Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Methodes van sociaalwetenschappelijk onderzoek..........................................................3
Observatie..........................................................................................................................................3
Zelfbeschrijvingen..............................................................................................................................3
Experiment.........................................................................................................................................4
Hoofdstuk 2: De psychologische betekenis van (on)macht....................................................................8
Wat is macht?.....................................................................................................................................8
Operant of instrumenteel leren.........................................................................................................8
Macht en gender..............................................................................................................................11
Onmacht...........................................................................................................................................11
Metingen van macht........................................................................................................................12
Power poses.....................................................................................................................................13
Hoofdstuk 3: Sociale invloed................................................................................................................14
Sociale facilitatie en inhibitie............................................................................................................14
Asch en de meerderheidsinvloed.....................................................................................................18
Milgram studies – achtergrond........................................................................................................21
Milgram studies – basisparadigma en vooronderzoeken.................................................................21
Milgram studies – de ‘officiële’ Milgramstudies...............................................................................22
Milgram studies – de ‘verdwenen’ Milgramstudies.........................................................................25
Milgram studies – andere ethische vragen.......................................................................................25
Theoretische verklaringen................................................................................................................26
Hoofdstuk 4: Attitudes.........................................................................................................................28
Wat zijn attitudes?...........................................................................................................................28
Metingen van attitudes....................................................................................................................28
De vorming van attitudes.................................................................................................................29
Cognitieve dissonantietheorie..........................................................................................................33
Hoofdstuk 5: Stereotypes.....................................................................................................................35
Wat zijn stereotypes?.......................................................................................................................35
De vorming van stereotypes.............................................................................................................36
Metingen van stereotypes................................................................................................................36
Gevolgen van stereotypes................................................................................................................37
Waarom stereotypes zichzelf in stand houden................................................................................41
Wanneer veranderen stereotypes?..................................................................................................43
Hoofdstuk 6: Agressie...........................................................................................................................45
Wat is agressie?................................................................................................................................45
Hoe meten we agressie?..................................................................................................................46
1
, Theoretische visies...........................................................................................................................48
Hoofdstuk 7: Altruïstisch gedrag..........................................................................................................59
Wat is altruïstisch gedrag?...............................................................................................................59
Onderzoek over perceptie altruïstisch gedrag..................................................................................59
Waarom helpen mensen?................................................................................................................60
Hoofdstuk 8: Sociale vergelijking..........................................................................................................67
Theorie van sociale vergelijking........................................................................................................67
Bedenkingen en toetsing theorie.....................................................................................................68
2
,Hoofdstuk 1: Methodes van sociaalwetenschappelijk
onderzoek
Observatie
Aard
• Overt of archiefmateriaal
Voordelen
• Ecologische validiteit (= de mate waarin het onderzoek conclusies toelaat over het
‘natuurlijk voorkomende gedrag van mensen zoals in ‘het echte leven’) gegarandeerd
• Ethisch en praktisch: geen ingreep realiteit
Nadelen
• Interessant gedrag is zeldzaam
• Niet alle gewenste vergelijkingen mogelijk
• Niet altijd ideale meting alle concepten
• Wie observeert? > gevoelig voor bias (voorbeeld actor-observator bias)
• Geen causale conclusies mogelijk, alleen correlationele verbanden (schijncorrelaties mogelijk
> confound variabele)
Zelfbeschrijvingen
Voordelen
• Kan over elk gedrag/mechanisme
• Dataverzameling weinig arbeidsintensief + eenvoudig
Voorwaarden valide beschrijving
1. Ondervraagde moet gedrag of reden waarom hij het gedrag vertoond kunnen
beschrijven Niet aan voldaan indien…
• Retrospectieve vragen en ondervraagde zich gedrag/context/factoren die invloed hadden
niet goed kan herinneren
• Vragen gedragingen betre 昀昀 en waar ondervraagde zich niet van bewust was
2. Ondervraagde moet de gelegenheid krijgen om dat gedrag te beschrijven
Niet aan voldaan indien…
• Vraagstelling onvoldoende ruimte biedt om eigen gedrag/factoren die een rol
hebben gespeeld te beschrijven
3. Ondervraagde moet het gedrag willen
beschrijven Niet aan voldaan indien…
• Sociale wenselijkheid zich er in mengt
Voorbeeld: morele waardes
3
, • Welke waarden en normen koesteren mensen? Welke prioriteit daarbinnen?
• Allerlei waardenvragenlijsten
• Vaststelling: centraal in menselijke interactie
o Anderen geen schade berokkenen
o Anderen in nood helpen
• Trolleydilemma: 1 leven of 5? > probleem: ecologische validiteit is laag
Aannames bij vragenlijst/interviews
Veronderstelling Probleem
We weten wat we doen Aandacht & geheugen (retrospectieve
vragen)
Waarom Aandacht & geheugen (retrospectieve
vragen)
We willen dat meedelen Sociale wenselijkheid
Vraag geeft daar gelegenheid toe Antwoordopties geschikt?
Studie Feldman-Hall, Mobbs, Evans, Hiscox, Navrady & Dalgleish (2012)
• Eigenbelang (financieel) versus een ander (lichamelijke integriteit)
• Assumptie gebaseerd op normen in maatschappij: geld geven om lijden van anderen te
verzachten
• 2 condities: werkelijk doorlopen of hypothetisch
• Deelnemer: 20 pond – Ander: 20 elektrische schokken
• Volle pond afgeven: geen schok
• Een fractie; significante verlichting intensiteit
Hypothetisch Werkelijk
< 2 pond behouden >12 pond behouden
Kleine proportie die deel houd Iedereen behield een deel v/h bedrag
9/10 zeiden alles te geven
Maar…
• Wil niet zeggen dat zelfbeschrijvingen niet heel waardevol kunnen zijn
• Bv. Als eerste indicatie of zijn hypothese waarom bepaald gedrag plaatsvind stand houdt
• Soms is het juist de beschrijving waar onderzoekers in geïnteresseerd zijn
• Minder gevoelig voor ‘foutieve’ conclusies: gedrag waar geen sterke sociale normen
over bestaan
Denken als sociaalpsycholoog
Studie Kahneman Krueger, Schkade, Schwarz & Stone (2004) over liefst dag doorbrengen met
vrienden en familie
• Event sampling
• Day reconstruction method
Experiment
Belangrijke aspecten
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ChimeneKlasen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.