communicatiedoelen namelijk: 1) verzoeken, 2) informeren en 3) normen delen.
Communicatie is doelgericht gedrag, dus we willen iets bereiken.
Bijvoorbeeld je werkt op zaterdag maar wilt vrij krijgen (bedoeld
gevolg), maar je baas wordt daar boos om (onbedoeld gevolg).
Communicatiedoel 1: Verzoek. Jij vraagt iets waar je baat bij hebt, bijvoorbeeld ik heb honger dus ik
vraag om een appel. Of je vraagt om de aantekeningen van iemand te lenen. Je doet dus een verzoek
en als dat geaccepteerd wordt heb je daar baat is. Ook kan er sprake zijn van directe wederkerigheid,
dus vandaag vraag ik een appel en morgen vraagt de ander aantekeningen. Direct want het is steeds
hetzelfde koppel.
Communicatiedoel 2: Informeren. Jij vertelt iemand iets wat diegene nog niet wist, bijvoorbeeld het
college gaat niet door. Soms heb je daar zelf geen baat bij, bijvoorbeeld wanneer jij iemand informeert
over een baantje en diegene het baantje uiteindelijk krijgt i.p.v. jij zelf. Hier kan ook sprake zijn van
directe wederkerigheid, dus ik vertel vandaag een feitje en de ander morgen.
, Wij hebben een groepsnorm (wij zijn lid van een groep dus wij helpen elkaar) en dat zorgt ervoor dat
wij ook indirecte wederkerigheid ervaren, dus ik geef en de ander niet. Bijvoorbeeld iemand laat zijn
tas staan in de trein, dan roepen wij naar diegene dat hij/zij zijn/haar tas vergeet. Maar de kans dat wij
enkele minuten later ons tas vergeten en een vreemde er wat van zegt is enorm klein. Ook kan het zijn
van ik aan Piet een appel geef, maar aantekeningen vraag aan Daantje. Hier vindt dus ook indirecte
wederkerigheid plaats.
Communicatiedoel 3: Sharing. Van jongs af aan horen wij al verhalen over helden, die het goede
doen, zich opofferen voor het algemeen welzijn en hiervoor beloond worden, en schurken, die het
slechtte doen en daar eindigt het duidelijk niet goed mee. Op deze manier worden groepsnormen
gecreëerd. De norm is dus ‘wij helpen elkaar en komen op voor de groep’. Sharing: het creëren van
groepsnormen d.m.v. verhalen. Indirecte wederkerigheid speelt hierin ook een grote rol, want in de
groep helpt men elkaar.
Van face-to-face zijn wij naar media gegaan. Vroeger was het verzoeken, informeren en sharen
allemaal face-to-face en ging het dus voornamelijk over dingen in de omgeving. Media kan ook
verzoeken, informeren en sharen (denk aan het nieuws, netflix en facetimen).
Use = het gebruik van media/ communicatie (welke media gebruik je en hoe communiceer je) en
Gratifications= beloning die media/communicatie oplevert (wat is de beloning die je zoekt door naar
comedy te kijken etc.). 1) kennis (nieuws), 2) vermaak (Netflix) en 3) sociaal (facetime). Om te weten
of je nou een beloning krijgt voor je mediagebruik, moet je kijken naar hoe goed jij je voelt
(welbevinden). Er zijn 2 soorten welbevinden: 1) hedonisch welbevinden, je negatieve gedachte en
gevoelens weg laten gaan door het kijken naar een comedy of spelen van een game-> dont worry be
happy-> heel positief. 2) Eudaimonisch welbevinden, persoonlijke groei tot beter en wijzer mens. Het
geeft een goed gevoel wanneer mens denkt er
iets van opgestoken te hebben, bijvoorbeeld
deze kennisclips of een documentaire over de
oorlog. Er wordt namelijk voldaan aan een
aantal basisbehoeftes, die wij allemaal hebben,
namelijk: autonomie (je kan zelf bepalen wat
je doet), competentie (in welke maten ben jij
in staat iets te doen) en verbondenheid
(gewaardeerd en gerespecteerd deel van de
groep voelen).
Deze factoren bepalen of wij ons communicatie-doelen bereiken en tevreden zijn over ons
mediagebruik:
1) Kenmerken van de boodschap.
2) Of de boodschap een match is met ons brein.
3) De mogelijkheden van het medium.
4) De interactie met cultuur.
Er zijn verschillende soorten boodschappen: 1) retorische boodschappen: het algemene, de analyse,
het argument. 2) narratieve boodschappen: het specifieke, de anekdote, het verhaal. 3) de
multimodale boodschap: combi van modi zoals beeld en tekst.
De match met ons brein: ons voorkennis, intelligentie en waarden (de een vindt de grap heel leuk en
de ander flauw), de interactie, de inhoud en de vormgeving.
De mogelijkheden van het medium: verschillende kenmerken: modaliteit, agency, interactiviteit en
navigeerbaarheid.
Cultuur waarin wij leven: bepaald normen en waarden.
