Samenvatting scheikunde hoofdstuk 10: Organische verbindingen/chemie (Nova) vwo 5. Het is duidelijke, overzichtelijke, goede samenvatting waarmee je een goed punt kan halen op je toets.
Een koolstofatoom kan 4 bindingen vormen die teraëdisch rond het C-atoom zijn geplaatst.
Hierdoor kunnen driedimensionale, ruimtelijke moleculen worden gemaakt die veel meer
functies kunnen vervullen dan lineaire of platte moleculen (bv. als bouwsteen of receptor).
Organische moleculen komen vooral voor in fossiele brandstoffen. Ze zijn hydrofoob en
kunnen weinig reacties aangaan en hierdoor komen ze niet veel voor in organismen. In
organismen zijn bijna altijd 1 of meerdere H-atomen vervangen door een ander atoom. En
hierdoor ontstaat een karakteristieke groep. Deze groepen hebben effect op de
oplosbaarheid en reactiviteit van een stof. De plaats waar de groep zit maakt daar ook nog
eens een verschil in.
Anorganische verbindingen zijn verbindingen die niet bij de organische verbindingen horen
zoals zouten en water.
Carbonzuren: koolwaterstoffen met een carboxygroep. Deze stoffen hebben doordat de
COOH-groep waterstofbruggen kan vormen, een hoog kookpunt. Het H-atoom van de
carboxygroep kan worden afgestaan in een zuur-base reactie. Er ontstaat dan een
zuurrestgroep (COO). Een zuurrestion van een alkaanzuur heet een elkanoaation. Bij de
naamgeving telt het C-atoom van de zuurgroep mee in de hoofdketen en krijgt altijd plaats
1. Bij een cyclische verbinding kan dit niet en dan ligt het er buiten (uitgang is dan geen zuur
maar carbonzuur).
Aldehyden en ketonen: koolstofverbindingen met een dubbel gebonden O-atoom dat niet
verzegeld gaat van een hydroxygroep. Het dubbel gebonden O-atoom van een aldehyden
bevindt zich aan het uiteinde van de keten (achtervoegsel -al). Een koolstofverbinding met
als enige karakteristieke groep een aldehydegroep heet een alkanal.
Bij een keton bevindt de dubbel gebonden O zich ergens in het midden van de koolstofketen
(achtervoegsel -on). En dit is dus een alkanon.
Aldehyden en ketonen verschillen enomr van die van carbonzuren: ze hebben geen zure
eigenschappen, ze zijn minder hydrofiel en daardoor veel vluchtiger dan carbonzuren.
Ethers: koolstofverbinding met een O-atoom dat zich tussen 2 koolstofatomen bevindt.
Wanneer de ethergroep de enige karakteristieke groep van de verbinding is, spreek je van
een alkoxyalkaan. Voor de naamgeving wordt het kortste deel van de koolstofketen samen
met het O-atoom als een karakteristieke groep beschouwd (voorvoegsel alkoxy). Vb. kortste
keten is 1 dus voorvoegsel is methoxy, kortste keten is 2 dus ethoxy. Deze krijgen gewoon
een plaatsaanduiding.
Ethers zijn vluchtige verbindingen die erg brandbaar zijn. Ze zijn chemisch stabiel en worden
veel toegepast als zwak polaire oplosmiddelen in de organische chemie. Met de naam ether
wordt over het algemeen ethoxyethaan bedoeld. Deze stof is lang gebruikt als anestheticum
bij operaties.
Esters komen voor in rijp fruit en bloemen. Daarom kunnen we veel esters onderscheiden
met ons reukzintuig. Het zijn vluchtige verbindingen die slecht oplossen in water. De
estergroep lijkt op een carboxygroep alleen is de H vervangen door een alkylgroep. De rest
van het molecuul heeft de structuur van een zuurrestion van een carbonzuur (COO). Je kunt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LizzyM. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
