Hoofdstuk 6: Samenhang en statistische controle ...............................................................................3
1. Inleiding ......................................................................................................................................3
2. Analyse van de samenhang tussen nominale en/of ordinale variabelen adhv kruistabellen .........3
2.1. Onderzoeksvraag en probleemstelling ..................................................................................3
2.2. Data en operationalisering ...................................................................................................3
2.3. Analyse samenhang in tweedimensionale kruistabel ............................................................3
2.3.1. Drie doelstellingen .........................................................................................................3
2.3.2. Anatomie van een kruistabel .........................................................................................4
2.4. Statistische onafhankelijkheid ..............................................................................................4
2.4.1. Wat is het? ....................................................................................................................4
A) Definitie en implicaties ....................................................................................................4
B) Voorbeeld .......................................................................................................................5
2.4.2. Aard van de samenhang: Rij- en kolompercentages .......................................................5
A) Wat we al weten .............................................................................................................5
B) Vergelijking rij- en kolompercentages: Vuistregels ...........................................................5
C) Voorbeeld .......................................................................................................................6
2.5. Significatietoetsing bij kruistabellen: Chi-kwadraat ...............................................................7
2.5.1. Wat is het? ....................................................................................................................7
2.5.2. Anatomie Chi-kwadraattoets .........................................................................................7
2.5.3. Voorbeeld......................................................................................................................7
A) Algemeen ........................................................................................................................7
B) Toegepast op de casus.....................................................................................................9
2.6. Sterkte van de samenhang: Associatiematen ...................................................................... 10
2.6.1. Waarom associatiematen?........................................................................................... 10
2.6.2. Associatiematen op nominaal niveau ........................................................................... 11
A) Phi-kwadraat ................................................................................................................. 11
B) Cramer’s V..................................................................................................................... 11
C) Odds.............................................................................................................................. 12
D) Odds-ratio ..................................................................................................................... 12
2.6.3. Associatiematen op ordinaal niveau............................................................................. 13
2.6.4. Tabelsplitsing ............................................................................................................... 13
A) Wat? ............................................................................................................................. 13
B) Voorbeeld ..................................................................................................................... 13
C) Mogelijke uitkomsten bij elaboratie............................................................................... 13
D) Tabelsplitsing toegepast op de casus ............................................................................. 17
E) Conclusies...................................................................................................................... 18
, 2
3. Analyse van de samenhang tussen interval en/of ratiovariabelen .............................................. 18
3.1. Scatterplot/Spreidingsdiagram ........................................................................................... 18
3.1.1. Wat zijn scatterplots? .................................................................................................. 18
A) Definitie ........................................................................................................................ 18
B) Adhv een voorbeeld ...................................................................................................... 18
3.1.2. Analytische en stochastische (on)afhankelijkheid ......................................................... 19
A) Analytische afhankelijkheid ........................................................................................... 19
B) Stochastische afhankelijkheid ........................................................................................ 19
C) Stochastische onafhankelijkheid .................................................................................... 19
3.2. Maatstaven voor samenhang tussen interval- en/of ratiovariabelen................................... 19
3.2.1. Covariatie en covariantie ............................................................................................. 19
A) Inleiding ........................................................................................................................ 19
B) Formules en hun betekenis............................................................................................ 21
3.2.2. Pearson product-moment correlatiecoëfficiënt............................................................ 21
A) Definitie ........................................................................................................................ 21
B) Interpretatie .................................................................................................................. 22
3.2.3. Partiële correlatiecoëfficiënt (pas duidelijk als je hoofdstuk 7 bekeken hebt) ............... 22
A) Definitie ........................................................................................................................ 22
B) Adhv een voorbeeld ...................................................................................................... 22
4. Zoemgroepen............................................................................................................................ 24
4.1. Zoemgroep 6.1.: Rij- vs kolompercentages.......................................................................... 24
4.2. Zoemgroep 6.2.: Chi-kwadraat test ..................................................................................... 24
4.3. Zoemgroep 6.3. Kansverhouding of odds ............................................................................ 25
4.4. Zoemgroep 6.4.: Odds-ratio’s ............................................................................................. 25
4.5. Zoemgroep 6.5.: Covariantie............................................................................................... 25
4.6. Zoemgroep 6.6.: Correlatiecoëfficiënt ................................................................................ 26
4.7. Zoemgroep 6.7. Covariantie obv ruwe scores ..................................................................... 26
, 3
Hoofdstuk 6: Samenhang en statistische controle
1. Inleiding
Onderzoeksvragen hebben doorgaans niet zozeer betrekking op één variabele of de verdeling ervan,
maar op de samenhang tussen twee of meer variabelen
De keuze van de associatiemaat is daarbij afhankelijk van het meetniveau van de variabelen:
• Categorische variabelen (nominaal en ordinaal meetniveau): Kruistabellen, chi-kwadraat en
afgeleide associatiematen (Zie hoofdstuk 10)
• Kwantitatieve variabelen (interval- of ratiomeetniveau): Scatterplots, covariantie en
correlatiecoëfficiënten (Zie hoofdstuk 7 en hoofdstuk 8)
Bij analyse van samenhang tussen variabelen X en Y, kan de contaminerende invloed van derde
variabelen worden verwijderd. De manier waarop is ook afhankelijk van het meetniveau van de
variabelen:
• Categorische variabelen: Tabelsplitsing
• Kwantitatieve variabelen: Partiële correlatiecoëfficiënten
2. Analyse van de samenhang tussen nominale en/of ordinale variabelen adhv kruistabellen
2.1. Onderzoeksvraag en probleemstelling
• Onderzoeksvraag: Samenhang tussen zittenblijven en herkomstgroep wordt onderzocht adhv
differentiatie van schoolloopbanen en schoolachterstand naar herkomstgroep (Turks of
Marokkaans, gewest en migratieleeftijd)
• Contaminerende factoren: Woonplaats en migratieleeftijd:
- Beide herkomstgroepen historisch gekenmerkt door verschillende vestigingspatronen
- Gemiddelde migratieleeftijd van jongeren verschilt tussen beide herkomstgroepen:
Leeftijd wanneer je migreert bepaalt wanneer je schoolloopbaan onderbroken wordt
• Probleemstelling: Onduidelijk in hoeverre nationaliteitsverschillen voor zittenblijven verschillen
tussen beide herkomstgroepen weerspiegelen, dan wel regionale differentiatie of verschillen in
migratieleeftijd
2.2. Data en operationalisering
• DUBBEL: Dummyvariabele met waarde 1 voor mannen die 1 of meer jaren hebben overgedaan
en waarde 0 voor mannen die nooit een jaar hebben overgedaan
• TURK: Dummyvariabele met waarde 1 voor Turkse mannen en waarde 0 voor Marokkaanse
mannen
• GEWEST: Categorische variabele met waarde 1 voor Vlaanderen, waarde 2 voor Brussel en
waarde 3 voor Wallonië
• MIGLFT: Leeftijd waarop respondenten zich in België hebben gevestigd, met waarde 0 voor
Turkse en Marokkaanse mannen van de tweede generatie
2.3. Analyse samenhang in tweedimensionale kruistabel
2.3.1. Drie doelstellingen
• Beschrijven van aard en richting van het verband in de onderzochte steekproef:
- Berekening rij- en kolompercentages om X te vergelijken met verschillende categorieën Y
- Vergelijking van relatieve conditionele verdelingen van Y voor verschillende categorieën X
• Veralgemeenbaarheid van samenhang in de steekproef naar populatie: Hypothesetoets:
- Berekening verwachte celfrequenties bij onafhankelijkheid
- Significantietoets van de samenhang adhv de chi-kwadraattoets
• Bepalen van sterkte van samenhang: Associatiematen voor nominale en ordinale variabelen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marsepein. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.