Deze samenvatting bevat zowel de leerstof van op de slides als die van in het boek. Mijn eigen aantekeningen van tijdens de les zijn er ook in verwerkt.
H8: REGELING VAN
TRANSCRIPTIE BIJ PROKARYOTEN
8.1 INLEIDING
Kenmerken = de activiteit van specifieke eiwitten
Activiteit wordt bepaald door
o De concentratie van eiwitten (intensiteit van transcriptie v/d
overeenkomstige genen)
De intensiteit van transcriptie bij prok. is afh. v/d sequentie v/d promotor-elementen die
door de sigmafactoren worden herkend
Transcriptie wordt ook geregeld door specifieke eiwitten = transcriptiefactoren EN door
een koppeling van transcriptie en translatie
8.2 DE SIGMA-FACTOREN
ααββ' complex: zeer hoge affiniteit voor DNA, maar geen sequentie-specificiteit
wanneer niet aan DNA gebonden, associeert het RNApol met een sigmaσ -factor
sequentie-specificiteit v/h polymerase-sigmacomplex (ααββ’ωσ ) verhoogt
bindt via de sigma-factor aan de consensussequenties i/d promotoren
RNApol zal nu de transcriptie starten door eerst het DNA te ontwinden voordat de
polymerisatie begint. Nadat ±10 nucleotiden v/h RNA zijn aangemaakt, zal de sigma-
, factor dissociëren v/h polymerase affiniteit verhoogt, maar specificiteit v/h RNApol-
complex verlaagt blijft met het DNA geassocieerd, maar blijft niet op de promotor
zitten
Eens RNA pol gestart, zal het processief in 1 richting DNA blijven overschrijven naar RNA
(5’-3’) door 3’ OH v/h reeds aangemaakte RNA te verbinden met 5’ α-fosfaat van rNTPs
≠ types sigmafactoren die elk een specifieke consensus-sequentie herkennen:
- Algemene sigmafactor = σ70
herkent de consensus 5’–TTGACA–3’ op -35 en 5’-TATAAT-3’ op -10 (t.o.v.
transcriptiestartplaats)
- Sigmafactor die door stress-situaties wordt geactiveerd = σ32
bij hitteschok is het noodzakelijk dat beperkt aantal genen tot expressie komt
(genen die coderen voor o.a. heatshock proteinen), die slecht gevouwen eiwitten
herkennen en kunnen laten hervouwen
brengt RNApol naar 17 genen in het genoom via herkenning van 2 specifieke
consensus-sequenties
- Bij gebrek aan ammonium i/h groeimedium v/d bacterie, moeten andere bronnen
van stikstof worden gebruikt = σ54
helpt het RNApol de promotoren v/d genen die coderen voor de betrokken
enzymen terug te vinden via de consensus sequenties 5’-CTGGGNA-3’ op -35 en
5’-TTGCA-3’ op -10 (t.o.v. transcriptiestartplaats)
- Sommige bacteriën kunnen zich bewegen naar een voedselbron via gebruik van
flagella (=zweepstaart): eiwitten nodig voor deze flagella te bewegen worden
gecodeerd door genen waarvan de transcriptie gecontroleerd wordt door een
speciale sigmafactor
- Bacteriofagen coderen hun eigen sigmafactoren in hun genomisch DNA
factoren herkennen enkel de eigen bacteriofaag-gen-promotoren
sigmafactoren domineren over de bacteriële sigmafactoren omdat ze hogere
affiniteit hebben voor het RNApol dan de cellulaire sigmafactoren
8.3 HET LACTOSE-OPERON
Bacteriën gebruiken glucose als E-bron
glucose-conc. in milieu laag? overschakelen op lactose als E-bron: lactose wordt
door enzyme β-galactosidase gehydrolyseerd in galactose + glucose
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merelBMW. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,59. Je zit daarna nergens aan vast.