Hoodstuk 1 - Inleiding
De Nederlandse samenleving is multi-etnisch/multicultureel geworden. Veel allochtonen in de
Nederlandse samenleving hebben last van werkloosheid, slechtere arbeidssituatie, laag inkomen en
lagere onderwijsresultaten. Maar steeds meer allochtonen halen een hogere sociaal-economische
positie.
Hoofdstuk 2 - Komst en herkomst
2.1 Inleiding
Na de Tweede Wereldoorlog kwamen Indische Nederlanders, Molukkers, Surinamers, Antillianen,
Arubanen en de gastarbeiders naar Nederland.
2.2 Allochtonen of …
Minorisering is het proces dat de autochtone (Nederlandse) gemeenschap zich denkt te
onderscheiden. De overheid rekent alleen de groepen Niet-Westerse allochtonen met een
maatschappelijke achterstand als minderheden. Op hen is het minderhedenbeleid gericht, die later
ook wel het integratiebeleid werd genoemd.
Definitie allochtoon volgens CBS: van wie tenminste één ouder in het buitenland is geboren.
Definitie allochtoon volgens van der Werf:
1 Zelf of ouders gastarbeider / koloniaal verleden / vluchteling
2 Niet-Westerse cultuurpatroon (religie, gewoonten, gebruiken)
3 Maatschappelijke achterstandspositie
2.3 Onderscheid migranten
De migratie naar Nederland na de Tweede Wereldoorlog is te onderscheiden:
- Uit vroegere kolonies: Indische Nederlanders, Surinamers, Molukkers, Antillianen en Arubanen.
- Arbeidsmigratie: uit Mediterrane landen gehaald en gekomen om in Nederland te gaan werken.
De gastarbeiders dus, die voornamelijk uit Marokko en Turkije kwamen.
- De vluchtelingen
- Volgmigratie: door gezinshereniging en gezinsvorming.
2.4 De Indische Nederlanders
Na de Tweede Wereldoorlog is een groot aantal Indische Nederlanders uit Indonesië naar Nederland
gekomen. Na een periode van nationalistisch verzet werd Indonesië in 1949 onafhankelijk. Na die tijd
kwamen veel Indonesiërs naar Nederland. Ze leken goed geïntegreerd, maar later bleek dat ze zich
hier toch niet thuis voelden en leden onder onbegrip en discriminatie.
2.5 De Molukkers
De geschiedenis van de komst van de Molukkers naar Nederland is een zwarte periode in de
Nederlandse koloniale geschiedenis. De komst van de Molukkers is een Nederlands besluit geweest
in de strijd rond de onafhankelijkheid van Indonesië, Molukse militairen werden opgedragen samen
met hun gezinnen naar Nederland te gaan. Eenmaal in Nederland werden ze ontslagen en in kampen
ondergebracht, totdat ze weer terug zouden gaan naar de Molukken. Dit alles zorgde ervoor dat de
Molukkers drastische acties ondernam (gijzeling waaronder doden, brandstichting etc.) Na deze
acties werd er een duidelijk integratiebeleid opgericht, maar er zijn af en toe nog steeds rellen.
2.6 De Surinamers
In 1954 werden Surinamers, Antillianen en Nederlanders allemaal Rijksgenoten, daardoor kregen ze
vrije toegang tot het Europese deel. De Surinamers kwamen vooral voor studie in Nederland en de
meeste gingen daarna weer terug. Maar vanaf de jaren ’70 kwamen naar en bleven veel Surinamers
in Nederland omdat het in Suriname economisch steeds slechter ging.
, 2.7 De Antillianen en de Arubanen
Voor de jaren ’70 kwamen de Antillianen en Arubanen alleen naar Nederland om te studeren, daarna
gingen ze weer terug. Toen daar de werkloosheid toenam, bleven ze in Nederland. Vooral in de jaren
’90 waren er erg veel Antillianen en Arubanen in Nederland. Het beeld over deze groep was in die tijd
erg negatief: lage opleiding, taalproblemen, hoge werkloosheid en drugscriminaliteit.
2.8 De arbeidsmigranten: de werving
Na de Tweede Wereldoorlog ontstond het idee dat Nederland overbevolkt was en werd de emigratie
bevorderd. In 1950 werd Nederland weer zo goed opgebouwd, dat Nederland in het ongeschoolde
werk arbeidskrachten tekort kwam. Nederlanders wilden dat ongeschoolde werk niet doen en lieten
het over aan Itilianen, Spanjaarden, Joegoslaviërs en later ook Turken en Marokkanen.
In de jaren ’70 steeg de Nederlandse werkloosheid. Toch ging het werven van allochtone arbeiders
door. Vanaf 1975 werd de werving stopgezet en steeg het aantal werklozen onder allochtonen
sneller dan bij autochtonen.
2.9 De arbeidsmigratie: gezinshereniging en gezinsvorming
Veel migranten gingen weer terug. Maar ook een groot deel bleef hier, omdat ze toch te weinig
hadden gespaard: het leven in Nederland is duur. Ook was er in Nederland sociale zekerheid en
betere gezondheidszorg. Doordat het verblijf in Nederland langer duurde dan verwacht door de
Nederlandse overheid en werkgevers, kwam de vraag naar gezinshereniging: de familie uit het
buitenland over laten komen naar Nederland. Dit zorgde ervoor dat ze niet langer meer
gastarbeiders waren, maar immigranten. Ze woonden in gewone wijken en kregen met de
Nederlandse maatschappij te maken. Ook was er sprake van gezinsvorming: het over laten komen
van huwelijkspartners uit het land van herkomst.
2.10 Vluchtelingen en asielzoekers
Mensen op de wereld die vluchten voor vervolgingen en oorlogen moeten een beschermde plaats
krijgen: dat is in 1951 in de Conventie van Genève vastgelegd. In 1985 was er kritiek in Nederland:
Nederland zou teveel vluchtelingen toelaten en te goed behandelen. Daarom werd na die tijd de
helft van de asielzoekers afgewezen. Maar niet alle afgewezenen dienen dan ook het land te
verlaten: er zijn gedoogden die tijdelijk in Nederland mogen blijven, omdat de situatie in het
thuisland gevaarlijk is. Het verschil tussen asielzoekers en vluchtelingen: vluchtelingen hebben dus al
een tijdelijke verblijfsvergunning, een asielzoeker heeft dat niet.
Asielzoekers zijn gemiddeld hoog opgeleid en hebben aardig wat werkervaring. In het land van
herkomst behoren ze tot de economische bovenlaag. Onder vluchtelingen zijn aardig wat werklozen
te vinden.
2.11 Hoeveel allochtonen in de toekomst?.
Sinds 1980 voert Nederland een restrictief toelatingsbeleid, toch zal het aantal allochtonen in
Nederland in de toekomst flink groeien.
Hoe komt dat?
- Gezinshereniging en gezinsvorming
- Samenstelling gezinnen (meer kinderen in een allochtoon gezin!)
- Weinig remigratie (armoede!) Heel weinig mensen gaan terug naar land van herkomst.
De armoede neemt wereldwijd toe en daarom ook de migratie.
2.12 De ene migrant is de andere niet
We kunnen een driedeling maken in vluchtelingen, migranten uit (het voormalige) Koninkrijk der
Nederlanden en de arbeidsmigranten uit het mediterrane gebied.